Zabrano mi świadczenie pielęgnacyjne, dlaczego i co zrobić

Stało się! Twoje myśli nieustannie krążą wokół jednego „zabrano mi świadczenie pielęgnacyjne, co robić, dlaczego, czy mieli prawo?”. Przecież nic się nie zmieniło, nadal opiekujesz się swoim niepełnosprawnym dzieckiem, rodzicem, małżonkiem, rodzeństwem, dziadkiem itd. Nie możesz w związku z tym podjąć pracy, zarabiać… Jak masz więc żyć bez tego wsparcia finansowego? A kiedy twój bliski zmarł jest ci jeszcze trudniej odnaleźć się w nowej sytuacji…

Zatrzymaj się! Jesteśmy tutaj, by ci pomóc. Uporządkujemy twoje myśli, wskażemy podstawy prawne utraty świadczenia pielęgnacyjnego. Podpowiemy, co możesz zrobić, aby twoja sytuacja była korzystniejsza.

Kiedy świadczenie pielęgnacyjne nie przysługuje?

Gdy nie spełniasz konkretnych warunków zapisanych w Ustawie o świadczeniach rodzinnych [Ustawa o świadczeniach rodzinnych, art. 17 ust. 5 (i nast.)]. Zapoznaj się z poniższą listą. Pośród wskazanych kryteriów, znajdziesz zapewne powód odebrania ci świadczenia pielęgnacyjnego. Nie będzie ci ono przysługiwało, jeżeli:

Orzeczenie o niepełnosprawności lub orzeczenie o stopniu niepełnosprawności twojego podopiecznego było okresowe i wygasło.
Masz ustalone prawo do emerytury, renty chorobowej, socjalnej, lub rodzinnej.
Pobierasz zasiłek stały, zasiłek przedemerytalny lub świadczenie przedemerytalne, nauczycielskie świadczenie kompensacyjne.
Pobierasz specjalny zasiłek opiekuńczy lub świadczenie pielęgnacyjne (na starych warunkach sprzed 2023 roku).
Twój podopieczny zawarł związek małżeński, a jego współmałżonek nie posiada znacznego stopnia niepełnosprawności.
Podopieczny został umieszczony w rodzinie zastępczej niespokrewnionej lub placówce z całodobową opieką i przebywa tam więcej niż 5 dni w ciągu tygodnia [Ustawa o świadczeniach rodzinnych, art. 17 – wyłączenia].
Podjąłeś zatrudnienie lub osiągnąłeś dochody z tytułu pracy (dotyczy opiekunów pozostających na starych zasadach sprzed 2023 roku).
Inny członek rodziny – opiekun – ma ustalone wcześniej prawo do świadczenia pielęgnacyjnego lub specjalnego zasiłku opiekuńczego.
Inny opiekun ma prawo do dodatku do zasiłku rodzinnego z tytułu opieki nad dzieckiem (podopiecznym) w czasie korzystania z urlopu wychowawczego.
Inny opiekun ma ustalone prawo do wcześniejszej emerytury z tytułu sprawowania opieki nad osobą niepełnosprawną [Ustawa o świadczeniach rodzinnych, art. 17 ust. 5].
Osoba niepełnosprawna, którą się opiekowałeś zmarła.

Z praktyki wynika, że najczęstszymi przyczynami odebrania prawa do świadczenia pielęgnacyjnego jest wygaśnięcie orzeczenia osoby, na którą je pobierałeś oraz zmiana pkt. 7 w nowym orzeczeniu. Stracisz uprawnienie również w sytuacji podjęcia pracy lub uzyskania dodatkowego dochodu, jeżeli jesteś opiekunem pozostającym na starych zasadach z roku 2023.

Jak długo można pobierać świadczenie pielęgnacyjne?

Świadczenie pielęgnacyjne możesz pobierać tak długo, jak długo ważne jest orzeczenie o niepełnosprawności lub orzeczenie o stopniu niepełnosprawności twojego podopiecznego [Ustawa o świadczeniach rodzinnych, rozdz. 6].

Gdy orzeczenie wydane jest na stałe, nie musisz się martwić o utratę wsparcia. W swojej decyzji o przyznaniu ci świadczenia pielęgnacyjnego masz adnotację – na czas nieokreślony.
W przypadku orzeczeń o niepełnosprawności terminowych pamiętaj, aby odpowiednio wcześnie złożyć wniosek o wydanie nowego dokumentu. Taka strategia pozwoli ci na kontynuowanie wypłat wsparcia bez zbędnych przerw.
Możesz zderzyć się z sytuacją bardzo trudną – śmiercią twojego podopiecznego. Opiekunowie mogą pobierać świadczenie pielęgnacyjne do końca kolejnego miesiąca po odejściu wspieranej osoby niepełnosprawnej.

Jakie działania podjąć po utracie świadczenia pielęgnacyjnego?

Zabranie świadczenia pielęgnacyjnego oznacza dla opiekuna kłopoty finansowe oraz brak zabezpieczenia społecznego. W zależności od tego, z jakiej przyczyny utraciłeś prawo do pobierania świadczenia dla opiekuna, możesz podjąć kilka kroków, które poprawią twoją sytuację.

Odwołaj się od niekorzystnej decyzji organu I instancji do Samorządowego Kolegium Odwoławczego, a następnie do Sądu Administracyjnego.
Złóż wniosek o wydanie nowego orzeczenia o niepełnosprawności, jeżeli uprzednie straciło ważność. Ponownie zawnioskuj o przyznanie ci prawa do świadczenia pielęgnacyjnego.
Zarejestruj się w Powiatowym Urzędzie Pracy. Dzięki temu będziesz miał ubezpieczenie zdrowotne i możliwość zdobycia nowych kwalifikacji, by łatwiej było ci podjąć pracę [Ustawa o rynku pracy i służbach zatrudnienia, 2025].
Zwróć się o umorzenie lub rozłożenie na raty nienależnie pobranego świadczenia pielęgnacyjnego. Do zwrotu nienależnie pobranego wsparcia będziesz zobligowany zwykle w sytuacji śmierci swojego podopiecznego lub gdy nie zgłosisz, że twój podopieczny ubiega się o świadczenie wspierające.
Zawnioskuj do ZUS o opłacanie składek na twoje ubezpieczenie emerytalne i rentowe oraz zdrowotne. Stanie się tak, jeżeli musisz nadal opiekować się osobą niepełnosprawną, która pobiera świadczenie wspierające. Musisz spełnić dodatkowy warunek i wspólnie zamieszkiwać z podopiecznym oraz nie podejmować zatrudnienia [Komunikat MRPiPS, 2024].
Podejmij próbę znalezienia zatrudnienia, gdy opieka nad niepełnosprawnym nie pochłania całego twojego czasu. Skorzystaj z usług asystenta osoby niepełnosprawnej, który wesprze podopiecznego w czasie gdy Ty będziesz w pracy.
Jeżeli twój podopieczny zmarł, postaraj się skorzystać z odpowiedniej pomocy psychologicznej, odpocząć i zbudować plan postępowania na przyszłość. Musisz zabezpieczyć się finansowo, a więc podjąć jakieś zatrudnienie. Przemyśl, czy potrzebujesz dokształcić się lub zdobyć jakieś kwalifikacje.

Co mam zrobić, gdy zabrano mi świadczenie pielęgnacyjne? Krok po kroku

Zamiast nieustannych krążących myśli wokół pytania „zabrano mi świadczenie pielęgnacyjne i co dalej?” spróbuj się uspokoić i nie poszukiwać sprzecznych informacji na forach w Internecie. Skup się na sytuacji własnej i indywidualnie podejdź do swojego problemu. Aby polepszyć swoją sytuację, sprawdź przede wszystkim, dlaczego zabrano ci świadczenie pielęgnacyjne. W zależności od podstawy prawnej tej sytuacji podejmij odpowiednie kroki, które znajdziesz w tabeli.

Powód utraty	Co zrobić?
Wygasło orzeczenie o niepełnosprawności	1) Złóż wniosek o nowe orzeczenie (PZON) 2) Dołącz dokumentację medyczną 3) Po otrzymaniu orzeczenia – złóż wniosek o przywrócenie ŚP (przyznanie )
Uzyskanie dochodu (ŚP na starych zasadach)	1) Wstrzymaj aktywność zarobkową 2) Zgłoś zmianę w urzędzie 3) Rozważ przejście na nowe zasady (jeśli dotyczy opiekuna dziecka do 18 lat).
Pobyt podopiecznego w placówce z całodobową opieką	1) Sprawdź tryb pobytu (stały, okresowy) 2) Zgłoś fakt pobytu i jego wymiar 3) Ustal alternatywne wsparcie
Inny opiekun ma ŚP na podopiecznego	1) Ustal, kto ma pierwszeństwo 2) Zgłoś zbiegi do organu 3) W razie sporu – odwołanie do SKO
Zmiana w orzeczeniu (brak spełnienia pkt 7)	1) Przeanalizuj uzasadnienie orzeczenia 2) Odwołaj się od orzeczenia (WZON), złóż wniosek o ponowne rozpatrzenie 3) Równolegle odwołaj się od decyzji o ŚP (SKO)
Śmierć podopiecznego	1) Zgłoś zgon w organie wypłacającym 2) Rozlicz ewentualne nadpłaty, złóż wniosek o umorzenie lub raty 3) Zarejestruj się w PUP
Przejście na świadczenie wspierające ON	1) Zgłoś fakt w organie wypłacającym ŚP 2) Rozlicz ewentualne nadpłaty, złóż wniosek o umorzenie lub raty 3) Zarejestruj się w PUP lub wniosek o objęcie składkami na ubezpieczenia społeczne w ZUS

Co możesz zrobić dziś?

Ustal powód utraty (zobacz listę wyżej).
Sprawdź termin (czy masz 14 dni na odwołanie, kiedy wygasa orzeczenie).
Wykonaj właściwe działania: odwołanie wniosek o nowe orzeczenie, rejestracja w PUP, wniosek o umorzenie zwrotu lub rozłożenie na raty.

Czy można pracować i pobierać świadczenie pielęgnacyjne?

Tak, ale tylko gdy przeszedłeś na nowe zasady i jesteś opiekunem dziecka. Dlaczego?

Do roku 2024 wszyscy opiekunowie pobierający świadczenie pielęgnacyjne mieli zakaz podejmowania zatrudnienia w jakiejkolwiek formie i uzyskiwania z tego tytułu wynagrodzenia. Aktualnie opiekunów dzieci do 18 roku życia, którzy zdecydowali się przejść na nowe zasady, dotyczą inne wytyczne [MRiPS, nowe zasady, 2024]. Od roku 2024 mogą oni łączyć aktywność zawodową z opieką nad dzieckiem niepełnosprawnym.

Warunkiem jest zgłoszenie do organu przyznającego świadczenie pielęgnacyjne chęci przejścia na nowe zasady. Po uzyskaniu nowej decyzji, która ustali prawo do pomocy na podstawie przepisów zgodnie ze zmienioną Ustawą o świadczeniach rodzinnych z 28.11.2003 r. możesz pracować.

Jeżeli jesteś opiekunem, który pobiera świadczenie na starych zasadach, nadal nie możesz podejmować pracy zarobkowej. Podjęcie aktywności zawodowej i uzyskanie dochodu będzie skutkowało zabraniem Ci świadczenia pielęgnacyjnego.

Rezygnacja ze świadczenia pielęgnacyjnego

Możliwe, że zadajesz sobie pytanie: w jakiej sytuacji powinieneś sam zrezygnować z pobierania świadczenia pielęgnacyjnego i będzie to korzystne? Nie ma wielu sytuacji, w których taka decyzja byłaby konkurencyjna i dawała stabilizację.

Kiedy twój podopieczny nie wymaga stałej uwagi, przebywa w ciągu dnia w szkole lub ośrodku wsparcia, decyzja o rezygnacji może mieć uzasadnienie, gdy masz możliwość podjęcia pracy z atrakcyjnym wynagrodzeniem. Po zatrudnieniu, poinformuj o tym koniecznie organ wypłacający ci świadczenie. W innym przypadku będziesz musiał je zwrócić odpowiednio wstecz.
Druga sytuacja, która uzasadniałaby rezygnację, wiąże się z uzyskaniem przez twojego dorosłego podopiecznego orzeczenia o poziomie potrzeby wsparcia z maksymalną liczbą punktów 95-100. Wtedy to kwota świadczenia wspierającego będzie przekraczała wysokość świadczenia pielęgnacyjnego. Przy założeniu, że nie podejmiesz pracy, dodatkowo będziesz mógł mieć opłacone składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne. Ta opcja wydaje się atrakcyjniejsza od otrzymywanego dotychczas świadczenia pielęgnacyjnego.

FAQ

Czy po świadczeniu pielęgnacyjnym należy się zasiłek dla bezrobotnych?

Tak, po świadczeniu pielęgnacyjnym może przysługiwać zasiłek dla bezrobotnych, ale tylko w określonych sytuacjach. Okres pobierania świadczenia pielęgnacyjnego może być zaliczony do stażu wymaganego do zasiłku, pod warunkiem że świadczenie zostało utracone z przyczyn niezależnych od opiekuna (np. śmierć podopiecznego), a osoba zarejestruje się jako bezrobotna i spełnia pozostałe warunki ustawowe.

Jak napisać odwołanie od decyzji o świadczenie pielęgnacyjne?

Odwołanie napisz prostym językiem, podając numer decyzji i powód, dla którego się z nią nie zgadzasz. Wskaż, że spełniasz warunki do świadczenia i krótko opisz, na czym polega Twoja opieka (np. że jest stała i uniemożliwia pracę). Odwołanie skieruj do Samorządowego Kolegium Odwoławczego, ale złóż je w tym samym urzędzie, który wydał decyzję. Masz na to 14 dni od jej otrzymania [Kodeks postępowania administracyjnego, art. 129 § 2].

Ile wynosi świadczenie pielęgnacyjne w 2025 r.?

To kwota 3287 zł od 1 stycznia 2025 r. [Obwieszczenie MRiPS, M.P. 2024 poz. 967].

Źródła

Ustawa o świadczeniach rodzinnych, https://sip.lex.pl/akty-prawne/dzu-dziennik-ustaw/swiadczenia-rodzinne-17066846
Ustawa o świadczeniu wspierającym, https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20230001429/T/D20231429L.pdf
Obwieszczenie MRiPS 2025 r., https://sip.lex.pl/akty-prawne/mp-monitor-polski/wysokosc-swiadczenia-pielegnacyjnego-w-roku-2025-22067671
Ustawa o świadczeniach przedemerytalnych, https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20041201252/U/D20041252Lj.pdf
ZUS, https://www.zus.pl/en/-/zg%C5%82oszenie-do-ubezpieczenia-zdrowotnego-osoby-pobieraj%C4%85cej-%C5%9Bwiadczenie-wspieraj%C4%85ce-i-cz%C5%82onk%C3%B3w-jej-rodziny
Ustawa o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, https://dziennikustaw.gov.pl/D2025000062001.pdf
Ustawa o pomocy społecznej, https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20250001214/O/D20251214.pdf
Program „AOON”, MRiPS 2026, https://www.gov.pl/web/rodzina/nabor-wnioskow-w-ramach-resortowego-programu-ministra-rodziny-pracy-i-polityki-spolecznej-asystent-osobisty-osoby-z-niepelnosprawnoscia-dla-jednostek-samorzadu-terytorialnego–edycja-2026
Komunikat MRPiPS 2024, https://www.gov.pl/web/rodzina/swiadczenie-wspierajace
Zabrano mi świadczenie pielęgnacyjne, dlaczego i co zrobić, https://mywspieramy.org/zabrano-mi-swiadczenie-pielegnacyjne

Czytaj inne artykuły: