Jakie przywileje daje lekki stopień niepełnosprawności?

Przywileje dla niepełnosprawnych w dużej mierze zależą od stopnia na orzeczeniu, czasami zaś od przyczyny dysfunkcji. Zazwyczaj im wyższy stopień, tym więcej praw przewidują regulacje i rozporządzenia. Nie martw się jednak gdy wobec Ciebie orzeczono „tylko” lekki stopień niepełnosprawności. Przywileje, także Cię dotyczą.

Tu dowiesz się, jakie przywileje w pracy są dla Ciebie, co dostaniesz, gdy otworzysz firmę, będąc lekko niepełnosprawnym oraz co przewidują regulacje podatkowe. Wspomnę o innych ulgach, zniżkach, dofinansowaniach oraz wsparciu finansowym.

Ten artykuł będzie dla Ciebie kompletnym poradnikiem, dzięki któremu upewnisz się, że warto postarać się o orzeczenie nawet w sytuacji, gdy niepełnosprawność zaburza Twoje życie tylko w niewielkim stopniu.

Co daje lekki stopień? Na skróty

Jakie przywileje przysługują osobie z lekkim stopniem?

Nawet, jeśli masz “tylko” lekki stopień niepełnosprawności, ustawodawcy zapewniają przywileje konieczne do Twojego sprawnego funkcjonowania w sferze zawodowej i społecznej.

Abyś mógł wykonywać skutecznie pracę oraz wypełniać role społeczne możesz skorzystać z:

• przywilejów dla pracowników z lekkim stopniem niepełnosprawności.
• przywilejów dla lekko niepełnosprawnych przedsiębiorców prowadzących działalność gospodarczą.
• przywilejów wynikających z ulgi rehabilitacyjnej i PCC.
• przywilejów w życiu społecznym i kulturalnym.
• niektórych świadczeń.

Jakie są przywileje pracowników z orzeczeniem o lekkim stopniu niepełnosprawności?

Twoje podstawowe przywileje, jako pracownika z niepełnosprawnością o lekkim stopniu wynikają z Ustawy o Rehabilitacji Zawodowej i Społecznej oraz Zatrudnianiu Osób Niepełnosprawnych. Z uwagi na możliwe trudności w Twoim funkcjonowaniu ustawa przewiduje udogodnienia w postaci:

• ograniczonego czasu pracy
  W myśl ustawy mając lekki stopień niepełnosprawności, możesz pracować 8 godzin na dobę i 40 godzin tygodniowo. Nie możesz pracować w godzinach nadliczbowych oraz w nocy. Jeżeli czujesz się na siłach i chcesz dobrowolnie zrezygnować z tego przywileju, możesz wystąpić do pracodawcy, by skierował Cię do lekarza medycyny pracy w celu uzyskania zgody na zatrudnienie w godzinach nadliczbowych i podejmowanie obowiązków w nocy [Dz.U., Ustawa z 27.08.1997 r. o rehabilitacji…, art. 15 ust. 1 i 3 oraz art. 16 ust. 1 pkt 1–2].
• dodatkowej przerwy
  Obok standardowej przerwy przysługującej każdemu pracownikowi posiadając orzeczenie o lekkim stopniu niepełnosprawności, możesz wykorzystać dodatkową przerwę w pracy w wymiarze 15 minut. Czas ten pracodawca powinien wliczyć do Twojego ogólnego czasu pracy [Dz.U., Ustawa z 27.08.1997 r. o rehabilitacji…, art. 17].
• odpowiedniego wyposażenia stanowiska pracy
  Pracodawca ma obowiązek, by dostosować Twoje stanowisko pracy w konieczne ułatwienia. Odpowiednie wyposażenie stanowiska pracy stosownie do Twoich trudności funkcjonalnych powinno zapewnić Ci komfort realizacji obowiązków zawodowych. Likwidacja wszelkich utrudnień dotyczy zarówno sprzętu, oświetlenia, jak i barier architektonicznych lub technicznych [Dz.U., Ustawa o rehabilitacji…, art. 2], [Kodeks pracy, art. 207 § 2].

Jakie przywileje należą się osobie z lekkim stopniem prowadzącej działalność gospodarczą?

Prawo przewiduje szczególne przywileje dla osób niepełnosprawnych z lekkim stopniem niepełnosprawności w zakresie aktywizacji zawodowej. Dotyczy to nie tylko zatrudnienia pracowników, ale także osób z niepełnosprawnością prowadzących działalność gospodarczą.

Kiedy chcesz samodzielnie prowadzić firmę możesz postarać się o:

• dofinansowanie do otwarcia własnej działalności gospodarczej [Dz.U., art. 12a ustawy z 27.08.1997 r.],
• dofinansowanie do oprocentowania kredytu, który wziąłeś na kontynuowanie działalności swojej firmy [Gov.pl].
• dofinansowanie na własne ubezpieczenia społeczne w wysokości 30% kwoty składek ZUS [Dz.U., art. 25a–25c].
• dofinansowanie wynagrodzeń, kosztów adaptacji miejsca i stanowiska pracy, kosztów szkolenia oraz zatrudnienia pracownika wspomagającego — jeśli w swojej firmie będziesz zatrudniał innych pracowników z orzeczeniem [Dz.U., art. 26a–26b].

Do jakich ulg podatkowych uprawnia lekki stopień niepełnosprawności?

Cenionym przez większość osób przywilejem jest możliwość skorzystania z ulg dla niepełnosprawnych. Posiadając orzeczenie o stopniu lekkim, skorzystasz z 2 typów ulg podatkowych.

• Ulgi rehabilitacyjnej
  Orzeczenie to dokument, dzięki któremu skorzystasz z przywilejów podatkowych dla niepełnosprawnych. W ramach rozliczanego podatku w rocznym PIT możesz odliczyć niektóre wydatki podniesione w związku z niepełnosprawnością. Jeśli odpowiednio udokumentujesz, odliczysz od dochodów, m.in.: koszty przystosowania mieszkania i samochodu, koszty zakupu i naprawy wszelkich pomocy ortopedycznych, sprzętów potrzebnych do rehabilitacji i urządzeń wspomagających, koszty związane z turnusami rehabilitacyjnymi i odpłatnym leczeniem uzdrowiskowym oraz nabyciem leków, wydatki na używanie samochodu, opiekuna i przewodnika, psa asystującego [Dz.U., ustawa o PIT, art. 26 ust. 1 pkt 6].
• Ulgi od czynności cywilnoprawnych PCC
  Dzięki lekkiemu stopniowi niepełnosprawności skorzystasz ze zwolnienia z podatku od czynności cywilnoprawnych. Jest to możliwe, jeśli zakupisz na własne potrzeby samochód lub inny sprzęt rehabilitacyjny podlegające opodatkowaniu [Dz.U., ustawa o PCC, art. 8 pkt 6].

Dodatkowe przywileje osoby z orzeczeniem o lekkim stopniu niepełnosprawności

Posiadając orzeczenie o lekkim stopniu niepełnosprawności obok przywilejów związanych z pracą i podatkami przysługują Ci dodatkowe prawa w przestrzeni społecznej.

• W związku z lekkim stopniem niepełnosprawności należy Ci się ulga paszportowa w wysokości 50% [Dz.U., ustawa z 13.07.2006 r. o dokumentach paszportowych, art. 8 ust. 1 pkt 1].
• Do ulg w komunikacji PKP i PKS będziesz uprawniony, jeżeli uczysz się lub studiujesz i masz nie więcej niż 26 lat. Zniżka na zakup biletu w wysokości 78% przysługuje Ci, pod warunkiem że udajesz się do szkoły, do lekarza lub na rehabilitację.
• W wielu miejscowościach możesz skorzystać z ulgi na przejazdy komunikacją miejską lub gminną. W tym przypadku zapoznaj się, jakie przepisy obowiązują w rejonie, w którym chcesz korzystać z ulgowych przejazdów.
• Ważnym przywilejem może być dla Ciebie możliwość skorzystania ze zniżek na zakup biletów do różnorodnych miejsc związanych z kulturą i sportem.
• Niektórzy z niepełnosprawnością w stopniu lekkim są zwolnieni z opłaty abonamentu RTV, zgodnie z warunkami zawartymi w rozporządzeniu.

Do jakich świadczeń pieniężnych mają prawo lekko niepełnosprawni?

Niepełnosprawność nawet w stopniu lekkim oznacza, że potrzebujesz zwiększonych nakładów finansowych zarówno na leczenie i rehabilitację, jak i codzienne życie. W związku ze swoją chorobą lub dysfunkcją możesz mieć jednak istotnie utrudnione możliwości zarobkowania i pozyskiwania dodatkowych środków. W związku z Twoimi potrzebami masz przywilej ubiegania się o wsparcie finansowe z 2 źródeł w postaci:

1. dofinansowania z PFRON
   w zależności od programu możesz złożyć wniosek bezpośrednio do PFRON-u lub do Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie o dofinansowanie np. likwidacji barier architektonicznych, technicznych lub komunikacyjnych, turnusu rehabilitacyjnego, zaopatrzenia w sprzęt ortopedyczny, rehabilitacyjny lub środki pomocnicze.
2. zasiłków z pomocy społecznej
   lekki stopień niepełnosprawności może uprawnić Cię do ubiegania się o zasiłek celowy, okresowy lub stały przyznawany osobom w trudnej sytuacji materialnej z uwagi na długotrwałą chorobę, bezrobocie, niepełnosprawność.

Czy osoba z lekkim stopniem niepełnosprawności ma prawo do renty socjalnej?

Orzeczenie o lekkim stopniu niepełnosprawności nie uprawnia do żadnego świadczenia rentowego, gdyż jest wydawane do celów poza rentowych.

Jednak posiadając niepełnosprawność od dzieciństwa lub wczesnej młodości, która wpływa istotnie na możliwość Twojego zatrudnienia, możesz ubiegać się o rentę socjalną. Podstawą przyznania Ci tego świadczenia będzie orzeczenie, iż jesteś całkowicie niezdolny do pracy trwale lub okresowo, wydane przez Komisję ZUS.

Kiedy orzeka się lekki stopień niepełnosprawności?

Najwięcej wątpliwości czy utrudnienia, jakich doznają, kwalifikują do uzyskania orzeczenia o stopniu niepełnosprawności, mają osoby z mniejszymi problemami w codziennym życiu. Rozważ mimo obaw, ubieganie się o dokument.

W myśl definicji otrzymasz orzeczenie o lekkim stopniu niepełnosprawności, jeśli masz nieznacząco naruszoną sprawność organizmu w wyniku choroby lub urazu. Gdy uznasz, że jesteś w stanie wykonać większość czynności w pracy i w domu, ale do zapewnienia komfortu potrzebujesz jakichkolwiek udogodnień lub odpowiedniego wyposażenia stanowiska pracy możesz być pewien, że otrzymasz lekki stopień niepełnosprawności [Dz.U., ustawa z 27.08.1997 r. o rehabilitacji…, art. 4 ust. 3].

Kiedy osoba z lekką dysfunkcją otrzyma legitymację osoby niepełnosprawnej?

Z chwilą odbierania swojego orzeczenia w Powiatowym Zespole do spraw Orzekania o Niepełnosprawności najlepiej złóż od razu wniosek o legitymację osoby niepełnosprawnej. Dokument ten ułatwi Ci korzystanie z przywilejów oraz niektórych ulg w sferze rehabilitacji społecznej. O legitymację możesz wystąpić w każdym innym momencie, gdy uznasz to za stosowne. Podstawą do jej wydania zawsze będzie Twoje aktualne orzeczenie o niepełnosprawności.

Lekki stopień niepełnosprawności przywileje i możliwości

Zwróć uwagę, że z omówionych przywilejów skorzystasz tylko wtedy, gdy wcześniej zawnioskujesz o wydanie orzeczenia o niepełnosprawności. Dopiero nadanie statusu osoby niepełnosprawnej przynajmniej w stopniu lekkim uprawni Cię do sięgnięcia po określone prawa. Na początek więc udaj się z wnioskiem do Zespołu ds. Orzekania i staw się na komisji. Skorzystaj z możliwości otrzymania legitymacji osoby niepełnosprawnej, dzięki której w prosty sposób udokumentujesz swoje uprawnienia do danego przywileju.

Przypominij sobie na zakończenie, jakie przywileje Ci przysługują, gdy dysponujesz orzeczeniem o lekkim stopniu niepełnosprawności.

Przysługuje Ci:

• dodatkowa przerwa, zakaz pracy w nocy i godzinach nadliczbowych, przystosowania miejsca i stanowiska pracy w przypadku pracowników.
• dofinansowanie na założenie własnej działalności i refundacja do składek ZUS dla niepełnosprawnych przedsiębiorców.
• ulga podatkowa i rehabilitacyjna.
• prawo do ulg na wejścia do instytucji, zniżki na przejazdy, ulga paszportowa.
• dofinansowania z PFRON i zasiłki z systemu opieki społecznej.

FAQ

Źródła

• https://sip.lex.pl/komentarze-i-publikacje/poradniki/ulga-rehabilitacyjna-na-przykladach-151246999
• https://sip.lex.pl/akty-prawne/dzu-dziennik-ustaw/rehabilitacja-zawodowa-i-spoleczna-oraz-zatrudnianie-osob-16798906
• https://sip.lex.pl/akty-prawne/dzu-dziennik-ustaw/rehabilitacja-zawodowa-i-spoleczna-oraz-zatrudnianie-osob-16798906/art-15
• https://sip.lex.pl/akty-prawne/dzu-dziennik-ustaw/rehabilitacja-zawodowa-i-spoleczna-oraz-zatrudnianie-osob-16798906/art-2
• https://sip.lex.pl/akty-prawne/dzu-dziennik-ustaw/rehabilitacja-zawodowa-i-spoleczna-oraz-zatrudnianie-osob-16798906/art-12-a
• https://lexlege.pl/ustawa-o-rehabilitacji-zawodowej-i-spolecznej-oraz-zatrudnianiu-osob-niepelnosprawnych
• https://sip.lex.pl/akty-prawne/dzu-dziennik-ustaw/rehabilitacja-zawodowa-i-spoleczna-oraz-zatrudnianie-osob-16798906/
• https://sip.lex.pl/akty-prawne/dzu-dziennik-ustaw/kodeks-pracy-16789274/art-207
• https://sip.lex.pl/akty-prawne/dzu-dziennik-ustaw/podatek-od-czynnosci-cywilnoprawnych-16885482
• https://sip.lex.pl/akty-prawne/dzu-dziennik-ustaw/podatek-dochodowy-od-osob-fizycznych-16794311
• https://www.gov.pl/web/krrit/kto-jest-zwolniony-z-oplat-abonamentowych
• https://sip.lex.pl/akty-prawne/dzu-dziennik-ustaw/renta-socjalna-17044549
• https://www.pfron.org.pl/osoby-niepelnosprawne/dofinansowanie-dzialalnosci-gospodarczej/
• https://www.gov.pl/web/gov/skorzystaj-z-dofinansowania-do-oprocentowania-kredytu-bankowego
• https://www.pfron.org.pl/osoby-niepelnosprawne/programy-pfron-i-zadania-ustawowe/
• https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20061431027/O/D20061027.pdf

Sprawdź jeszcze:

Przedstawiamy Ci orzeczenie o niepełnosprawności bez tajemnic, byś wiedział wszystko, co powinieneś

Lekki stopień niepełnosprawności. Od definicji po praktykę codzienności i pracy zawodowej.

Sprawdzamy, na jakie ulgi dla niepełnosprawnych możesz liczyć