Świadczenie pielęgnacyjne 2025 dla opiekunów osób niepełnosprawnych od A do Z
Kiedy opiekujesz się bliską osobą z niepełnosprawnością, świat często zaczyna kręcić się wokół jej potrzeb. Trzeba organizować rehabilitację, wizyty u lekarzy, terapię i zwykłą codzienną opiekę. Wiele osób rezygnuje przez to z pracy zarobkowej, bo po prostu nie da się być jednocześnie pełnoetatowym opiekunem i pracownikiem. To właśnie z myślą o takich osobach istnieje świadczenie pielęgnacyjne.
W ostatnich latach zasady przyznawania tego świadczenia zmieniały się bardzo dynamicznie. Rok 2024 przyniósł zupełną reformę systemu wsparcia opiekunów i osób z niepełnosprawnością. W 2025 roku nadal wiele osób nie jest pewnych, kiedy przysługuje im świadczenie pielęgnacyjne, czy mogą je stracić, a może uzyskać po raz pierwszy.
W tym artykule wyjaśniam, co się zmieniło, komu przysługuje świadczenie, ile wynosi, jak złożyć wniosek oraz co zrobić gdy dostaniesz decyzję odmowną.
Czym jest świadczenie pielęgnacyjne dla opiekunów?
Świadczenie pielęgnacyjne to forma wsparcia finansowego dla osoby, która zajmuje się bliską osobą z niepełnosprawnością. Celem jest częściowe zrekompensowanie dochodu, z którego zrezygnowałeś lub ograniczyłeś, aby sprawować opiekę [ustawa o świadczeniach rodzinnych, art. 17].
Od roku 2024 o tym typ wsparcia możesz ubiegać się tylko wtedy, gdy opiekujesz się dzieckiem do lat 18 posiadającym zapis “wymaga” w punkcie 7 orzeczenia. Możesz pobierać świadczenie na więcej niż jedno dziecko jednocześnie.
| Świadczenie pielęgnacyjne nie jest przeznaczone dla osoby z niepełnosprawnością, ale dla Ciebie, jako opiekuna. Wypłacane jest co miesiąc i stanowi stałe źródło utrzymania rodziny, w której ktoś musi stale opiekować się niepełnosprawnym. |
Komu przysługuje świadczenie pielęgnacyjne wg zasad od 2024?
Zgodnie z ustawą o świadczeniach rodzinnych, art. 17 z roku 2023, świadczenie pielęgnacyjne przysługuje:
- rodzicom.
- opiekunowi faktycznemu dziecka wymagającego całodobowej opieki.
- osobie będącej rodziną zastępczą spokrewnioną (dziadkowie, rodzeństwo) i niespokrewnioną.
- innym bliskim, na których wg przepisów KRiO ciąży obowiązek alimentacyjny (są to: rodzeństwo, wstępni, zstępni).
- osobom prowadzącym rodzinne domy dziecka, dyrektorom placówek typu: opiekuńczo-wychowawczego, opiekuńczo-terapeutycznego, interwencyjnych ośrodków preadopcyjnych.
O omawiane świadczenie mogą również ubiegać się rolnicy opiekujący się dziećmi z niepełnosprawnością. Od roku 2024 przysługuje niezależnie czy:
- rolnicy zaprzestaną prowadzenia gospodarstwa rolnego,
- małżonkowie rolników lub domownicy zaprzestaną prowadzenia gospodarstwa rolnego, lub wykonywania pracy w gospodarstwie.
Stare decyzje dla opiekunów dzieci i dorosłych sprzed 2024 r. pozostają w mocy [MRiPS, 2024].
Jak długo można pobierać świadczenie pielęgnacyjne?
Pobierasz je tak długo, jak spełniasz warunki z ustawy lub dziecko nie ukończyło 18 lat. Aktualnie po 18. urodzinach świadczenie dla opiekuna co do zasady wygasa, a dorosła osoba z niepełnosprawnością może ubiegać się o świadczenie wspierające [ustawa o świadczeniach rodzinnych, art. 17, ustawa o świadczeniu wspierającym, 2023].
Wsparcie dla opiekuna trwa:
- do końca ważności orzeczenia (jeśli orzeczenie jest terminowe) albo do dnia, w którym dziecko kończy 18 lat.
- do czasu ustania opieki (np. zmiana sytuacji rodzinnej, stałe umieszczenie w całodobowej placówce zapewniającej opiekę).
- do czasu Twojej rezygnacji (możesz złożyć wniosek o zakończenie).
- do śmierci dziecka (osoby niepełnosprawnej).
Jeśli masz „starą decyzję” (na osobę dorosłą sprzed 2024 r.), możesz ją kontynuować na dotychczasowych zasadach, dopóki spełniasz warunki — do czasu ich ustania albo do Twojej rezygnacji [MRiPS, FAQ 2024].
Ile wynosi świadczenie pielęgnacyjne w 2025 roku?
Od 1 stycznia 2025 r. świadczenie pielęgnacyjne wynosi 3 287 zł miesięcznie [MRiPS, 2024]. Kwota jest waloryzowana co roku od 1 stycznia.
Jeśli opiekujesz się więcej niż jednym dzieckiem spełniającym warunki, na każde kolejne dziecko odrębnie, dostaniesz tę kwotę [ustawa o świadczeniach rodzinnych, art. 17 ust. 3c–3e].
Ważne
Wysokość świadczenia jest stała. Nie zależy od dochodów osoby z niepełnosprawnością ani Twoich.
Jak złożyć wniosek o świadczenie pielęgnacyjne krok po kroku?
- Sprawdź, czy masz aktualne orzeczenie o niepełnosprawności dziecka
Zanim złożysz wniosek, sprawdź orzeczenie. Dziecko musi mieć orzeczenie o niepełnosprawności lub o stopniu niepełnosprawności. W punkcie 7 powinno widnieć „wymaga” (stała opieka i współudział w leczeniu i rehabilitacji) [ustawa o świadczeniach rodzinnych, art. 17]. - Przygotuj wniosek o świadczenie pielęgnacyjne
Wzór wniosku znajdziesz: w urzędzie gminy, na empatia.mpips.gov.pl, - Wypełnij wniosek
W formularzu wpisujesz: swoje dane jako opiekuna, dane dziecka. - Dołącz wymagane dokumenty
- Złóż wniosek w wybranej formie
Osobiście w urzędzie gminy lub miasta, online przez ePUAP. - Czekaj na decyzję
Gmina ma zwykle do 30 dni na wydanie decyzji, ale bywa, że trwa to dłużej (np. gdy urząd prosi o dodatkowe dokumenty) [Kodeks postępowania administracyjnego, art. 35]. - Wypłata świadczenia
Gdy przyjdzie pozytywna decyzja, urząd wypłaca Ci świadczenie co miesiąc — zwykle tego samego dnia. Pierwsza wypłata obejmuje okres od miesiąca złożenia wniosku.
Jakie dokumenty dołączyć do wniosku?
- Orzeczenie dziecka o niepełnosprawności albo o stopniu niepełnosprawności. Dołącz kopię, a oryginał miej do wglądu.
- Dokument potwierdzający uprawnienie. Najczęściej odpis aktu urodzenia, postanowienie sądu o przysposobieniu lub wniosek o adopcję, decyzja-umowa o pieczy [ustawa o świadczeniach rodzinnych, art. 3 i 17].
- Oświadczenie, że faktycznie sprawujesz stałą opiekę i dziecko nie jest umieszczone w całodobowej placówce zapewniającej pełne utrzymanie (albo że pobyt ma charakter doraźny) [ustawa o świadczeniach rodzinnych, art. 17 ust. 5–6].
- Twój dokument tożsamości (do wglądu) oraz numer rachunku bankowego do wypłaty.
- Zgody i klauzule RODO (są częścią formularza), ewentualne oświadczenia do koordynacji świadczeń UE/EOG, jeśli ktoś z rodziny pracuje za granicą.
- Pełnomocnictwo (tylko jeśli składasz wniosek przez pełnomocnika).
Urząd może poprosić o dodatkowe wyjaśnienia (np. o plan opieki, zaświadczenia ze szkoły, placówki, jeśli to pomoże ocenić zakres opieki). Warto mieć kopie wszystkich dokumentów przy sobie.
W jakim terminie wydawana jest decyzja?
Decyzję w sprawie świadczenia pielęgnacyjnego urząd powinien wydać w ciągu 30 dni od dnia złożenia kompletnego wniosku [Kodeks postępowania administracyjnego, art. 35].
Jeśli urząd uzna, że dokumenty są niepełne lub konieczne jest ich uzupełnienie , wyśle do Ciebie wezwanie. Wtedy termin 30 dni liczy się od momentu dostarczenia brakujących dokumentów.
W praktyce:
- jeśli dokumenty są kompletne → decyzja zwykle mieści się w 2–4 tygodniach,
- jeśli urząd musi czekać na zaświadczenia lub opinię → procedura może się wydłużyć,
- w sprawach „trudniejszych” (np. opieka naprzemienna, pobyty doraźne, spory o rzeczywisty zakres opieki) urząd ma prawo wydłużyć termin, ale musi Cię o tym poinformować na piśmie wraz z podaniem przyczyny i nowej daty zakończenia sprawy.
Jak odwołać się od niekorzystnej decyzji?
Jeśli otrzymasz decyzję odmowną, masz prawo się od niej odwołać. Nie musisz uzasadniać swojej sytuacji od nowa. Wystarczy, że wskażesz, z czym się nie zgadzasz i dlaczego. Odwołanie jest bezpłatne.
- Masz 14 dni na złożenie odwołania. Termin liczy się od dnia odebrania decyzji (nie od daty jej wystawienia).
- Odwołanie składasz w tym samym urzędzie, który wydał decyzję. Urząd sam przekaże je dalej do Samorządowego Kolegium Odwoławczego (SKO).
- W odwołaniu napisz: swoje dane i dane dziecka i numer decyzji, od której się odwołujesz.
- Dołącz kopie dokumentów, które mogą pomóc. Mogą to być np.: zaświadczenia od lekarzy prowadzących, opinie terapeutyczne, dokumentacja z przedszkola, szkoły o konieczności obecności opiekuna, wypisy ze szpitali.
- SKO ma prawo zmienić decyzję lub skierować sprawę do ponownego rozpatrzenia w gminie.
Jeżeli SKO również odmówi, możesz złożyć skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (WSA).
Czy możliwe jest świadczenie pielęgnacyjne na osobę dorosłą?
Tak, jeżeli pobierałeś świadczenie pielęgnacyjne na osobę dorosłą przed 2024 rokiem. Zachowujesz nabyte prawa. To tzw. kontynuacja na starych zasadach — dopóki:
- faktycznie sprawujesz opiekę,
- spełnione są warunki z wcześniejszych przepisów,
- nie zrezygnujesz z tego świadczenia dobrowolnie.
Nie musisz składać nowego wniosku — decyzja pozostaje ważna.
Od 1 stycznia 2024 r. nie możesz złożyć nowego wniosku o świadczenie pielęgnacyjne na osobę dorosłą. Reforma systemu wsparcia wprowadziła nowy mechanizm, w którym pieniądze kierowane są bezpośrednio do osoby dorosłej w formie świadczenia wspierającego [ustawa o świadczeniu wspierającym z 7.07.2023].
Nowe vs stare zasady świadczenia pielęgnacyjnego
| Obszar | NOWE zasady (od 1.01.2024) | STARE zasady (decyzje do 31.12.2024 i kontynuacje) |
|---|---|---|
| Kogo dotyczy? | Tylko dziecko do 18 lat z pkt 7 w orzeczeniu. | Może dotyczyć także osoby dorosłej (jeśli decyzja wydana przed 2024 r.). |
| Praca opiekuna | Można pracować i mieć dochód. | Wymagana rezygnacja z pracy. |
| Co po 18 r.ż. | Uprawnienie do świadczenia wygasa. | Kontynuacja w ramach decyzji (do czasu ustania warunków). |
| Więcej niż 1 dziecko | Osobna wypłata na każde kwalifikujące się dziecko. | Tylko 1 świadczenie. |
| Kwota (2025) | 3 287 zł na mies. | 3 287 zł na mies. |
FAQ
Kto może dostać świadczenie pielęgnacyjne?
Jeśli opiekujesz się dzieckiem do 18 lat z orzeczeniem i wskazaniem, że wymaga stałej lub długotrwałej opieki i stałego współudziału opiekuna (pkt 7), możesz dostać świadczenie. Uprawnieni to m.in. rodzice, opiekun faktyczny, rodzina zastępcza, a także inni bliscy z obowiązkiem alimentacyjnym (np. dziadkowie, dorosłe rodzeństwo)[ustawa o świadczeniach rodzinnych, art. 17].
Gdzie złożyć wniosek o świadczenie pielęgnacyjne?
W urzędzie gminy lub miasta (dział świadczeń rodzinnych) właściwym dla miejsca zamieszkania. Możesz też złożyć online przez ePUAP lub Empatię [ustawa o świadczeniach rodzinnych, art. 24].
Czy opiekun osoby niepełnosprawnej może pracować?
Tak. Od 1.01.2024 r. zakaz pracy został zniesiony dla opiekunów dzieci, którzy przeszli na nowe zasady. Możesz łączyć świadczenie z etatem, zleceniem czy działalnością [ustawa o świadczeniach rodzinnych, art. 17].
Czy dziecku z Zespołem Aspergera należy się świadczenie pielęgnacyjne?
Diagnoza sama w sobie nie przesądza. Liczy się treść orzeczenia i wskazania (szczególnie „wymaga” w pkt 7). Jeśli orzeczenie to potwierdza, możesz dostać świadczenie.
Czy przy opiece naprzemiennej można pobierać świadczenie pielęgnacyjne?
Nie, świadczenie nie jest dzielone na dwoje rodziców. Może je dostać tylko jeden opiekun, jeśli wykaże, że faktycznie sprawuje stałą opiekę (organ ocenia m.in. harmonogram pieczy, realny zakres opieki, dokumenty). Przy równej, naprzemiennej opiece urząd może odmówić. W razie odmowy przysługuje odwołanie do SKO.
Źródła
- Ustawa z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz.U. 2003 nr 228 poz. 2255, z późn. zm.), https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20032282255/O/D20032255.pdf
- Ustawa z dnia 7 lipca 2023 r. o świadczeniu wspierającym (Dz.U. 2023 poz. 1429), https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20230001429/O/D20231429.pdf
- Informacja MRiPS o podwyższeniu kwoty świadczenia pielęgnacyjnego od 1 stycznia 2025 r., https://www.gov.pl/web/rodzina/informacja-o-podwyzszeniu-kwoty-swiadczenia-pielegnacyjnego-od-1-stycznia-2025-r
- MRiPS – Pytania i odpowiedzi dotyczące świadczenia pielęgnacyjnego i świadczenia wspierającego (FAQ), https://www.gov.pl/web/rodzina/swiadczenie-wspierajace
- Portal Empatia – instrukcje, wzory wniosków, składanie online, https://empatia.gov.pl/
- Kodeks postępowania administracyjnego (Dz.U. 1960 nr 30 poz. 168, z późn. zm.), https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU19600300168/O/D19600168.pdf
- Ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. 1998 nr 137 poz. 887, z późn. zm.), https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU19981370887/O/D19980887.pdf
- Świadczenie pielęgnacyjne 2025. Ile, dla kogo, jak otrzymać, https://mywspieramy.org/swiadczenie-pielegnacyjne/
w TVP mówili, że to polityczne. Że ludzie wymyślają. Dostają dwa tysiące za darmo i jeszcze marudzą. Każdy by chciał dostawać kasę ze opiekę nad dzieckiem . Czy to tylko polityka czy to prawda?
Świadczenie pielęgnacyjne jest istotnym wsparciem dla opiekuna, który z uwagi na potrzeby dziecka z głęboką niesprawnością rzeczywiście nie może pracować. Rodzice decydujący się na świadczenie świadomie rezygnowali z pracy. Konieczność 24-godzinnej opieki miała wymuszać niemożność zarabiania, stąd protesty rodziców w Sejmie i w konsekwencji podwyższenie świadczenia. Dzisiejsza postawa opiekunów należy do oceny społeczeństwa. Każdy indywidualnie musi sobie odpowiedzieć, czy to działania polityczne.
witam mam inwalstwo na stałe i nie nadaje si€ do «adnej pracy miałam opiekuna ale teraz znowu musz€ przejß lekarza rodinego ale ja mam na stłe z Mopsu mam 74 lata jestem wsœł właßcielem samochodu czy mi si€ nale«y dotacja na b
Aby starać się o świadczenie pielęgnacyjne lub zasiłek dla opiekuna, podopieczny, czyli osoba niepełnosprawna musi posiadać orzeczenie o niepełnosprawności i niezdolności do samodzielnej egzystencji. Jeśli takowe Pani ma, opiekun może wystąpić z wnioskiem o przyznanie mu świadczenia z tytułu opieki nad Panią.
trzeba jakieś dowody dostarczać, że się opiekuje?
Dziękuję za zapytanie. Urząd może zweryfikować sytuację, np. przez: wywiad środowiskowy w domu, rozmowę z opiekunem, sprawdzenie, czy osoba wymagająca opieki faktycznie jej potrzebuje. Nie trzeba dostarczać „dowodów” typu filmów czy raportów – wystarczy dokumentacja i wywiad. Jeśli wszystko się zgadza, świadczenie jest przyznawane.