Dla kogo jest WTZ? Przewodnik dla przyszłych uczestników warsztatu i opiekunów

Niepełnosprawność niejedno ma imię. Zdarza się, że obniżone zdolności wymagają intensywnej i długotrwałej terapii, abyś mógł żyć maksymalnie samodzielnie w wymiarze społecznym i zawodowym. Czasem nie wystarczy przekwalifikowanie się, rehabilitacja i leczenie, by wrócić na rynek pracy i funkcjonować w codzienności. Dla niektórych osób niepełnosprawnych idealnym rozwiązaniem jest Warsztat Terapii Zajęciowej. Tu skorzystasz z kompleksowej rehabilitacji społecznej i zawodowej pod czujnym okiem wykwalifikowanych terapeutów.

Dlatego, jeśli potrzebujesz wsparcia w zakresie nauczenia się lub odzyskania umiejętności niezbędnych do podjęcia zatrudnienia i poprawy funkcjonowania społecznego, jesteś w dobrym miejscu. W tym przewodniku znajdziesz wszystkie informacje, których potrzebujesz.

Jeśli jesteś rodzicem dorastającego dziecka z niepełnosprawnością lub opiekunem osoby niepełnosprawnej, przeczytajcie wspólnie ten artykuł. To może poprawić Waszą sytuację i dać Wam wiarę w lepszą przyszłość.

Niniejsza publikacja ma charakter informacyjny. Masz pytania? Skontaktuj się z PFRON, PCPR lub okolicznym WTZ.

WTZ, czyli Warsztat Terapii Zajęciowej

Warsztat Terapii Zajęciowej jest placówką rehabilitacji społecznej i zawodowej dla osób z niepełnosprawnością posiadających wskazanie do WTZ, finansowaną przez PFRON. Oferuje bezpłatne, codzienne zajęcia z instruktorami i specjalistami, rozwijające samodzielność i kompetencje, przygotowujące – gdy to możliwe – do podjęcia pracy.

Tyle mówi definicja. O tym, czy kwalifikujesz się do zajęć i czego możesz się spodziewać, opowiem Ci poniżej.

Dla kogo jest terapia zajęciowa w WTZ?

Aby dostać się do placówki typu WTZ, potrzebujesz mieć formalnie stwierdzony status osoby niepełnosprawnej. O uczestnictwie w warsztatach powinieneś pomyśleć jeśli potrzebujesz wsparcia w przygotowaniu zawodowym, osiągnięciu maksymalnych możliwości samodzielnego życia i odnalezieniu się w relacjach społecznych.

Najważniejsze kryteria, które musisz spełnić, by zostać uczestnikiem WTZ, to:

• przynajmniej 16 lat (część WTZ przyjmuje osoby od 18 lat).
• orzeczenie o stopniu niepełnosprawności umiarkowanym lub znacznym.
• wskazanie do uczestnictwa w Warsztatach Terapii Zajęciowej w orzeczeniu o niepełnosprawności (art 10 b, ust. 7, par. 2 ustawy i rozporządzenie z 25.03.2004 r.).
• zazwyczaj niepełnosprawność intelektualną, zaburzenia psychiczne lub całościowe zaburzenia rozwojowe, które wymagają terapii zajęciowej (ale także pozostałe rodzaje niepełnosprawności, gdy jest wskazanie).
• lub być całkowicie niezdolnym do pracy i niezdolnym do samodzielnej egzystencji bez względu na rodzaj niepełnosprawności.

Jak działają Warsztaty Terapii Zajęciowej?

Każdy Warsztat Terapii Zajęciowej działa na podstawie Ustawy o rehabilitacji zawodowej. Placówka tego typu jest przeznaczona dla Ciebie jeżeli potrzebujesz wsparcia w zakresie rehabilitacji społecznej i zawodowej oraz odzyskać lub nauczyć się specjalistycznych umiejętności zawodowych zgodnych z Twoimi możliwościami funkcjonalnymi.

Jeśli zostaniesz uczestnikiem Warsztatu, zaoferuje Ci on codzienne zajęcia w wymiarze 7 godzin, w różnych pracowniach prowadzonych przez:

• instruktorów terapii zawodowej
  Nauczą Cię oni praktycznych umiejętności zawodowych, zaoferują różnorodne zajęcia manualne, artystyczne, czy trening umiejętności niezbędnych w życiu codziennym (przygotowanie posiłków, dbałość o higienę, trening ekonomiczny, współpraca z innymi).
• specjalistów różnych dziedzin
  W zależności od Twoich potrzeb możesz tu skorzystać ze wsparcia psychologa, pedagoga, rehabilitanta, pracownika socjalnego, logopedy i pielęgniarki.

Na zajęcia do WTZ możesz dojeżdżać samodzielnie, a jeśli to niemożliwe, placówka może zapewnić transport (nie wszystkie WTZ to gwarantują).

Czego możesz się spodziewać w związku z uczestnictwem w zajęciach WTZ?

Finalnie udział w zajęciach terapii zajęciowej w WTZ powinien skutkować wzrostem Twojej zaradności osobistej, umożliwić Ci podjęcie zatrudnienia w Zakładzie Aktywności Zawodowej, Zakładzie Pracy Chronionej lub na otwartym rynku pracy. Niestety nie wszyscy uczestnicy mają możliwość rozwinięcia w ten sposób swoich kompetencji.

Nawet jeżeli nie osiągniesz pełnych możliwości zawodowych, z powodu swojej niepełnosprawności i jej wpływu na Twoje życie, uczestnictwo w WTZ przyniesie Ci wiele korzyści. Dzięki codziennym zajęciom ze specjalistami:

• Poprawisz swoją sprawność i rozwiniesz się, zarówno fizycznie, jak i emocjonalnie.
• Nauczysz się samodzielności w przygotowywaniu posiłków, planowaniu zakupów, dbaniu o siebie czy zarządzaniu pieniędzmi.
• Zdobędziesz nowe umiejętności zawodowe, które w przyszłości mogą pomóc Ci znaleźć pracę na chronionym lub otwartym rynku.
• Zwiększysz swoją pewność siebie i otwartość na ludzi, bo codzienne spotkania, rozmowy i wspólne działania naprawdę budują relacje.
• Rozwiniesz swoje zainteresowania dzięki zajęciom artystycznym, rękodzielniczym, muzycznym i wielu innym.
• Weźmiesz udział w wycieczkach, wydarzeniach i projektach społecznych, które dodadzą Twojemu życiu kolorów i wrażeń.

O czym decyduje Rada Programowa w WTZ?

Warsztat Terapii Zajęciowej posiada swoją strukturę. Poszczególni pracownicy pracujący bezpośrednio z niepełnosprawnymi tworzą tak zwaną Radę Programową WTZ. Z chwilą, gdy zostaniesz uczestnikiem, ten zespół przygotuje dla Ciebie odpowiedni Indywidualny Program Rehabilitacji. Znajdą się w nim wytyczne do planowanych działań terapeutycznych i tego, jakich efektów specjaliści spodziewają się w Twoim przypadku. Okresowo będziesz podlegał ocenie realizacji programu i postępów, jakie osiągnąłeś.

Wskutek tej oceny Rada Programowa może podjąć decyzję, że:

1. możesz podjąć pracę warunkach chronionych lub na przystosowanym stanowisku i w związku z tym zostajesz skreślony z listy uczestników warsztatu.
2. istnieje konieczność skierowania Cię do ośrodka wsparcia innego typu niż WTZ, gdyż nie wykazujesz postępów i dalsza terapia nie umożliwi Ci podjęcia pracy.
3. dalsze kontynuowanie rehabilitacji zawodowej jest konieczne z powodu braku możliwości zatrudnienia wynikającego z uwarunkowań rynku pracy (braku dostępnych dla Ciebie stanowisk i ofert) lub braku miejsc w ośrodku wsparcia.
4. Twój pobyt w WTZ ma być przedłużony, gdyż dalsza terapia umożliwi Ci w przyszłości podjęcie pracy, np. w warunkach pracy chronionej.

Jak zostać uczestnikiem Warsztatu Terapii Zajęciowej? Przewodnik krok po kroku

Jeśli chcesz skorzystać możliwości, jakie dają zajęcia w WTZ podejmij kolejne kroki:

1. Sprawdź, czy spełniasz warunki
   Upewnij się, że masz ukończone 15 lat i posiadasz orzeczenie o umiarkowanym lub znacznym stopniu niepełnosprawności. W orzeczeniu musi być też zaznaczone wskazanie do uczestnictwa w WTZ.
2. Przygotuj potrzebne dokumenty
   Najważniejsze jest orzeczenie o niepełnosprawności. Czasem placówka poprosi Cię także o inne zaświadczenia, np. od lekarza.
3. Skontaktuj się z wybraną placówką WTZ
   Możesz wybrać warsztat blisko Twojego miejsca zamieszkania. Zadzwoń lub napisz, by dowiedzieć się, czy mają wolne miejsca i co trzeba złożyć, by rozpocząć procedurę.
4. Złóż wniosek o przyjęcie
   Placówka pomoże Ci wypełnić odpowiednie dokumenty i wskaże, gdzie oraz kiedy je złożyć.
5. Czekaj na decyzję
   Po złożeniu wniosku możesz otrzymać informację o terminie rozpoczęcia zajęć albo o wpisaniu na listę oczekujących.
6. Skontaktuj się ponownie, by ustalić szczegóły
   Gdy już otrzymasz pozytywną decyzję, porozmawiaj z placówką o planie zajęć, transporcie i pierwszym dniu w warsztacie.

Z jakiego wsparcia mogą skorzystać absolwenci WTZ?

Jeśli jesteś absolwentem Warsztatów Terapii Zajęciowej, oznacza to, że zostałeś przygotowany do wejścia na rynek pracy i posiadasz odpowiednie kompetencje. Pracownicy WTZ mogą nadal Cię wspierać w ramach zajęć klubowych.

Natomiast w poszukiwaniu pracy zwróć się do PUP, złóż CV w ZAZ, ZPCH lub skorzystaj z możliwości, jakie dają agencje pracy dla osób niepełnosprawnych. Spróbuj, być może odpowiedni pracodawca czeka już na Ciebie.

Szybka oś czasu, jak zostać uczestnikiem WTZ?

Sprawdź warunki → Zbierz dokumenty → Skontaktuj się z WTZ → Złóż wniosek → Poczekaj na decyzję → Ustal dzień rozpoczęcia zajęć.

FAQ

Źródła

Do opracowania powyższego artykułu posłużyły mi akty prawne regulujące działalność Warsztatów Terapii Zajęciowej oraz wiedza wynikająca z własnych doświadczeń i kwalifikacji.

• https://www.pfron.org.pl/fileadmin/Projekty_UE/Aktywni_niepelnosprawni/2024_rok/2024-10-17_produkty_projektu/Standardy_funkcjonowania_WTZ-wersja_ostateczna.pdf
• https://www.gov.pl/web/rodzina/warsztaty-terapii-zajeciowej-pomoc-dla-niepelnosprawnych
• https://www.pfron.org.pl/instytucje/placowki/wtz/
• https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20240000044/O/D20240044.pdf
• https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20210002284/O/D20212284.pdf
• https://sip.lex.pl/akty-prawne/dzu-dziennik-ustaw/warsztaty-terapii-zajeciowej-17087565
• https://sip.lex.pl/akty-prawne/dzu-dziennik-ustaw/rehabilitacja-zawodowa-i-spoleczna-oraz-zatrudnianie-osob-16798906
• https://niepelnosprawni.gov.pl/baza-wiedzy/rehabilitacja-spoleczna/warsztaty-terapii-zajeciowej-pjm/?utm_source=chatgpt.com
• https://www.pfron.org.pl/fileadmin/dostepnosc/etr/wtz_zaz/Co_warto_wiedziec_o_warsztatach_terapii_zajeciowej.pdf?utm_campaign=pfron&utm_source=df&utm_medium=download
• https://mywspieramy.org/warsztat-terapii-zajeciowej

Sprawdź również:

Terapeuta zajęciowy. Specjalista od potrzeb bio- psycho- społecznych

Niepełnosprawność sprzężona od A do Z. Rozpoznanie, orzecznictwo, edukacja oraz formy wsparcia

Zakład Pracy Chronionej od A do Z. Korzyści dla firm i niepełnosprawnych