Jak uzyskać orzeczenie o niepełnosprawności? Poradnik krok po kroku

Życie codzienne, podejmowanie zatrudnienia oraz realizowanie potrzeb związanych z chorobą lub dysfunkcją organizmu wymuszają na wielu osobach podjęcie działań w celu uzyskania należnego im formalnego statusu osoby niepełnosprawnej. Aby tak się stało, muszą one poddać się procesowi orzekania o niepełnosprawności.

Jednak, jak uzyskać orzeczenie o niepełnosprawności i przebrnąć przez gąszcz procedur?

Nie musisz sam odpowiadać na te pytania. Przeprowadzimy Cię krok po kroku przez całą procedurę wnioskowania. Poznasz warunki, które musisz spełnić, by wystąpić o orzeczenie, dowiesz się gdzie i kiedy się udać.

Kto może uzyskać status osoby niepełnosprawnej?

Zanim podejdziesz do procedury wnioskowania o orzeczenie niepełnosprawności, musisz zastanowić się, czy spełniasz warunki do jego otrzymania. Przemyśl, jakie masz ograniczenia w codziennym funkcjonowaniu spowodowane swoją chorobą. Według ustawodawcy, aby otrzymać orzeczenie osoba, wobec której komisja będzie podejmować decyzję, powinna:

• mieć problemy w codziennym funkcjonowaniu z powodu naruszenia sprawności organizmu wskutek choroby lub urazu (stosownie do wieku i etapu rozwoju).
• z powodu niepełnosprawności mieć ograniczenia lub być niezdolna do pracy i wymagać przystosowania miejsca pracy do dysfunkcji.
• wymagać pomocy lub całkowitej opieki ze strony innych osób.
• wymagać wyposażenia w pomoce techniczne i urządzenia specjalistyczne, by pokonywać problemy związane z codziennym funkcjonowaniem.

Jeżeli jesteś przekonany, że spełniasz powyższe wymogi, przygotuj się do złożenia wniosku. Gdy staniesz przed komisją, sprawdzi ona zakres twoich ograniczeń funkcjonalnych i zdecyduje czy kwalifikujesz się do uzyskania statusu osoby niepełnosprawnej.

Uprawnieni do złożenia wniosku o orzeczenie niepełnosprawności

Wnioskować o orzeczenie o niepełnosprawności lub orzeczenie stopnia niepełnosprawności mogą 3 grupy wnioskodawców. Dokumenty złożysz, jeśli jesteś:

1. dorosłą osobą niepełnosprawną,
2. rodzicem, opiekunem prawnym lub kuratorem osoby poniżej 18 roku życia, albo ubezwłasnowolnionej,
3. kierownikiem Ośrodka Pomocy Społecznej i masz zgodę osoby niepełnosprawnej, jej rodzica opiekuna prawnego lub kuratora.

Procedura wnioskowania o orzeczenie krok po kroku

Teraz kiedy już wiesz, wobec kogo orzeka się o niepełnosprawności oraz kto może złożyć dokumenty, możesz przejść do właściwej procedury wnioskowania. Obejmuje ona kilka kroków, które musisz wykonać w odpowiedniej kolejności.

Jak uzyskać orzeczenie o niepełnosprawności w 9 krokach?

1. Pobierz druk, by lekarz wypełnił zaświadczenie o twoim stanie zdrowia.
2. Wydrukuj wniosek o wydanie orzeczenia oraz zrób kopię zaświadczenia lekarskiego.
3. Wypełnij druk wniosku.
4. Skompletuj dokumenty — zgromadź dokumentację medyczną, wniosek oraz zaświadczenie.
5. Złóż wniosek do 30 dni od wystawienia zaświadczenia od lekarza.
6. Odbierz wezwanie na Komisję i przygotuj się.
7. Udaj się w odpowiednim terminie i stań przed Komisją, która oceni czy jesteś niepełnosprawny. W razie wyzwania uzupełnij wymaganą przez Komisję dokumentację.
8. W razie decyzji odmownej odwołaj się.
9. Złóż wniosek, dołącz zdjęcie wraz z opłatą i uzyskaj legitymację osoby niepełnosprawnej.

Abyś nie popełnił błędów i dopełnił wszelkich formalności związanych z procedurą orzekania o niepełnosprawności, szczegółowo omówimy poniżej kolejne etapy ubiegania się o omawiany dokument.

1. Uzyskanie druków wniosku o orzeczenie i druku zaświadczenie lekarskiego

Aktualne druki wniosku o orzeczenie niepełnosprawności uzyskasz, udając się bezpośrednio do Powiatowego Zespołu  ds. Orzekania o Niepełnosprawności. Możesz także, jeśli masz dostęp do Internetu, pobrać go bezpośrednio ze strony tej instytucji i wydrukować.

Podobnie musisz postąpić w przypadku pozyskania druku zaświadczenia lekarskiego o stanie zdrowia. Zazwyczaj obydwa te dokumenty znajdują się na stronach tej instytucji w jednym miejscu i są przygotowane do pobrania w formacie PDF lub DOC.

2. Wypełnienie zaświadczenia lekarskiego o stanie zdrowia

Zanim złożysz wniosek o orzeczenie o niepełnosprawności, musisz udać się do lekarza, który cię leczy i dobrze zna twoją sytuację zdrowotną. Zabierz ze sobą druk zaświadczenia i poproś go, aby je uzupełnił.

Pamiętaj!
Zaświadczenie o stanie zdrowia jest ważne przez 30 dni od wizyty u lekarza, który je wypełnił.

3. Uzupełnienie wniosku o wydanie orzeczenia

Uzupełnienie wniosku o wydanie orzeczenia o niepełnosprawności nie powinno być dla Ciebie trudne.

1. Musisz podać podstawowe dane osobowe, numer PESEL i dokumentu tożsamości. Jeśli tego wymaga Twoja sytuacja, wpiszcie dane Twojego przedstawiciela ustawowego.
2. Zaznaczyć, do jakich celów orzeczenie jest Ci niezbędne.
3. Wskazać swoją sytuację społeczną i zawodową.
4. Podkreślić oświadczenie o pobieraniu renty lub emerytury.
5. Złożyć oświadczenie o tym, czy możesz przybyć na posiedzenie składu orzekającego.

W druku wniosku zaznacz, czy wnosisz o wydanie orzeczenia po raz pierwszy, czy ponownie. Przy ponownym wnioskowaniu zaznacz powód: pogorszenie stanu zdrowia, upływający termin ważności obecnego orzeczenia lub zmianę sytuacji od dnia niezaliczenia do osób niepełnosprawnych.

4. Zgromadzenie niezbędnej dokumentacji

Przed przekazaniem swojego wniosku o orzeczenie o niepełnosprawności skompletuj całą niezbędną dokumentację, która potwierdzi Twój stan funkcjonalny i stan zdrowia. Będą to przede wszystkim:

• wypełniony wniosek,
• zaświadczenie lekarskie o stanie zdrowia,
• dokumentacja medyczna – karty informacyjne ze szpitala, dokumentacja leczenia w poradniach specjalistycznych, wyniki istotnych badań diagnostycznych, opinie specjalistów, informacje od fizjoterapeutów itp.
• inne dokumenty przedstawiające twój stan funkcjonalny, np. opinie psychologiczno-pedagogiczne.

Dodatkowo przygotuj sobie wniosek o wydanie legitymacji osoby niepełnosprawnej i zadbaj, by posiadać odpowiednie zdjęcie (35x45mm). Nie musisz robić tego teraz. Wniosek ten będziesz mógł złożyć dopiero po uzyskaniu orzeczenie o niepełnosprawności.

5. Gdzie złożyć wniosek o wydanie orzeczenia?

Orzekaniem o niepełnosprawności w I instancji zajmują się Powiatowe Zespoły do spraw Orzekania o Niepełnosprawności. Swój wniosek wraz z kompletem wyżej wymienionych dokumentów powinieneś złożyć do tej instytucji zgodnie z miejscem twojego stałego zamieszkania.

Może się zdarzyć, że przebywasz poza miejscem stałego pobytu dłużej niż 2 miesiące, jesteś osobą bezdomną, mieszkańcem DPS albo przebywasz w zakładzie karnym lub poprawczym. W takiej sytuacji wniosek złóż w placówce Powiatowego Zespołu zgodnie z miejscem Twojego pobytu.

6. Wezwanie na posiedzenie Komisji ds. Orzekania o Niepełnosprawności

Gdy złożysz kompletny wniosek, informacji o terminie posiedzenia komisji orzekającej spodziewaj się do jednego miesiąca. W wyjątkowych sytuacjach, gdy Zespół ds. Orzekania będzie potrzebował dłuższego czasu, poinformuje Cię o tym do 2 miesięcy od złożenia kompletnych dokumentów.

Wymagane jest, abyś na Komisję stawił się terminowo. W razie braku usprawiedliwienia nieobecności Zespół Orzeczniczy nie rozpatrzy twojego wniosku.

Aby uniknąć takiej sytuacji, w przypadku, gdy nie możesz pojawić się na posiedzeniu, wyjaśnij swoją nieobecność do 14 dni od terminu wyznaczonego w wezwaniu. Gdyby Twoja sytuacja zdrowotna pogorszyła się, ograniczając możliwość stawienia się w PZON długotrwale, przekaż potwierdzające ten fakt zaświadczenie lekarskie. Być może komisja wyda Ci orzeczenie o niepełnosprawności zaocznie lub na Twój wniosek przeprowadzi badanie w miejscu Twojego pobytu.

7. Decyzja i wydanie orzeczenia o niepełnosprawności

Zespół orzeczników POZON podczas komisji zapozna się z twoją sytuacją i możliwościami. Po badaniu dodatkowe informacje czerpie z przedstawionej wcześniej mu dokumentacji. Na tej podstawie zostanie podjęta decyzja i przyznany Ci stopień niepełnosprawności oraz wydane orzeczenie.

Dokument powinieneś otrzymać w ciągu 14 dni kalendarzowych od dnia komisji. Orzeczenie o niepełnosprawności możesz odebrać osobiście lub może być ono wysłane do Ciebie pocztą.

Pamiętaj!
Komisja przed wydaniem ostatecznej decyzji może poprosić Cię o uzupełnienie dokumentacji lub wykonanie wydatkowych badań. Zrób to w wymaganym terminie, gdyż Twój wniosek może pozostać bez rozpoznania.

8. Odwołanie od niekorzystnej decyzji zespołu orzekającego PZON

Być może nie zgadzasz się z wydanym Ci orzeczeniem, stopniem niepełnosprawności lub decyzją odmowną.

1. W tej sytuacji zrób odwołanie do Wojewódzkiego Zespołu do spraw Orzekania o Niepełnosprawności (WZON). Złóż swoje pismo osobiście w Powiatowym Zespole lub wyślij tam w ciągu 14 dni kalendarzowych od otrzymania decyzji.
2. Jeśli nie będziesz się nadal zgadzał z werdyktem drugiej instancji, odwołaj się do Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych. W ciągu miesiąca od otrzymania decyzji drugiej instancji złóż odwołanie za pośrednictwem WZON.

9. Wniosek o legitymację osoby niepełnosprawnej

Z chwilą, gdy otrzymasz orzeczenie o niepełnosprawności, możesz wnioskować o wydanie Ci legitymacji, która w różnych sytuacjach będzie potwierdzała Twoje uprawnienia do ulg i przywilejów. Zgodnie ze wskazówką, którą podaliśmy powyżej, do wniosku dołącz odpowiednią fotografię oraz kopię wydanego Ci orzeczenia.

Złóż te dokumenty w Powiatowym Zespole do spraw Orzekania zgodnie z miejscem Twojego zamieszkania.

Wszystkie informacje o orzeczeniach o niepełnosprawności, znajdziesz w naszych artykułach. Zapraszamy do lektury:

🔸 Znaczny stopień niepełnosprawności kompleksowa wiedza
🔸 Co daje nam orzeczenie?
🔸 Umiarkowany stopień niepełnosprawności od A do Z
🔸 ABCD o orzeczeniach o niepełnosprawności

W witrynie agencji My Wspieramy odkrywaj poradniki, informatory i przewodniki, które pomogą Ci w codzienności.

Typy orzeczeń wydawanych przez Powiatowe Zespoły ds. Orzekania o Niepełnosprawności

W Polsce obowiązują 2 typy orzeczeń do celów poza rentowych. Powiatowe Zespoły do spraw Orzekania o Niepełnosprawności podejmują decyzje wobec dzieci i dorosłych. Jeśli jesteś:

1. nieletnim do 16 r.z. dostaniesz orzeczenie o niepełnosprawności,
2. dorosłym lub masz powyżej 16 lat, wydane będzie Ci orzeczenie o stopniu niepełnosprawności.

Jaki stopień niepełnosprawności otrzymasz?

W swoim orzeczeniu możesz spotkać się z jednym z trzech stopni określającym poziom Twojej dysfunkcji: znacznym, umiarkowanym i lekkim.

1. Znaczny stopień niepełnosprawności otrzymasz, jeśli nie jesteś zdolny, by pracować w standardowych warunkach i potrzebujesz stanowiska pracy dostosowanego do swoich potrzeb. Drugim wymogiem jest brak samodzielności i całkowita zależność od pomocy innych.
2. Umiarkowany stopień niepełnosprawności będzie Ci przyznany, jeżeli jesteś niezdolny do pracy lub potrzebujesz dostosowania stanowiska do swojego schorzenia. W tym przypadku kolejne kryterium to konieczność czasowej lub częściowej pomocy innych osób.
3. Lekki stopień niepełnosprawności dostaniesz, jeżeli masz ograniczenia funkcjonowaniu zawodowym, a w niektórych czynnościach pomagają Ci dodatkowe urządzenia lub pomoce techniczne.

Podsumowanie artykułu: Jak uzyskać orzeczenie o niepełnosprawności krok po kroku?

Orzeczenie o niepełnosprawności lub orzeczenie o stopniu niepełnosprawności to dokument, dzięki któremu uzyskasz status osoby niepełnosprawnej. Drogę do uzyskania dokumentu przejdziesz bez trudu, realizując procedurę podaną „w pigułce” niżej.

Jak uzyskać orzeczenie o niepełnosprawności?

1. Wypełnij zaświadczenie o stanie zdrowia u lekarza.
2. Wypełnij wniosek i skompletuj dokumentację medyczną.
3. Złóż wniosek do odpowiedniego PZON.
4. Stań na komisji orzekającej.
5. Odbierz orzeczenie o niepełnosprawności, odwołaj się, gdy nie zgadzasz się z decyzją.

Po przejściu całej powyższej procedury potrzymasz orzeczenie. Dzięki temu będziesz mógł korzystać z uprawnień, ulg, przywilejów oraz dofinansowań. Rozliczysz się także korzystniej z podatku dochodowego. W wielu obszarach wsparcia niepełnosprawnych bardzo ważne są stopnie niepełnosprawności. W zależności, który z nich uzyskasz: znaczny, umiarkowany lub lekki, będziesz miał prawo do określonej pomocy.

Procedura wnioskowania o orzeczenie o niepełnosprawności nie jest skomplikowana. Warto zatem, abyś złożył wniosek i prawnie potwierdził swój obniżony poziom funkcjonowania w codzienności. To działanie może przynieść Ci tylko korzyści.