Nierejestrowana działalność gospodarcza. Wyjaśniamy ludzkim językiem
Czy możliwe jest prowadzenie działalności gospodarczej bez konieczności rejestrowania firmy? Czy istnieje sposób na wypróbowanie pomysłu na biznes bez ponoszenia zbytecznego ryzyka? Jakie masz opcje, jeśli chcesz spróbować swoich sił na rynku, ale nie jesteś jeszcze gotowy na pełne zaangażowanie?
Odpowiedzią na te pytania może być działalność nierejestrowana (nierejestrowa, nieewidencjonowana) – prostsza ścieżka dla początkujących przedsiębiorców, która umożliwia testowanie i rozwijanie pomysłów biznesowych bez potrzeby natychmiastowego przechodzenia przez formalny proces zakładania firmy. Dzięki tej formie działalności możesz pozwolić sobie na podjęcie dodatkowych aktywności zarobkowych (świadczenie usług lub sprzedaż produktów), zachowując jednocześnie elastyczność i ograniczając początkowe koszty.
W tym artykule skupimy się na biznesie nierejestrowanym, przedstawiając tę formę, jako pomysł na dodatkowy dochód lub przetestowanie pomysłu na firmę. Zajmiemy się wyjaśnieniem, co dokładnie kryje się pod tym terminem, jakie korzyści i ograniczenia się z nim wiążą, oraz jakie kroki należy podjąć, aby rozpocząć taką działalność. Nasz tekst ma na celu nie tylko dostarczenie praktycznych informacji, ale również zainspirowanie do działania, pokazując, że pierwsze kroki w biznesie mogą być prostsze, niż się wydaje.
Zapraszamy do lektury, która rozwieje Twoje wątpliwości i pomoże podjąć świadomą decyzję o rozpoczęciu własnej przygody z działalnością gospodarczą. Odkryj, jak działalność nierejestrowana może stać się Twoim pierwszym krokiem na drodze do sukcesu w biznesie!
Co to jest działalność nierejestrowana?
Skoro czytasz ten artykuł, nurtuje Cię odpowiedź na pytanie — czy mogę sprzedawać swoje produkty lub oferować usługi bez konieczności zakładania firmy?
Pisząc krótko, odpowiedź brzmi — tak, dzięki czemuś, co nazywamy działalnością nierejestrowaną.
To opcja dla Ciebie, jeśli chcesz wypróbować swój pomysł na biznes, nie angażując się od razu w pełny proces rejestracji działalności gospodarczej. Daje Ci to szansę na rozpoczęcie działalności z mniejszą ilością papierkowej roboty i niższymi kosztami startowymi.
Musisz jednak pamiętać, że działalność nierejestrowana (działalność nieewidencjonowana czy firma na próbę) ma swoje ograniczenia i limity, w tym maksymalny przychód (tak przychód — czytaj dalej, a dowiesz się więcej), którego nie możesz przekroczyć, aby móc z niej korzystać. Będziesz też musiał samodzielnie prowadzić uproszczoną ewidencję sprzedaży, co jest ważne dla rozliczeń z Urzędem Skarbowym. To świetny sposób, aby zacząć przygodę z biznesem i przetestować swoje pomysły, zachowując jednocześnie kontrolę i elastyczność, mający jednak swoje mankamenty.
Kiedy warto rozważyć prowadzenie działalności nierejestrowanej?
Decyzja o rozpoczęciu działalności nierejestrowanej może być idealnym rozwiązaniem w kilku sytuacjach. Jeśli stoisz na początku drogi z własnym pomysłem na biznes i zastanawiasz się, czy to właściwy kierunek, ta forma działalności daje Ci unikalną możliwość przetestowania rynku bez zbyt wielkiego ryzyka finansowego i biurokratycznych zawiłości.
Oto kilka przypadków, kiedy warto rozważyć taką opcję:
- Gdy chcesz przetestować nowy pomysł na biznes
Jeśli nie jesteś pewien, czy Twój pomysł spotka się z zainteresowaniem na rynku, działalność nierejestrowana pozwala na sprawdzenie go bez konieczności przechodzenia przez pełny proces rejestracji firmy. - Masz hobby, które chciałbyś przekształcić w źródło dochodu
Jeśli Twoje zainteresowania mogą przynieść zysk, działalność nieewidencjonowana pozwoli Ci spróbować swoich sił w sprzedaży produktów lub usług na mniejszą skalę. - Gdy poszukujesz dodatkowego źródła dochodu
Jeśli chcesz dorobić do swojej pracy, renty lub emerytury, działalność nierejestrowana umożliwia legalne świadczenie usług lub sprzedaż produktów bez dodatkowych formalności. - Chcesz uniknąć skomplikowanej biurokracji na początku
Jeśli obawiasz się zawiłości prawnych i księgowych związanych z pełną rejestracją firmy, ta opcja pozwala ominąć większość z nich na starcie. - Nie jesteś pewny, czy prowadzenie firmy jest dla Ciebie
Firma na próbę to niskoprogowy sposób na zrozumienie, czy prowadzenie własnego biznesu jest tym, co chcesz robić na większą skalę.
Pamiętaj, że każda z tych sytuacji wymaga od Ciebie świadomego podejścia i odpowiedzialności za prowadzenie ewidencji oraz rozliczeń podatkowych, ale jednocześnie oferuje swobodę w przetestowaniu pomysłu na firmę i badaniach rynku.
Jakie są plusy z prowadzenia działalności nierejestrowej?
Decydując się na działalność nierejestrowaną, możesz cieszyć się szeregiem korzyści, które sprawiają, że jest to atrakcyjna opcja dla wielu początkujących przedsiębiorców.
Oto niektóre z nich:
- Mniejsza biurokracja
Nie wymaga rejestracji firmy w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG), urzędzie skarbowym, GUS czy wpisu do rejestru działalności regulowanej. Nie jest Ci również potrzebny numer NIP, ani REGON, co znacznie upraszcza start. - Brak obowiązkowych ubezpieczeń społecznych
W ramach działalności nierejestrowanej nie jesteś zobowiązany do płacenia składek na obowiązkowe ubezpieczenia społeczne i zdrowotne z tego tytułu, co znacząco obniża Twoje miesięczne koszty działalności. - Brak miesięcznych zaliczek na podatek
Nie jesteś obciążony koniecznością uiszczania regularnych, miesięcznych lub kwartalnych zaliczek na podatek dochodowy. To znacząco upraszcza zarządzanie finansami na wczesnym etapie prowadzenia działalności. - Zwolnienie z VAT
Możesz korzystać ze zwolnienia z obowiązku płacenia VAT. Pamiętaj jednak, że zwolnienie z VAT nie obejmuje przypadków, gdy sprzedajesz towary lub usługi wymagające od ciebie bycia płatnikiem VAT od samego początku. - Uproszczona ewidencja sprzedaży
Wystarczy, że prowadzisz uproszczoną ewidencję sprzedaży, bez żadnej skomplikowanej księgowości, co jest idealne dla osób, które chcą skupić się na rozwoju swojej małej firmy.
Jakie są minusy z działalności bez rejestracji?
Chociaż działalność nieewidencjonowana oferuje wiele korzyści, istnieją również pewne ograniczenia i mankamenty, które warto wziąć pod uwagę przed podjęciem decyzji o wyborze tej formy prowadzenia biznesu:
- Limitowanie przychodów
Jednym z głównych ograniczeń jest miesięczny limit przychodów, którego przekroczenie wymaga rejestracji działalności gospodarczej. Oznacza to, że Twoje możliwości rozwoju są ograniczone, dopóki nie zdecydujesz się na pełną rejestrację firmy. - Trudności w zdobyciu finansowania
Może być Ci trudniej uzyskać finansowanie zewnętrzne, takie jak kredyty dla firm czy dotacje, ponieważ działalność nierejestrowana nie jest traktowana na równi z pełnoprawną działalnością gospodarczą. - Ograniczenia w zakresie umów B2B
Współpraca z innymi firmami może być utrudniona, ponieważ niektóre przedsiębiorstwa preferują lub wymagają zawierania umów wyłącznie z zarejestrowanymi podmiotami gospodarczymi. - Odpowiedzialność materialna
Jako osoba prowadząca działalność nierejestrowaną, odpowiadasz za zobowiązania biznesowe całym swoim majątkiem osobistym, co może stanowić ryzyko w przypadku problemów finansowych. - Ograniczony zakres działalności
Nie wszystkie rodzaje działalności można prowadzić w formie nierejestrowanej. Niektóre branże wymagają spełnienia dodatkowych warunków lub uzyskania specjalnych zezwoleń.
Znajomość prawa dla przedsiębiorców to konieczność. Polecamy publikacje, które pomogą w biznesie, np.:
🔸 Zawieszenie działalności gospodarczej
🔸 Przywileje w pracy dla niepełnosprawnych
🔸 Prawo do urlopu dodatkowego
🔸 Dotacja na firmę
W agencji My Wspieramy przedsiębiorcy znajdą nie tylko informacje, ale też pracowników i wsparcie procesu zatrudnienia. Zapraszamy!
Kto może prowadzić działalność nieewidencjonowaną?
Działalność nierejestrowaną może prowadzić każda osoba fizyczna, niezależnie od jej szczególnych cech czy statusu, pod warunkiem spełnienia określonych warunków. Jednak pewne grupy osób mogą napotkać specyficzne ograniczenia:
- Cudzoziemcy
Mogą oni pozwolić sobie na prowadzenia działalności nierejestrowanej w Polsce, o ile legalnie przebywają na jej terytorium i spełniają te same warunki, co obywatele polscy. Ważne jest, aby pamiętali o konieczności rejestracji firmy, jeśli przekroczą miesięczny limit swojego przychodu i mają odpowiedni tytuł pobytowy uprawniający do założenia firmy w Polsce. - Osoby niepełnoletnie
Również mogą prowadzić działalność bez rejestracji, choć ich zdolność do czynności prawnych jest ograniczona. W praktyce oznacza to, że nie mogą samodzielnie zawierać umów i potrzebują zgody opiekunów prawnych do dokonywania niektórych czynności związanych z działalnością. - Bezrobotni
Choć prowadzenie działalności nierejestrowanej nie jest równoznaczne z utratą statusu bezrobotnego, istnieją ograniczenia dotyczące rodzaju wykonywanej pracy. Działalność oparta na umowach cywilnoprawnych może skutkować utratą tego statusu. - Rolnicy
Mogą prowadzić działalność nieewidencjonowaną, jeśli nie wchodzi ona w zakres wyłączony z ustawy Prawo Przedsiębiorców, dotyczący m.in. działalności wytwórczej w rolnictwie, czy sprzedaży i świadczenia usług turystycznych w gospodarstwach rolnych. - Urzędnicy
Mogą oni również prowadzić działalność nierejestrowaną, ponieważ nie jest ona uznawana za działalność gospodarczą w rozumieniu ustawy o ograniczeniu prowadzenia działalności gospodarczej przez osoby pełniące funkcje publiczne.
Firma na próbę. Jakie są Twoje obowiązki?
Rozpoczynając działalność nierejestrowaną, stajesz przed szeregiem obowiązków, które są niezbędne do jej prawidłowego funkcjonowania.
- Przede wszystkim, musisz prowadzić uproszczoną ewidencję sprzedaży, która jest podstawą do rozliczeń z Urzędem Skarbowym.
- Ważne jest również, abyś każdego roku rozliczał przychody z działalności (po odliczeniu kosztów) w zeznaniu rocznym PIT-36, stosując się do obowiązującej skali podatkowej.
- Dodatkowo, jako osoba prowadząca działalność nierejestrowaną, masz obowiązek przestrzegać praw konsumentów. Obejmuje to między innymi wystawianie faktur lub rachunków na żądanie kupującego oraz realizację obowiązków związanych z reklamacją, zwrotem czy naprawą w ramach umów zawieranych na odległość.
Pamiętaj, że mimo iż działalność nierejestrowana nie klasyfikuje Ciebie, jako przedsiębiorcy, w rozumieniu Kodeksu Cywilnego, wszelkie umowy o świadczenie usług traktowane są jako umowy-zlecenia, co ma wpływ na sposób odprowadzania składek do ZUS przez zleceniodawcę.
Działalność nierejestrowana. Jakie usługi można świadczyć?
Rozważając rozpoczęcie działalności bez rejestracji, kluczowym pytaniem jest, jakie usługi lub produkty możesz oferować w ramach tej formy aktywności. Choć możliwości są szerokie, istnieją pewne ograniczenia wynikające z przepisów prawa oraz z samej natury działalności nierejestrowanej.
Oto kilka pomysłów na usługi, które zazwyczaj pasują do ram tej formy zarabiania i mogą stanowić dobry punkt wyjścia dla Twojego biznesu:
- Usługi copywritingu i tworzenia treści — pisanie artykułów, postów na blogi czy treści na strony internetowe.
- Usługi naprawy małego sprzętu AGD — specjalizacja w naprawach ekspresów do kawy lub robotów sprzątających.
- Projektowanie graficzne — tworzenie logo, ulotek, plakatów czy grafik do mediów społecznościowych.
- Wypieki na zamówienie — personalizowane torty, ciasteczka i inne słodkości na specjalne okazje.
- Usługi fotograficzne — sesje zdjęciowe, fotografia produktowa czy reportażowa.
- Korepetycje online — nauczanie języków obcych, matematyki, programowania itp.
- Usługi szycia i naprawy odzieży — szycie na miarę, przeróbki, naprawy ubrań.
- Usługi sprzątania — sprzątanie mieszkań, biur, po remontach, mycie okien.
- Usługi tłumaczeniowe — tłumaczenia pisemne i ustne w różnych językach.
- Opieka nad zwierzętami — dog walking, petsitting, hotel dla zwierząt.
Pamiętaj, że wybierając rodzaj działalności, warto zastanowić się nie tylko nad tym, co lubisz robić i w czym jesteś dobry, ale także nad potrzebami rynku. Działalność nierejestrowana daje Ci możliwość przetestowania Twojego pomysłu na biznes z minimalnym ryzykiem. Wykorzystaj więc tę szansę, aby znaleźć swoją niszę.
Jaki jest limit przychodów dla działalności nierejestrowanej?
Teraz dochodzimy do najbardziej istotnego punktu, który warunkuje możliwość prowadzenia aktywności zarobkowej, małej firmy bez konieczności jej rejestracji — miesięczny limit Twoich przychodów. Tak, niestety, dobrze przeczytałeś — “przychodu”, nie dochodu. To znacząco komplikuje sprawę i ogranicza możliwości Twojej małej przedsiębiorczości.
W 2024 roku limit przychodów dla działalności nierejestrowanej uległ zmianie. Od stycznia do czerwca wynosi 3181,50 zł miesięcznie, a od lipca – 3225 zł. Działalność ta nie jest traktowana jak pełnoprawna działalność gospodarcza, dopóki Twoje miesięczne przychody nie przekroczą 75% minimalnego wynagrodzenia. Po przekroczeniu tego limitu masz 7 dni na zarejestrowanie działalności gospodarczej w ewidencji przedsiębiorców (CEIDG).
Jak widzisz, obecny limit nie jest wysoki, chociaż warto odnotować, że uległ on zwiększeniu. W roku 2018 było to jedynie 1050 zł (50% kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę). Widzisz ten progres?
Przyjrzyj się poniższym przykładom, aby lepiej zrozumieć, jak wybór rodzaju działalności i związane z nią koszty wpływają na Twój potencjalny dochód z firmy bez rejestracji.
Przykład z minimalnymi kosztami. Projektowanie graficzne
Anna oferuje usługi projektowania graficznego, w tym tworzenie ulotek, plakatów i grafik do mediów społecznościowych. Jej miesięczny przychód to 3150 zł. Koszty operacyjne (obejmujące oprogramowanie graficzne i opłaty za Internet) to zaledwie 150 zł.
Dzięki niskim kosztom prowadzenia działalności, Anna osiąga dochód w wysokości 3000 zł. To pozwala jej cieszyć się dodatkowym zarobkiem i nie przekraczać limitu dla firmy bez rejestracji.
Przykład z kosztami zmniejszającymi dochód o połowę. Usługi naprawy sprzętu AGD
Marcin specjalizuje się w naprawach małego sprzętu AGD, takiego jak ekspresy do kawy i roboty sprzątające. Jego przychód z tego tytułu osiąga 3160 zł miesięcznie. Koszty związane z zakupem części zamiennych, narzędzi oraz transportu wynoszą 1580 zł. To sprawia, że jego dochód to 1580 zł.
Ta zależność pokazuje, jak koszty bezpośrednio wpływają na rentowność firmy. Pozwala mu jednak dalej pozostać w ramach działalności nierejestrowanej.
Przykład z symbolicznym dochodem. Sprzedaż online z niską marżą
Ewa prowadzi sklep online, oferując produkty z niewielką marżą. Jej miesięczny przychód wynosi 3180 zł, jednak wysokie koszty zakupu towaru, opłaty za platformę sprzedażową i koszty wysyłki pochłaniają niemal cały przychód. Ewie pozostaje zaledwie 300 zł dochodu.
Ten przykład wyraźnie pokazuje, że sprzedaż z niską marżą może ograniczać dochód, mimo stosunkowo wysokiego przychodu, pozwalając jednak na utrzymanie działalności nierejestrowanej.
Nierejestrowana działalność gospodarcza. Podsumowanie przewodnika
Podjęcie decyzji o rozpoczęciu działalności nierejestrowanej jest krokiem, który może otworzyć przed Tobą nowe możliwości zawodowe bez konieczności natychmiastowego angażowania się w pełnoprawną działalność gospodarczą i związane z jej prowadzeniem komplikacje i koszty.
Pamiętaj, że choć nierejestrowana działalność gospodarcza oferuje elastyczność i mniejsze obciążenia biurokratyczne, wymaga również świadomego zarządzania i przestrzegania określonych limitów przychodów.
Dziękujemy za poświęcenie czasu na przeczytanie naszego artykułu. Mamy nadzieję, że dostarczył on Tobie wartościowych informacji i zainspirował Cię do rozważenia działalności nierejestrowanej jako sposobu na wykonywanie działalności gospodarczej.
Pamiętaj, że każdy krok w kierunku realizacji własnego pomysłu na biznes to krok w stronę potencjalnego sukcesu. Życzymy powodzenia w Twoich przedsiębiorczych działaniach!
Czy można połączyć działalność nierejestrowaną z pracą na etacie?
Tak, można łączyć działalność bez rejestracji z pracą na etacie, pamiętając o nieprzekraczaniu limitu przychodów dla działalności nierejestrowanej.
Czy prowadząc działalność nierejestrową, muszę płacić składki ZUS?
Nie, prowadząc działalność nierejestrowaną, nie jesteś zobowiązany do płacenia składek ZUS z tytułu tej działalności.
Czy osoba, która w ostatnich 3 latach miała zarejestrowaną JDG może prowadzić działalność nierejestrową?
Nie, tylko osoba, która nie wykonywała działalności gospodarczej w ciągu ostatnich 60 miesięcy (5 lat), może prowadzić działalność nierejestrowaną. Z czego zawieszenie działalności gospodarczej uważane jest jako jej niewykonywanie.
Czy inwestycje w środki trwałe podlegające amortyzacji są możliwe w ramach działalności nierejestrowanej?
Tak, możesz pozwolić sobie na inwestycje i zakup środków trwałych podlegających amortyzacji, takie jak sprzęt komputerowy czy maszyny, nawet prowadząc działalność nierejestrowaną.
Czy działalność bez rejestracji podlega kontroli?
Tak, działalność bez rejestracji może podlegać kontroli, np. przez Urząd Skarbowy czy sanepid, w celu weryfikacji przestrzegania limitu przychodów oraz standardów sanitarnych.