Jakie świadczenia dla osób z niepełnosprawnością są dostępne w Polsce w 2025 r.?

Prawo gwarantuje osobom niepełnosprawnym dostęp do wielu świadczeń finansowych. To ważne, bo niepełnosprawność ma ogromny wpływ na zwiększenie kosztów codziennego życia. Jednocześnie dysfunkcja utrudnia zazwyczaj zdobywanie środków finansowych potrzebnych na utrzymanie, rehabilitację i leczenie. Osoba z niepełnosprawnością w Polsce może uzyskać m.in. rentę, świadczenie wspierające, świadczenie pielęgnacyjne, zasiłek lub dodatek pielęgnacyjny, świadczenie uzupełniające, zasiłek rodzinny, dodatek do energii oraz dofinansowania PFRON i NFZ. Warunki zależą od orzeczeń, wieku, dochodów i kolizji świadczeń. Dzięki tym świadczeniom Twoje życie stanie się łatwiejsze.

W tym artykule przeanalizuję, jakie świadczenia dla niepełnosprawnych są dostępne aktualnie w Polsce. Poznaj pełen katalog pomocy finansowej oraz podstawowe warunki jej przyznania.

Z jakich świadczeń skorzysta osoba niepełnosprawna i jej opiekun?

System zabezpieczenia społecznego w Polsce przewiduje dla osób niepełnosprawnych możliwość uzyskania pomocy finansowej w postaci różnych świadczeń. Masz przede wszystkim dostęp do:

• renty lub świadczenia rehabilitacyjnego.

• świadczenia wspierającego lub świadczenia pielęgnacyjnego dla opiekuna.

• zasiłku pielęgnacyjnego lub dodatku pielęgnacyjnego.

• świadczenia uzupełniającego dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji.

• specjalnego zasiłku opiekuńczego dla opiekunów.

• zasiłku rodzinnego.

• dodatku za energię.

• dofinansowań PFRON różnego typu do wydatków związanych z niepełnosprawnością.

Zanim zaczniesz ubiegać się o przyznanie Ci któregokolwiek z wyżej wymienionych świadczeń powinieneś pamiętać, że podstawą do otrzymywania pomocy finansowej jest aktualne orzeczenie o stopniu niepełnosprawności wydane przez Powiatowy Zespół do spraw Orzekania (PZON) lub decyzja Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (ZUS). W zależności od stopnia swojej niepełnosprawności masz prawo do określonych warunkami świadczeń pieniężnych. Możesz przeznaczyć je na wydatki związane z niepełnosprawnością, koniecznością opieki oraz utrzymaniem.

Jakie renty przysługują w Polsce osobom niepełnosprawnym?

Dla większości osób niepełnosprawnych i chorych, które nie mogą z tego powodu pracować podstawę utrzymania stanowi renta. W zależności od sytuacji otrzymasz świadczenie w postaci:

• renty z tytułu niezdolności do pracy.
• renty socjalnej.
• renty rodzinnej.

To świadczenie może być Ci przyznane bezterminowo lub okresowo przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych lub podobnego typu instytucję (na Twój wniosek).

Kiedy można otrzymać rentę z tytułu niezdolności do pracy?

Rentę z tytułu niezdolności do pracy otrzymasz, jeżeli komisja ZUS ustali, iż jesteś osobą częściowo lub całkowicie niezdolną do wykonywania pracy. O ten typ świadczenia mogą ubiegać się osoby dorosłe, które spełniają określone warunki związane z opłacaniem składek emerytalno-rentowych. Wskutek zaś choroby lub innej przyczyny, utraciły możliwość zatrudnienia w normalnych warunkach.

Ustawodawca określił kwoty rent. Od 1 marca 2025 r. otrzymasz minimalnie 1878,91 zł, gdy jesteś całkowicie niezdolny do pracy lub 1409,18 zł, gdy jesteś częściowo niezdolny do pracy [Komunikat ZUS].

Kto ma prawo do renty socjalnej?

Prawo do renty socjalnej uzyskasz z chwilą ukończenia 18 lat. Powinieneś jednak spełniać określone warunki do tego typu świadczenia. Przede wszystkim komisja ZUS musi stwierdzić że jesteś całkowicie niezdolny do pracy z powodu naruszenia sprawności organizmu, która ujawniła się w dzieciństwie lub wczesnej młodości, gdy byłeś uczniem lub studentem (do 25 r. życia).

Aktualnie kwota renty socjalnej wynosi 1878,91 zł [Komunikat ZUS].

Którzy renciści socjalni dostaną dodatek dopełniający?

Osoby z rentą socjalną mające orzeczenie o całkowitej niezdolności do pracy i niezdolności do samodzielnej egzystencji od stycznia 2025 r. mogą dostać dodatek dopełniający. ZUS przyzna Ci dodatek z urzędu, gdy masz właściwą decyzję. Jeśli brakuje Ci dokumentu złóż wniosek EDD-SOC do ZUS.

Otrzymasz od 1.03.2025 r kwotę do 2610,72 zł brutto wraz z rentą socjalną [ZUS, komunikat].

Komu przysługuje renta rodzinna?

Renta rodzinna przysługuje przede wszystkim małoletnim dzieciom (gdy się uczą do 25 roku życia), których ubezpieczony rodzic zmarł. Ustawodawcy przewidują jednak także, że masz prawo do renty rodzinnej, jeżeli jesteś dorosłym dzieckiem z niepełnosprawnością (niezdolnym do samodzielnej egzystencji) i pobierasz rentę socjalną lub niepełnosprawnym współmałżonkiem osoby zmarłej.

Kiedy pobierasz rentę socjalną i uzyskasz prawo do pobierania renty rodzinnej, suma obu tych świadczeń nie może być wyższa niż 300% kwoty najniższej renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy. Utracisz prawo do renty socjalnej, po przekroczeniu tego pułapu [Dz.U. 2025 poz. 420, art. 9].

W jakiej sytuacji można dostać świadczenie rehabilitacyjne?

Świadczenie rehabilitacyjne przysługuje, gdy wyczerpałeś limit zasiłku chorobowego, jednak nadal nie możesz pracować. Rokowania wskazują, że dalsze leczenie lub rehabilitacja przywrócą Ci zdolność do pracy. Złóż wniosek w ZUS z wyprzedzeniem (ok. 2–3 tygodnie przed końcem zasiłku chorobowego). Świadczenie przyznawane maksymalnie do 12 miesięcy [Dz.U. 2025 poz. 501, art. 18].

Będziesz dostawał:

• 90% podstawy wymiaru – za pierwsze 3 miesiące.
• 75% podstawy – za kolejne miesiące.
• 100% podstawy – gdy niezdolność do pracy pozostaje w ciąży lub wynika z wypadku przy pracy i choroby zawodowej.

Kto dostanie świadczenie wspierające dla osób z niepełnosprawnościami?

Dostaniesz świadczenie wspierające na wniosek (złóż go przez PUE ZUS), po otrzymaniu decyzji ustalającej poziom potrzeby wsparcia z odpowiednią punktacją. Wydane przez komisję Wojewódzkiego Zespołu ds. Orzekania o Niepełnosprawności orzeczenie, określa poziom Twoich problemów w funkcjonowaniu i koniecznego wsparcia. Jeśli uzyskałeś 70 do 100 punktów masz prawo wnioskować do ZUS o wypłatę świadczenia wspierającego.

Jego wysokość zależy od punktów. Kwota startuje od 40% i może dojść do 220% renty socjalnej. Decyduje przyznana Ci ilość punktów.

Kto ma prawo do świadczenia pielęgnacyjnego?

Świadczenie pielęgnacyjne przewidziane jest dla opiekunów niepełnosprawnych dzieci do 18 roku życia. Zyskasz prawo do tego wsparcia finansowego jeżeli jesteś:

• rodzicem małoletniego dziecka z niepełnosprawnością,

• inną osobą, na której ciąży obowiązek alimentacyjny,

• opiekunem faktycznym,

• rodziną zastępczą lub osobą, która prowadzi rodzinny dom dziecka lub dyrektorem placówki, w której przebywa dziecko.

Aktualnie w przypadku, gdy sprawujesz opiekę nad małoletnim dzieckiem i pobierasz świadczenie pielęgnacyjne możesz pracować. Osoby, które pobierają świadczenie pielęgnacyjne na starych zasadach opiekując się dorosłym dzieckiem z niepełnosprawnością nie mogą uzyskiwać żadnych dochodów z pracy [Dz. U. 2024 poz. 323, art. 63].

Obsługą wniosków zajmują się Centra i Ośrodki Pomocy Społecznej (MOPR, GOPS).

W 2025 r. kwota świadczenia pielęgnacyjnego wynosi 3287 zł.

Dla kogo jest zasiłek pielęgnacyjny?

Masz prawo do zasiłku pielęgnacyjnego [Dz. U. 2024 poz. 323, art. 16], jeżeli:

• jesteś dzieckiem z orzeczeniem o niepełnosprawności (do 16 r.z.),

• osobą która ukończyła 75 lat i nie pobiera świadczeń rentowych,

• osobą ze znacznym stopniem niepełnosprawności powyżej 16 roku życia,

• osobą z umiarkowanym stopniu niepełnosprawności powyżej 16 lat, pod warunkiem że niepełnosprawność nabyłeś przed ukończeniem 21 lat.

Złóż wniosek do właściwego ze względu na zamieszkanie MOPR lub GOPS.

Z tytułu zasiłku pielęgnacyjnego aktualnie otrzymasz kwotę 215,84 zł.

Komu przysługuje dodatek pielęgnacyjny?

Jesteś uprawniony dodatku pielęgnacyjnego, jeżeli ukończyłeś 75 lat. ZUS przyznaje wtedy dodatek z urzędu bez wnioskowania. W sytuacji, gdy jesteś osobą młodszą, ale całkowicie niezdolną do pracy lub w samodzielnej egzystencji, aby otrzymać dodatek pielęgnacyjny powinieneś o to zawnioskować samodzielnie [Dz.U. 2024 poz. 1631, art. 75].

Prawo do dodatku pielęgnacyjnego mają osoby pobierające rentę z tytułu niezdolności do pracy lub przy zbiegu uprawnień do renty socjalnej i rodzinnej. Gdy pobierasz tylko rentę socjalną jesteś uprawniony do pobierania świadczenia o podobnym charakterze, czyli zasiłku pielęgnacyjnego.

Kwota dodatku pielęgnacyjnego, którą otrzymasz w 2025 r. wynosi 348,22 zł [ZUS komunikat].

Kiedy przyznawane jest prawo do świadczenia uzupełniającego?

Uprawnione są osoby niezdolne do samodzielnej egzystencji. Muszą wymagać stałej lub długotrwałej pomocy w codziennym funkcjonowaniu. Abyś mógł wystąpić o świadczenie uzupełniające powinieneś posiadać orzeczenie o niezdolności do samodzielnej egzystencji. O wydanie takiej decyzji postaraj się w ZUS składając odpowiedni wniosek ESUN.

W ramach świadczenia uzupełniającego otrzymasz maksymalną kwotę 500 zł. Jeżeli jednak Twoje dochody z tytułu wypłaty świadczeń finansowanych ze środków publicznych przekroczą kwotę 2552,39 zł brutto miesięcznie, otrzymasz obniżone świadczenie na zasadzie złotówka za złotówkę.

Kto dostaje specjalny zasiłek opiekuńczy?

Do specjalnego zasiłku opiekuńczego byli uprawnieni opiekunowie dorosłych osób z niepełnosprawnością. Aktualnie specjalny zasiłek opiekuńczy został wycofany z katalogu świadczeń dla osób niepełnosprawnych i ich opiekunów. Nowe wnioski nie są przyjmowane. Opiekunowie pobierający to świadczenie wcześniej mogą je otrzymywać nadal (na zasadzie uprawnień nabytych) [Dz. U. z 2020 r. poz. 1297 oraz z 2023 r. poz. 1429].

Kwota specjalnego zasiłku opiekuńczego nie zmieniła się od lat i możesz nadal pobierać 620 zł miesięcznie. Warto abyś pamiętał, że świadczenie to uzależnione jest od progów dochodowych w gospodarstwie domowym.

Czy zasiłek rodzinny przysługuje osobom niepełnosprawnym?

Tak. Zgodnie z wytycznymi Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej zasiłek rodzinny przysługuje na częściowe pokrycie kosztów utrzymania małoletniego dziecka lub uczącego się do 24 roku życia. Świadczenie to uzależnione jest od progów dochodowych w rodzinie.

Gdy Twoje dziecko ma orzeczenie o niepełnosprawności lub orzeczenie o znacznym albo umiarkowanym stopniu próg dochodowy zwiększa się do kwoty 764 zł na osobę [Gov.pl].

Aktualnie wysokość zasiłku rodzinnego wynosi:

• 95 zł na dziecko do 5 lat,

• 124 zł na dziecko między 5 a 18 rokiem życia,

• 135 zł na dziecko w wieku 18 do 24 lat.

Które osoby z niepełnosprawnością otrzymają dodatek do energii elektrycznej?

Osoby z niepełnosprawnością zyskały prawo do dodatku na dofinansowanie energii elektrycznej w przypadku, gdy korzystają koncentratorów tlenu lub respiratorów. Masz prawo wystąpić z wnioskiem do PFRON (w programie Aktywny Samorząd). Pomoc finansową dostaniesz, jeśli posiadasz orzeczenie o niepełnosprawności bez względu na stopień oraz jesteś objęty opieką przez zespół długoterminowej opieki domowej dla pacjentów wentylowanych mechanicznie i korzystasz ze wsparcia oddechu [PFRON, komunikat].

Kwota dodatku który możesz otrzymać na energię elektryczną wynosi 100 zł na miesiąc.

Jakie dofinansowania mogą otrzymać osoby z orzeczeniem?

W ramach bezpośredniej pomocy finansowej możesz ubiegać się o różnego typu dofinansowania ze środków PFRON lub NFZ. Niepełnosprawność często wymusza dodatkowe lub zwiększone koszty związane z zabezpieczeniem wielu potrzeb, których nie mają osoby zdrowe. W związku z tym możesz skorzystać z dopłaty lub całkowitego dofinansowania niektórych wydatków.

Są to między innymi koszty związane z:

• zakupem sprzętu ortopedycznego, medycznego, rehabilitacyjnego oraz różnych środków pomocniczych,

• likwidacją barier w komunikowaniu się, architektonicznych czy technicznych,

• wyjazdami do sanatorium lub na turnus rehabilitacyjny,

• zakupem przystosowanego samochodu lub adaptację do potrzeb posiadanego auta,

• wyrobienie prawa jazdy,

• nauką dla poziomie wyższym,

• zamianą lub wynajmem mieszkania,

• zakupem dedykowanego sprzętu komputerowego.

Ustalenie prawa do świadczeń dla niepełnosprawnych w pigułce

Przeanalizowałam mnóstwo dokumentów, ustaw i rozporządzeń dotyczących pomocy finansowej dla osób niepełnosprawnych. W zależności od typu świadczenia, o które chcesz wystąpić, potrzebne Ci są odpowiednie dokumenty poświadczające status osoby niepełnosprawnej.

Większości przypadków możesz posługiwać się orzeczeniem o niepełnosprawności lub orzeczeniem o stopniu niepełnosprawności. Do przyznania niektórych form wsparcia finansowego będziesz jednak potrzebował orzeczenia komisji ZUS o niezdolności do pracy lub niezdolności do samodzielnej egzystencji. W przypadku świadczenia wspierającego konieczne Ci będzie odrębne orzeczenie dotyczące ustalenia poziomu potrzeby wsparcia.

Niektóre z powyżej omówionych świadczeń wykluczają się wzajemnie i nie mogą być pobierane równolegle. Zwróć na to uwagę i wybierz korzystniejszą opcję dla siebie.

Gdzie możesz się udać po świadczenie?

• Renta z tytułu niezdolności do pracy – ZUS (wniosek i orzeczenie ZUS).
• Renta socjalna – ZUS.
• Renta rodzinna – ZUS.
• Świadczenie rehabilitacyjne – ZUS.
• Świadczenie wspierające – WZON (orzeczenie o poziomie potrzeby wsparcia) i ZUS (wypłata).
• Świadczenie pielęgnacyjne – gmina – OPS (dział świadczeń rodzinnych).
• Zasiłek pielęgnacyjny – gmina- OPS.
• Dodatek pielęgnacyjny – ZUS (po 75 r.ż. z urzędu, w innych przypadkach na wniosek).
• Świadczenie uzupełniające – ZUS.
• Specjalny zasiłek opiekuńczy (prawa nabyte) – gmina – OPS.
• Zasiłek rodzinny – gmina – OPS.
• Dodatek do energii elektrycznej – PFRON (online SOW lub PCPR).
• Dofinansowania PFRON – PCPR, MOPS lub PFRON.
• Refundacje NFZ – lekarz NFZ wystawia zlecenie.

FAQ

Źródła

• Ustawa z 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (j. t. Dz. U. z 2024 r., poz. 323), https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20240000323/T/D20240323L.pdf
• Ustawa z 7 lipca 2023 r. o świadczeniu wspierającym (Dz. U. z 2023 r., poz. 1429), https://dziennikustaw.gov.pl/D2023000142901.pdf
• Ustawa z  27 czerwca 2003 r. o rencie socjalnej (j. t. Dz. U. z 2023 r., poz. 2194), https://sip.lex.pl/akty-prawne/dzu-dziennik-ustaw/renta-socjalna-17044549/art-9
• Ustawa z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (j. t. Dz. U. z 2023 r., poz. 1251; ost. zm. Dz. U. z 2023 r., poz. 1429), https://sip.lex.pl/akty-prawne/dzu-dziennik-ustaw/emerytury-i-renty-z-funduszu-ubezpieczen-spolecznych-16832385/art-75
• Ustawa z z dnia 31 lipca 2019 r. o świadczeniu uzupełniającym dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji (j. t. Dz. U. z 2024 r., poz. 256; ost. zm. Dz. U. z 2024 r., poz. 859), https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20190001622/O/D20191622.pdf
• Obwieszczenie Ministra Rodziny i Polityki Społecznej z a 6 listopada 2024 r. w sprawie wysokości świadczenia pielęgnacyjnego w roku 2025 (M.P. 2024 poz. 967), https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WMP20240000967/O/M20240967.pdf
• https://www.zus.pl/swiadczenia/renty/kwoty-najnizszych-swiadczen-emerytalno-rentowych
• https://www.gov.pl/web/rodzina/zasilek-rodzinny
• https://www.pfron.org.pl/aktualnosci/szczegoly-aktualnosci/news/dodatek-do-energii-elektrycznej-dla-nowych-uzytkownikow-koncentratora-tlenu-lub-respiratora/
• https://www.zus.pl/en/-/dodatek-dope%C5%82niaj%C4%85cy-do-renty-socjalnej-dodatkowe-wsparcie-dost%C4%99pne-od-1-stycznia-2025-r.
• https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20250000501/O/D20250501.pdf

Przeczytaj jeszcze:

Poznaj uprawnienia pracownika z orzeczeniem o niepełnosprawności i postępuj zgodnie z Prawem Pracy

Sprawdzamy, na jakie ulgi dla niepełnosprawnych możesz liczyć

Ile pieniędzy przysługuje osobie z I, II lub III grupą? Praktyczny przegląd świadczeń