Wyjaśniamy, co oznaczają symbole niepełnosprawności, abyś wiedział, jaki jest ich cel

Symbole niepełnosprawności są nieodłącznym elementem życia osób z ograniczeniami zdrowotnymi, wpływającym na ich funkcjonowanie w różnych obszarach życia społecznego i zawodowego. Chociaż te oznaczenia mogą wydawać się błahe, pełnią one jednak ważną funkcję, zarówno dla osób z niepełnosprawnością, jak i dla otoczenia, w tym instytucji, pracodawców i społeczeństwa.

Podczas rozmów z osobami niepełnosprawnymi i ich potencjalnymi pracodawcami dostrzegliśmy trudności, jakie mają ludzie w zrozumieniu kodów oraz ich znaczenia. Chcemy podnosić świadomość naszych Czytelników, dlatego dzisiaj przedstawimy wspomniane symbole tak, abyś zrozumiał ich sens i znaczenie.

Dowiedz się jakie zastosowanie mają te kody w codziennym życiu, a także jaki jest ich przekaz. W artykule poruszymy zarówno aspekty definicji symboli, jak i kwestię zalet oraz wad ich stosowania. Omówimy również, dla kogo symbole te są przydatne.

Definicja symboli niepełnosprawności

W ustawach ani dokumentach dotyczących orzeczeń o niepełnosprawności nie spotkasz się z jednoznaczną definicją omawianych kodów. Po przeanalizowaniu dostępnych materiałów źródłowych stworzyliśmy własną definicję, abyś lepiej zrozumiał ich sens.

Symbole niepełnosprawności to oznaczenia graficzne lub alfanumeryczne, które mają na celu przedstawienie przyczyn dysfunkcji danej osoby. Reprezentują one konkretne rodzaje schorzeń, niezdolności czy ograniczeń, które wpływają na zdolność do wykonywania różnych czynności życiowych i zawodowych.

def. Agencja My Wspieramy

Jak oznacza się symbole niepełnosprawności?

Skoro już wiesz, że symbole to oznaczenia graficzne lub alfanumeryczne czas, abyś zobaczył, jak one wyglądają w rzeczywistości. Według ustawy, w Polsce na orzeczeniach widnieją kody alfanumeryczne. Symbol przyczyny niepełnosprawności oznaczany jest kolejnymi cyframi oraz odpowiednią literą. Taki system zapisu umożliwia Ci identyfikację dysfunkcji konkretnej osoby.

Lista symboli dokumentujących niepełnosprawność

Symbole na orzeczeniach mają więc na celu uproszczenie identyfikacji przyczyn dysfunkcji. Sprawdź poniższą listę. Zapamiętanie jej ułatwi Ci wykorzystywanie tych informacji w Twojej codzienności, w pracy, szkole, czy jakiejkolwiek instytucji.

• 01-U  – symbol upośledzenia umysłowego,
• 02-P  – symbol niepełnosprawności psychicznej,
• 03-L  – symbol dysfunkcji związanej ze słuchem,
• 04-O  – symbol niepełnosprawności wzrokowej,
• 05-R  – symbol niepełnosprawności ruchowej,
• 06-E  – symbol powiązany z epilepsją,
• 07-S  – symbol niepełnosprawności z powodu chorób układu krążenia i oddechowego,
• 08-T  – symbol niepełnosprawności powiązanej z układem pokarmowym,
• 09-M  – symbol niepełnosprawności związanej z układem moczowo-płciowym,
• 10-N  – symbol dysfunkcji z przyczyn neurologicznych,
• 11-I  – symbol określający problemy z układem wydzielniczym, zeszpecenia, choroby zakaźne, zaburzenia enzymatyczne,
• 12-C  – symbol dotyczący całościowych zaburzeń rozwojowych.

Pamiętaj
Na orzeczeniu mogą znaleźć się tylko 3 symbole oznaczające daną niepełnosprawność niezależnie od ilości wszystkich dysfunkcji, które posiadasz.

Dla kogo ważne są symbole niepełnosprawności?

Symbol, który znajduje się na orzeczeniu i jego znajomość, będą dla Ciebie bardzo ważne, jeśli jesteś:

1. Pracodawcą,
2. Pracownikiem instytucji publicznych, kulturalnych,
3. Przedstawicielem jednostek świadczących usługi dla osób z niepełnosprawnością,
4. Osobą z dysfunkcją.

Co dają symbole niepełnosprawności?

O kwestii przydatności symboli decyduje to, kim jesteś i gdzie pracujesz. Kody te są przede wszystkim informacją o przyczynie niesprawności Twojej, Twojego pracownika, klienta, ucznia, czy podopiecznego. Z naszego doświadczenia wynika, że ich znajomość najbardziej pomoże Ci, jeśli jesteś przedstawicielem służb społecznych i medycznych oraz pracodawców, byś mógł dookreślić potrzeby danej osoby z niepełnosprawnością. Wiedza o symbolach zaś, jeśli jesteś niepełnosprawny, pozwoli Ci na prawidłowe korzystanie ze swoich uprawnień.

Symbole różnią się i dają Ci bezpośrednią informację o uszkodzeniu układu lub danego narządu zmysłu osoby dysponującej orzeczeniem. Dzięki temu nie musisz dopytywać i przekraczać bariery intymności w przypadku osób niepełnosprawnych.

Warto, abyś wiedział, że kody te mają na celu tylko uproszczenie kategoryzacji przyczyn dysfunkcji, a nie ocenę możliwości danej osoby.

W czym pomaga pracodawcy znajomość symboli niepełnosprawności? Kod, jako ułatwienie w dostosowywaniu stanowisk pracy

Być może zatrudniasz pracowników z niepełnosprawnością lub masz obawy przed ich zatrudnieniem, gdyż nie rozumiesz specyfiki dysfunkcji i Twoich uprawnień z tym związanych. Dlatego powinieneś poznać kody orzeczeń i skutecznie wykorzystywać możliwości i uprawnienia z tym związane. Z kodu będą także płynęły do Ciebie informacje o wyzwaniach i korzyściach związanych z zatrudnieniem pracownika posiadającego orzeczenie, na którym widnieje określony symbol.

Symbole, zawarte na orzeczeniach, ułatwią Ci przede wszystkim dostosowanie stanowisk pracy do potrzeb konkretnych osób niepełnosprawnych. Na podstawie tych oznaczeń lepiej zrozumiesz, jakie są ograniczenia pracownika oraz jakie wsparcie może być mu potrzebne. Dzięki tym symbolom pracodawca może łatwiej zidentyfikować, jakie środki i technologie mogą być potrzebne do umożliwienia skutecznej pracy i pełnego zaangażowania pracownika. W rezultacie przekłada się to na zwiększenie efektywności pracy i zadowolenia pracownika.

Co daje znajomość symboli niepełnosprawności przedstawicielom instytucji publicznych? Szybsze zrozumienie ograniczeń

Znajomość omawianych symboli pozwoli Ci szybciej zrozumieć, z jakimi ograniczeniami boryka się dana osoba niepełnosprawna, jeśli pracujesz w instytucji publicznej. Każdy nauczyciel, lekarz, urzędnik, kontroler, czy inny specjalista — przedstawiciel placówki oświatowej, urzędu, czy służby zdrowia — powinien rozumieć wymowę danego kodu. Wiedza ta umożliwi Ci dostosować usługę, pomoc czy wsparcie do indywidualnych potrzeb.

Dzięki tej wiedzy nie będziesz się bał popełnić błędu, będziesz mógł dostosować kanały komunikacji oraz jej poziom do potrzeb osoby niepełnosprawnej, a tym samym Twoja praca będzie szybsza i skuteczniejsza.

Jaką rolę pełni znajomość symboli niepełnosprawności dla pracowników świadczących usługi dla niepełnosprawnych?

Pracując w instytucji świadczącej usługi dla osób niepełnosprawnych, np. organizacji pozarządowej, również skorzystasz, jeśli będziesz znał symbole na orzeczeniach. Ułatwią Ci one identyfikację potrzeb indywidualnych osób, które zwracają się o pomoc.

Czasem odbywa się to bez bezpośredniego kontaktu, otrzymujesz wniosek lub prośbę wraz z dokumentem, jakim jest orzeczenie o niepełnosprawności. Nie znasz osoby ani nic o niej nie wiesz. Często to właśnie symbol na orzeczeniu pozwoli Ci na przyporządkowanie sprawy oraz na dostosowanie pomocy i sprawniejszą realizację usług.

Co daje symbol osobie z orzeczeniem o stopniu niepełnosprawności? Wiedza o dostępie do uprawnień i ulg

Orzeczenie o niepełnosprawności jest gwarantem tego, abyś mógł skorzystać z przysługujących Ci uprawnień ulg oraz świadczeń. W większości przypadków to stopień niepełnosprawności zdecyduje o tym, do czego masz prawo. Jednak w praktyce, jak wynika z naszej wiedzy i doświadczenia, w wielu przypadkach wiedza o posiadanym symbolu dysfunkcji będzie dla Ciebie przepustką do specyficznych form wsparcia.

Nie bez znaczenia będzie dla Ciebie fakt wykorzystania symbolu w czasie wizyty w urzędzie, u lekarza, w środkach zbiorowego transportu i innych instytucjach publicznych. Dzięki symbolowi, pracownicy Cię obsługujący będą mogli łatwiej zidentyfikować Twoje potrzeby i możliwości. Dzięki symbolowi na orzeczeniu nie będziesz musiał się tłumaczyć, stresować a sam proces załatwiania sprawy będzie bardziej efektywny.

Symbole na orzeczeniu pełnią także funkcję wspomagającą realizację uprawnień i ulg przysługujących osobom z niepełnosprawnościami.

Niepełnosprawność ma nie jedno imię. Jak ją poświadczyć i rozumieć? Sprawdź nasze artykuły i skorzystaj z ważnej wiedzy:

Przedstawiamy Ci orzeczenie o niepełnosprawności bez tajemnic, byś wiedział wszystko, co powinieneś

Jak uzyskać orzeczenie o niepełnosprawności? Poradnik krok po kroku

Tłumaczymy, co daje orzeczenie o niepełnosprawności, abyś skorzystał z należnych świadczeń i przywilejów

Więcej o niepełnosprawności dowiesz się zaglądając do naszego bloga agencji My Wspieramy.

Czy istnieją wady stosowania symboli niepełnosprawności?

W naszym artykule skupiliśmy się na ogólnej roli symboli. Dostrzegamy przede wszystkim ich pozytywną rolę informacyjną. Czy istnieją jednak jakieś aspekty negatywnego oddziaływania symboliki stosowanej w orzeczeniach o stopniu niepełnosprawności? My dostrzegliśmy 2 podstawowe wady posługiwania się kodami:

• Możliwość naruszenia prywatności osób niepełnosprawnych
  Wg nas stosowanie symboli może prowadzić do naruszenia prywatności osób z dysfunkcją. Nie zawsze chcesz dzielić się wiedzą o sobie. Dlatego wiedza o symbolach może prowadzić do niechcianego zwracania uwagi na Twoje ograniczenia czy budzić u Ciebie dyskomfort w różnych sytuacjach.
• Skupianie się na przyczynach dysfunkcji, a nie na indywidualnych potrzebach i możliwościach osób z niepełnosprawnością
  Symbole koncentrują się na przyczynach dysfunkcji. To zaś może prowadzić do błędnych założeń na temat Twoich możliwości i potrzeb. Każda osoba z niepełnosprawnością jest inna, a jej indywidualne potrzeby oraz umiejętności mogą znacznie różnić się od tych, które są ogólnie przypisywane danej grupie niepełnosprawnych. Według naszych przekonań stosowanie symboli może prowadzić do stereotypowego podejścia do człowieka.

Jeśli Ty dostrzegasz więcej wad lub są według Ciebie inne, napisz nam o tym w komentarzach. Interakcja z naszymi Czytelnikami jest dla nas solidną dawką praktycznej wiedzy, która ułatwia nam naszą pracę i urzeczywistnianie skutecznej pomocy.

Zestawienie wiedzy o symbolach niepełnosprawności i wnioski końcowe

Dostrzegamy znaczenie omówionych symboli w życiu osób z niepełnosprawnościami jako bardzo istotne. Kody te pomagają w dostosowywaniu się do prawa oraz komunikacji z innymi osobami, instytucjami czy pracodawcami. Dzięki symbolom, osoby z orzeczeniem mogą korzystać z uprawnień i ulg przysługujących im na podstawie obowiązujących przepisów.

Zdajemy sobie sprawę z tego, że stosowanie symboli dysfunkcji niesie ze sobą nie tylko korzyści. Dostrzegamy także wady systemu stosowania kodów w orzeczeniach. Jednak jesteśmy przekonani, że edukacja społeczeństwa na temat symboli oraz ogólnie pojętych niepełnosprawnościach jest niezbędna, aby rozumieć praktyczne znaczenie kodów.

Najistotniejsze informacje związane z symbolami niepełnosprawności

1. Symbol niepełnosprawności związany jest z chorobą, która powoduje zaburzenia funkcji organizmu oraz konsekwencje w postaci ograniczeń w wykonywaniu czynności życiowych i aktywności społecznej danej osoby.
2. Symbole odnoszą się do grup uszkodzonych narządów, a nie jednostek chorobowych.
3. Choroby nie oznaczają automatycznego otrzymania orzeczenia i symbolu.
4. W orzeczeniach wydawanych do 2003 r., kody przyczyn dysfunkcji zapisywane były w innej formie.
5. Orzeczenia wydane na stałe przed 2003 r. są w dalszym ciągu ważne, jednak w niektórych sytuacjach osoba musi ponownie stanąć na komisji, aby zaktualizować podstawę korzystania z niektórych uprawnień.
6. W orzeczeniu o stopniu niepełnosprawności może być podany więcej niż jeden symbol, ale nie więcej niż trzy.
7. Każdy z symboli w orzeczeniu musi stanowić samodzielną przyczynę dysfunkcji.
8. W przypadku wielu schorzeń, w orzeczeniu może być podana tylko jedna przyczyna dysfunkcji, jeśli tylko jedno z nich uprawnia do wydania orzeczenia.
9. Istnieje 12 różnych symboli przyczyn niepełnosprawności.
10. Zapisany w orzeczeniu symbol wpływa na ulgi i uprawnienia.

Bibliografia

• https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20150001110/O/D20151110.pdf
• https://przepisy.gofin.pl/przepisy,2,18,38,323,,20230714,ustawa-z-dnia-27081997-r-o-rehabilitacji-zawodowej-i.html