Zwrot dofinansowań PFRON. Kiedy Fundusz może żądać zwrotu dopłat do wynagrodzeń?
Wsparcie PFRON w postaci dofinansowań do wynagrodzeń pracowników niepełnosprawnych stanowi istotną pomoc finansową dla pracodawców. Przykładowo, w 2019 roku budżet PFRON opiewał na 5,5 mld zł, z czego prawie 3,5 mld przeznaczonych było właśnie na dofinansowania do wynagrodzeń. Zainteresowanie uzyskaniem tego rodzaju pomocy jest duże. Zdarza się jednak, że pracodawca otrzymuje wezwanie do zwrotu dofinansowania z PFRON wraz z odsetkami.
Kiedy dotyczyć Cię będzie zwrot dofinansowań PFRON i jakich procedur musisz dochować? Sprawdź również, czy zwrot może się przedawnić i jakie masz w związku z tym uprawnienia.
PFRON zwrot dofinansowania. Dlaczego Fundusz może oczekiwać oddania udzielonej dopłaty?
Niektórzy pracodawcy pobierający dofinansowanie na wynagrodzenia pracowników niepełnosprawnych na podstawie wcześniej złożonych wniosków otrzymują wezwanie do zwrotu wypłaconych im środków przez PFRON.
Jaki jest tego powód?
Dzieje się tak, gdy Fundusz w wyniku kontroli przeprowadzonej przez upoważnione organy stwierdzi nieprawidłowości związane z otrzymaną pomocą finansową. W takiej sytuacji, na podstawie wyników uzyskanych przez organy kontrolujące lub na podstawie danych zawartych w złożonych wcześniej wnioskach, Fundusz domaga się zwrotu wypłaconych środków wraz z odsetkami.
W wezwaniu przedsiębiorca zostaje poinformowany o:
- uchybieniach w danych okresach,
- typie nieprawidłowości,
- potrzebie dokonania korekt w SODiR,
- wysokości zwrotu środków wraz z odsetkami za okres od dnia otrzymania dofinansowania do dnia zwrotu środków.
Przyczyny zwrotu dofinansowania wynagrodzeń do PFRON
Najczęstszym powodem decyzji Funduszu o zwrocie ze strony jest nieterminowe ponoszenie kosztów płacy pracowników, do których należą:
- wynagrodzenie brutto,
- premie, nagrody, dodatki,
- finansowane przez pracodawcę obowiązkowe składki na ubezpieczenia społeczne (emerytalne, rentowe i wypadkowe), naliczane zgodnie z wysokością wynagrodzenia,
- obowiązkowe składki na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych,
- zaliczki na podatek od wynagrodzenia pracownika.
Warto pamiętać, że składki na Solidarnościowy Fundusz Wsparcia Osób Niepełnosprawnych nie są wliczane do kosztów płacy celem obliczenia kwoty dofinansowania.
Pozostałe przyczyny wyzwania do zwrotu nienależnie pobranego dofinansowania wynikają z braku spełnienia warunków, na których może być ono pobierane. Obok nieterminowo regulowanych kosztów płacy istotnymi czynnikami wezwania do zwrotu dofinansowania PFRON mogą być:
- Brak ważności orzeczenia o stopniu niepełnosprawności.
- Błędnie wyliczony lub zbadany efekt zachęty.
- Narosłe powyżej 100 zł zaległości wobec PFRON.
- Wypłata wynagrodzenia pracownika z niepełnosprawnością ze środków publicznych.
- Przekazanie pensji “do ręki”, poza systemem bankowości lub podmiotu prowadzącego działalność w zakresie doręczania przesyłek pieniężnych.
- Pobranie dofinansowania na wynagrodzenie emeryta posiadającego lekki lub umiarkowany stopień niepełnosprawności,
- Złożenie wniosku o dofinansowanie przed wypłatą wynagrodzenia.
Ważne
Prawidłowe wyliczenie efektu zachęty powinno dotyczyć konkretnej firmy i jej pracowników. Badając efekt zachęty, pamiętaj, by nie brać pod uwagę jednocześnie wszystkich pracowników zatrudnionych w spółkach powiązanych kapitałowo lub osobowych.
Nieterminowe opłacanie składek ZUS podstawą zwrotu dofinansowania PFRON
Zgodnie z przepisami zawartymi w Ustawie o Rehabilitacji Zawodowej i Społecznej oraz Zatrudnianiu Osób Niepełnosprawnych dofinansowanie nie przysługuje, gdy miesięczne koszty płacy zostały poniesione przez pracodawcę z uchybieniem terminu przekraczającym 14 dni.
Co to oznacza dla pracodawcy?
Opóźnienie uregulowania wszystkich elementów kosztów płacy pracownika nie może przekraczać 14 dni, chyba że wartość nieopłaconych składek stanowi nie więcej niż 2% deklarowanej kwoty za dany okres sprawozdawczy.
Dla pracodawców otrzymujących dofinansowanie z PFRON najczęściej obowiązującym terminem opłacenia składek ZUS jest 15 dzień miesiąca następującego po miesiącu, w którym zostało wypłacone wynagrodzenie. Opóźnienie w opłaceniu składek do 14 dni będzie skutkować naliczeniem odsetek, ale pozwala na zachowanie prawa do dofinansowania PFRON.
PFRON posiada prawo do nieodpłatnego korzystania z danych zgromadzonych przez ZUS, w związku z tym może sprawdzać terminowość opłacania składek. Ma na to czas aż 10 lat. .
Jak wygląda procedura zwrotu dofinansowania z PFRON?
Procedura zwrotu rozpoczyna się od wystosowania wezwania o zwrot dofinansowań PFRON. Fundusz w nim informuje o należnej kwocie oraz podaje podstawę prawną roszczenia. Od daty odebrania dokumentu trwa termin do zwrotu środków wynoszący 3 miesiące.
Po otrzymaniu wezwania do zwrotu przedsiębiorca może przesłać do PFRON pisemne wyjaśnienia oraz dokumenty, które mogą zaprzeczyć ustaleniom Funduszu. Gdy miną 3 miesiące, a przedsiębiorca nie zwróci dofinansowania lub nie wypowie się w sprawie, PFRON dokona wszczęcia postępowania administracyjnego. Na tym etapie pracodawca otrzyma kolejne pismo i może zapoznać się z materiałem zebranym przez Fundusz. Jest to też odpowiedni moment na przedstawienie własnych dowodów i wyjaśnień, które być może obniżą wysokość zwrotu lub wykażą brak nieprawidłowości.
Po zakończeniu tego postępowania pracodawca otrzyma pisemną decyzję nakazującą zwrot środków. Może się od niej odwołać i:
- w ciągu 14 dni złożyć do Prezesa Zarządu PFRON wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy.
- w ciągu 30 dni wnieść skargę do Sądu za pośrednictwem Prezesa Zarządu PFRON.
Bez takiego odwołania decyzja staje się prawomocna.
Na jakie konto dokonuje się zwrotu dofinansowania PFRON?
Kwotę zwrotu pobranego nienależnie dofinansowania wraz z naliczonymi odsetkami należy przekazać na rachunek BGK 66 1130 1017 0019 9361 9020 0041. Przelew należy prawidłowo opisać, podając numer sprawy PFRON, okres zwrotu SODiR, oraz noty odsetkowe.
Zwrot przedsiębiorca powinien poprzedzić wysłaniem korekty wniosku za dany okres sprawozdawczy, którego on dotyczy.
Jak wyliczyć odsetki PFRON?
Odsetki od nienależnie pozyskanego dofinansowania do wynagrodzeń pracowników niepełnosprawnych pracodawca powinien naliczyć identycznie jak dla zaległości podatkowych. Powinien ująć okres od dnia otrzymania dofinansowania do dnia zwrotu środków.
Jeżeli przedsiębiorca wystąpi o umorzenie odsetek i uzyska pozytywną decyzję, odsetki za zwłokę będą naliczone na dzień wydania decyzji.
Rozłożenie na raty zwrotu dofinansowania z PFRON i umorzenie części kosztów
Pracodawcy często obawiają się decyzji PFRON o konieczności zwrotu całego dofinansowania i przedwcześnie wnioskują o rozłożenie zobowiązania na raty. To nie kończy się dla nich pozytywną decyzją. Postępowanie pracodawców jest jednak całkowicie zrozumiałe. Nakaz zwrotu dofinansowania w wysokości nawet kilku milionów zł dla wielu przedsiębiorstw nie jest możliwy do wykonania jednorazowo. Może się to wiązać z upadłością firmy, co z kolei prowadzi do utraty miejsc pracy dla zatrudnionych już w niej pracowników niepełnosprawnych.
Tego Fundusz oczywiście nie chce, więc aby uniknąć takich sytuacji, do Ustawy z 27 sierpnia 1997 r. o Rehabilitacji Zawodowej i Społecznej oraz Zatrudnianiu Osób Niepełnosprawnych (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1172 ze zm.) wprowadzony został art. 49f, który przewiduje dla pracodawców dwa rozwiązania:
- Umorzenie w całości lub części odsetek od nienależnie pobranych dofinansowań. Warunkiem jest, by kwota głównej należności została spłacona w ciągu 3 miesięcy od dnia otrzymania przez pracodawcę wezwania do zapłaty, bądź ujawnienie okoliczności powodujących obowiązek zwrotu.
- Rozłożenie na raty lub odroczenie terminu zwrotu dofinansowania.
Z takiej możliwości pracodawca może skorzystać tylko jeden raz. Całkowity okres spłaty nie może przekraczać 10 lat. PFRON stawia surowe warunki, ponieważ w momencie, gdy wystąpi opóźnienie w spłacie jednej raty, umowa ulega rozwiązaniu, a zobowiązanie jest wymagalne natychmiast do zwrotu w całości.
Kiedy PFRON rozłoży zwrot dofinansowania na raty?
Aby PFRON wydał pozytywną decyzję o rozłożeniu na raty należności pracodawcy, musi to być uzasadnione ważnym interesem pracodawcy, interesem publicznym, względami społecznymi, gospodarczymi lub innymi istotnymi przyczynami. Przyczyny ubiegania się o ulgę trzeba koniecznie udokumentować.
Warto podkreślić, aby pracodawca uważał, aby przedstawiona przez niego sytuacja ekonomiczna firmy nie została uznana, jako “sytuacja trudna” w rozumieniu Ustawy o Rehabilitacji, gdyż może to doprowadzić do wstrzymania bieżących dofinansowań do wynagrodzeń.
W sytuacji odmowy ze strony PFRON ze względu na brak prawomocnej decyzji o zwrocie pracodawca może ponownie wnioskować, by zwrot dofinansowań PFRON rozłożyć na raty. Może tak zrobić dopiero, wtedy gdy będzie znał ostateczną kwotę należności.
Przedawnienie zwrotu dofinansowania z PFRON
Pomoc publiczna ulega przedawnieniu po upływie 10 lat. Dofinansowanie z PFRON należy do takiej pomocy, jednak czy przedawnia się po upływie tego samego okresu? Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie uznał, że po 5 latach Fundusz traci prawo do dochodzenia zwrotu nienależnie wypłaconych dofinansowań.
Pojawia się tu jednak problem z ustaleniem dnia otrzymania pomocy, gdyż w przypadku dofinansowania PFRON można wyznaczyć aż 3 daty. Są nimi:
- ostatni dzień okresu sprawozdawczego, czyli miesiąca zatrudnienia pracownika niepełnosprawnego,
- dzień złożenia wniosku o dofinansowanie, czyli do 25 dnia następnego miesiąca,
- dzień wpływu środków na konto bankowe pracodawcy.
Wątpliwość w tej kwestii wyjaśnia stanowisko Sądu, które uznaje za datę przyznania pomocy ostatni dzień okresu sprawozdawczego.
Oznacza to, że PFRON w 2020 r. nie ma podstaw prawnych, by żądać od pracodawcy zwrotu dofinansowania otrzymanego w roku 2009. Niestety w rzeczywistości zdarzają się jednak takie sytuacje, w których Fundusz wysyła wezwanie o zwrot dofinansowań PFRON za okres już przedawniony. Wówczas należy odwołać się od decyzji, powołując się na fakt przedawnienia udzielonej pomocy.
Dofinansowanie PFRON. Do kiedy fundusz może upomnieć się o zwrot? Przedawnienie w czasie postępowania administracyjnego
Jak już wspomnieliśmy, prawo do żądania zwrotu dofinansowania ze strony PFRON od pracodawców mija po upływie 5 lat.
Pojawia się jednak pytanie, czy toczące się już postępowanie może przerwać bieg przedawnienia?
Wątpliwość, jaki termin przedawnienia powinien stosować Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych dla zobowiązań o zwrot dofinansowań PFRON na zatrudnienie osób niepełnosprawnych, ostatecznie rozstrzyga: Wyrok TSUE z 5 marca 2019 r. w sprawie C-349/17 Eesti Pagar, orzeczenie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie oraz stanowisko Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (DMP-2.52.179.2019.AH) uzyskane przez Federację Przedsiębiorców Polskich (FPP). Wskazują one, że ani wszczęcie postępowania, ani wydanie decyzji przez PFRON nie przerywa biegu przedawnienia.
Poznaj uprawnienia Pracodawców? Zapraszamy do lektury artykułów związanych z zatrudnieniem niepełnosprawnych. Przeczytaj, m.in.:
Poszukaj inne wpisy w witrynie My Wspieramy. Odkrywaj tematy dla siebie, zyskuj wiedzę i inspiruj się!
Impel firma sprzątająca i ochrony, jako przykład roszczeń PFRON i dochodzenia zwrotu dofinansowania
Impel Facility Services Sp. z o.o. jest to firma zajmująca się ochroną osób i mienia oraz usługami sprzątania. Działa na rynku od lat na obszarze całej Polski i zatrudnia osoby z orzeczeniem o niepełnosprawności. W 2013 r. zatrudniała aż 1102 pracowników z niepełnosprawnością. W tym samym roku otrzymała z PFRON dofinansowanie do ich wynagrodzeń w wysokości 10.880.000 zł.
Wezwanie o zwrot dofinansowań PFRON przez Impel
Jako podstawę do żądania zwrotu środków, PFRON wskazał uzyskaną informację z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych dotyczącą nieterminowej wpłaty składek na ubezpieczenia społeczne. Fundusz wystosował wezwanie do zapłaty firmie Impel wypłaconych środków z tytułu dofinansowania do wynagrodzeń niepełnosprawnych pracowników. Impel odwołał się wielokrotnie od decyzji zwrotu.
Zwrot dofinansowań PFRON z Impel – weryfikacja wezwania
PFRON po weryfikacji uznał niezasadność wcześniejszej swojej decyzji. Wskutek odwołania Impel dokonanego na podstawie pisma z ZUS ustalono, że opłacona z uchybieniem kwota składek przez spółkę w okresach wskazanych we wcześniejszym wezwaniu do zapłaty wynosi mniej niż 2%. Nie stanowi to więc podstawy, by żądać zwrotu środków od Impel.
Spółka nadal odwoływała się od negatywnych dla niej decyzji PFRON dotyczących zwrotu dofinansowań. PFRON umorzył firmie Impel koszty postępowania administracyjnego i znaczną część żądanej kwoty zwrotu, jednak postępowanie administracyjne wobec spółki Impel nie skończyło się.
W kolejnej decyzji administracyjnej Prezesa PFRON z 06.02.2019 Fundusz postanowił w całości umorzyć koszty związane z postępowaniem administracyjnym wobec spółki Impel. Uzasadnieniem był powód przedawnienia, który podniósł Impel.
Powyższy przykład świadczy o sensowności odwoływania się przez przedsiębiorcę od decyzji zwrotu dofinansowania PFRON.
Zwrot dofinansowań PFRON. Podsumowanie
Pracodawcy pobierający dofinansowanie do wynagrodzeń powinni dbać o terminowe opłacanie wszelkich składek z tytułu kosztów płacy pracowników oraz dopełnić wszystkie wymagalne warunki Funduszu. PFRON ma 5 lat na weryfikację pracodawcy, min. w ZUS. W tym czasie może wystosować wniosek o zwrot nienależnie pobranych dofinansowań przez pracodawcę.
Pracodawca, gdy uprawomocni się wezwanie do zwrotu, może zwrócić się do Funduszu o rozłożenie należności na raty lub umorzenie całości, lub części odsetek. Akceptacja PFRON takiego wniosku uzależniona będzie od uzasadnienia, które powinno wskazywać na interes publiczny, względy społeczne lub interes firmy.
Czy możliwe jest umorzenie zwrotu dofinansowania PFRON?
Zwrot dofinansowań PFRON niestety nie może być umorzony. Możliwe jest rozłożenie na raty lub odroczenie terminu zwrotu dofinansowania
Czy można umorzyć odsetki PFRON?
Tak, możliwe jest umorzenie w całości lub części odsetek od nienależnie pobranych dofinansowań.
Kiedy pracodawca może otrzymać decyzję o zwrot dofinansowań PFRON?
Fundusz może wystosować wezwanie o zwrot dofinansowań PFRON w ciągu 5 lat od chwili uchybienia pracodawcy w opłacaniu wszelkich składek wynikających z kosztów pracownika.
