Umiarkowany stopień niepełnosprawności od A do Z. Kompleksowa wiedza, którą trzeba znać

W społeczeństwie, w którym coraz bardziej stawia się na równość i integrację, zrozumienie kwestii związanych z niepełnosprawnością staje się niezwykle istotne. Umiarkowany stopień niepełnosprawności na orzeczeniu budzi mnóstwo pytań ze strony osób z dysfunkcjami. Wpisując w wyszukiwarkę, często szukają informacji: co oznacza umiarkowany stopień niepełnosprawności? Co przysługuje w związku z jego posiadaniem? Jakie korzyści i wsparcie można otrzymać?

W niniejszym artykule odpowiadamy na te pytania. Rozważamy zarówno aspekty formalne, czyli gdzie i jak uzyskać dokument oraz praktyczne związane z codziennym życiem, czyli do czego upoważnia orzeczenie. Naszym celem jest dostarczenie czytelnikom kompleksowej wiedzy, która pozwoli efektywnie korzystać z dostępnych środków wsparcia

Co oznacza pojęcie umiarkowany stopień niepełnosprawności? Definicja

Ustawa o Rehabilitacji Zawodowej to akt prawny, który definiuje stopnie niepełnosprawności. Ustawa ta określa, jakie osoby zaliczyć można do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności.

Umiarkowany stopień niepełnosprawności oznacza, że:
osoba jest niezdolna do pracy lub zdolna do pracy jedynie w warunkach pracy chronionej, lub wymaga czasowej albo częściowej pomocy ze strony innych osób w celu pełnienia ról społecznych.

Choroby, jakie wiążą się z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności. Kto może ubiegać się o orzeczenie?

Schorzenie, jakie posiada osoba z niepełnosprawnością, nie ma większego znaczenia dla określenia stopnia niepełnosprawności. Liczy się to, jak ona funkcjonuje na co dzień i z jakimi barierami musi się zmagać.

Stopień umiarkowany osoba otrzyma, gdy jej samodzielność jest ograniczona w stopniu umiarkowanym. Podczas komisji orzekającej pod uwagę brane jest to, jak dana jednostka chorobowa wpływa na wykonywanie czynności przez osobę z dysfunkcją.

Powiatowy Zespół DS. Orzekania o niepełnosprawności – jako instytucja, która przyznaje umiarkowany stopień niepełnosprawności

Instytucją, która przyznaje orzeczenie o umiarkowanym stopniu, jest Powiatowy Zespół ds. Orzekania o Niepełnosprawności. Przeprowadza komisje lekarskie oraz wydaje decyzję o zakwalifikowaniu do jednego z trzech stopni niepełnosprawności: lekkiego, umiarkowanego oraz znacznego.

Działa on jako pierwsza instancja. Organem odwoławczym jest Wojewódzki Zespół ds. Orzekania o niepełnosprawności. Obie instytucje działają w ramach systemu orzeczniczego do celów poza rentowych.

Obok niego funkcjonuje również system do celów rentowych, którym zajmuje się ZUS. Wydaje orzeczenia o niezdolności do pracy i wypłaca z tego tytułu rentę.

Możemy wyróżnić dwa systemy orzecznicze, które działają w Polsce.
1. System orzeczniczy do celów rentowych ZUS. Wdaje orzeczenia o niezdolności do pracy uprawniające do pobierania renty.
2. System orzeczniczy do celów poza rentowych PZON. Wydaje orzeczenia o stopniu niepełnosprawności pozwalające na korzystanie z ulg i uprawnień.

Jak uzyskać stopień niepełnosprawności umiarkowany? Procedura przyznawania orzeczenia

Wniosek o wydanie orzeczenia o stopniu niepełnosprawności składa osoba niepełnosprawna lub jej opiekun prawny. Robi to w Powiatowym Zespole ds. Orzekania o Niepełnosprawności.

Do wniosku należy dołączyć:

• zaświadczenie lekarskie, które jest ważne tylko 30 dni,
• historię choroby.

Po złożeniu dokumentów wyznaczany jest termin komisji lekarskiej, na której osoba niepełnosprawna musi się pojawić w celu odbycia badań lekarskich. Oceniany jest stopień naruszenia organizmu oraz jak on wpływa na codzienne funkcjonowanie wnioskodawcy.

Stopień niepełnosprawności umiarkowany może być przyznany na czas określony lub na stałe w przypadku, gdy stan zdrowia nie rokuje poprawy. Tak samo jest w przypadku znacznego stopnia niepełnosprawności i gdy otrzymuje się lekki stopień niepełnosprawności.

Co oznacza pojęcie grupa inwalidzka umiarkowana?

Warto wspomnieć o tym, że do 1 stycznia 1998 roku istniała Komisja Lekarska do spraw Inwalidztwa i Zatrudnienia. Ówcześnie to ona zajmowała się orzekaniem o niepełnosprawności, wydając orzeczenia o tzw. grupie inwalidzkiej.

Aktualnie orzeczenie o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności i II grupie inwalidzkiej to orzeczenia równoważne. Stąd ludzie stosują pojęcie grupa inwalidzka umiarkowana. Warto zapamiętać, iż obecnie równoważne jest także orzeczenie wydawane przez ZUS o niezdolności do pracy.

Osoba, która posiada orzeczenie o II grupie inwalidzkiej przyznane bezterminowo, ma takie same prawa, jak w przypadku umiarkowanego stopnia niepełnosprawności. Dokument jest nadal ważny i nie wymaga ponownej komisji, aby zachować status osoby niepełnosprawnej.

Kompleksową wiedzę o orzeczeniach o niepełnosprawności zyskasz z artykułów naszej biblioteczki. Zajrzyj np. do:

🔸 Koniec orzeczenia i co robić?
🔸 Co dają orzeczenia?
🔸 Znaczny stopień niepełnosprawności
🔸 ABCD orzeczeń o niepełnosprawności

W witrynie agencji My Wspieramy poruszamy tematy, które pomogą Ci w codziennym życiu.

Co się należy osobie niepełnosprawnej w stopniu umiarkowanym? Ulgi i uprawnienia

Osoba niepełnosprawna posiadająca orzeczenie o umiarkowanym stopniu może korzystać z różnych ulg i przywilejów dedykowanych tylko tej grupie. Mają one na celu ogólne wsparcie osób z dysfunkcjami i zapewnienie im aktywności  w społeczeństwie. Jest to element szeroko pojętej rehabilitacji społecznej.

Jakie więc uprawnienia obowiązują w Polsce w przypadku osób zaliczonych do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności?

Kiedy przysługuje na umiarkowany stopień niepełnosprawności zasiłek pielęgnacyjny?

Kiedy osoba posiada umiarkowany stopień niepełnosprawności, przysługuje jej prawo do zasiłku pielęgnacyjnego, ale tylko wtedy, gdy jej niepełnosprawność powstała do 21 roku życia. To jedno ze świadczeń, przy którym nie jest brane pod uwagę kryterium dochodowe.

W 2023 roku kwota zasiłku pielęgnacyjnego wynosi 215 zł. Wniosek o przyznanie zasiłku należy złożyć w MOPS lub w jednostce realizującej program świadczeń rodzinnych.

Umiarkowany stopień niepełnosprawności – zniżki PKP

Kiedy osoba posiada umiarkowany stopień niepełnosprawności, może skorzystać z ulgowych biletów na przejazdy w PKP i PKS, ale tylko wtedy, gdy posiada choroby narządu wzroku i symbol na orzeczeniu: 04-O. Ulga wynosi: 37%. Osoby niewidome mogą również podróżować z przewodnikiem, dla którego zniżka wynosi 98%.

Dla pozostałych rodzajów niepełnosprawności w przypadku umiarkowanego stopnia niepełnosprawności nie przysługują zniżki w PKP i PKS.

Ulgi osób niepełnosprawnych w stopniu umiarkowanym w komunikacji miejskiej

Wysokość ulg w komunikacji miejskiej dla osób niepełnosprawnych umiarkowanie w poszczególnych miejscowościach może się różnić. Ustalane są na drodze uchwały rady miasta lub gminy. Przykładowo w Warszawie ulga dla osób z umiarkowanym stopniem wynosi 50%.

Niepełnosprawność w stopniu umiarkowanym a karta parkingowa

Kiedy osoba posiada umiarkowany stopień niepełnosprawności, może ubiegać się o wydanie karty parkingowej. Dokument ten przysługuje osobom mającym znacznie utrudnione możliwości samodzielnego poruszania się.

W przypadku umiarkowanego stopnia niepełnosprawności o kartę parkingową mogą ubiegać się osoby, które posiadają na orzeczeniu symbol przyczyny:

• 04-O czyli dysfunkcję narządu wzroku,
• 05-R – upośledzenie narządu ruchu,
• 07-S – choroby układu oddechowego i krążenia.
• 10-N – choroby neurologiczne.

Wniosek o wydanie karty parkingowej osoba niepełnosprawna składa do przewodniczącego Powiatowego Zespołu ds. Orzekania o Niepełnosprawności. Dołączyć należy dowód opłaty w kwocie 21 zł oraz aktualną fotografię.

Umiarkowany stopień niepełnosprawności a abonament RTV – czy przysługuje zwolnienie?

Zgodnie z przepisami, osoba, która posiada wyłącznie orzeczenie o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności, nie może skorzystać ze zwolnienia z abonamentu. Należy jednak sprawdzić, czy nie spełnia jednej z pozostałych przesłanek.

Zwolnienie z abonamentu radiowo-telewizyjnego przysługuje osobom:

• zaliczonym do I grupy inwalidzkiej,
• posiadającym orzeczenie o całkowitej niezdolności do pracy,
• orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności,
• orzeczenie o trwałej lub okresowej całkowitej niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym,
• które ukończyły 75 lat,
• osobom, które otrzymują świadczenie pielęgnacyjne lub specjalny zasiłek opiekuńczy lub rentę socjalną,
• osobom niesłyszącym,
• osobom niewidomym,
• osobom, które ukończyły 60 lat i mają ustalone prawo do emerytury, której wysokość nie przekracza miesięcznie 50% przeciętnego wynagrodzenia,
• osobom pobierającym świadczenia pieniężne z MOPS, spełniają kryteria dochodowe ujęte w ustawie o świadczeniach rodzinnych
• osobom bezrobotnym,
• posiadającym prawo do zasiłku przedemerytalnego,
• osobom, które pobierają zasiłek dla opiekuna.

Stopień niepełnosprawności umiarkowany przywileje, czyli rabat na usługi telekomunikacyjne

Niektóre firmy telekomunikacyjne, takie jak przykładowo Orange czy Plus dają osobom niepełnosprawnym prawo do ulgi. Zniżki nie wynikają z odgórnych przepisów, ale są dobrą wolą operatora. Aby osoba niepełnosprawna mogła skorzystać z rabatu, wystarczy, że okaże swoje orzeczenie.

Umiarkowany stopień niepełnosprawności a 500 plus

Kiedy osoba ma orzeczenie o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności, nie może wnioskować o wypłatę świadczenia uzupełniającego, czyli 500 plus. Świadczenie przysługuje tylko i wyłącznie tym, którzy posiadają orzeczenie o niezdolności do samodzielnej egzystencji, wydane przez ZUS.

Jak już wcześniej wspominaliśmy, orzecznictwem do celów poza rentowych i rentowych zajmują się dwie różne instytucje. Orzeczenie o umiarkowanym stopniu przyznaje Powiatowy Zespół ds. Orzekania o Niepełnosprawności, natomiast orzeczenie o niezdolności do samodzielnej egzystencji przyznaje ZUS. Zatem nic nie stoi na przeszkodzie, aby osoba, która ma już przyznany umiarkowany stopień, stanęła na komisje ZUS o przyznanie orzeczenia o niezdolności do samodzielnej egzystencji. Otrzymanie tego dokumentu pozwoli jej ubiegać się o świadczenie uzupełniające.

Umiarkowany stopień niepełnosprawności a ulga rehabilitacyjna

Osoby niepełnosprawne często ponoszą dodatkowe koszty na cele rehabilitacyjne, związane z zakupem lekarstw czy sprzętu rehabilitacyjnego. Ulga rehabilitacyjna w PIT pozwala te koszty odliczyć w ramach rocznego rozliczenia podatku.

Ulga podatkowa obejmuje przykładowo wydatki na:

• leki,
• pieluchy, pieluchomajtki i podkłady,
• korzystanie z samochodu osobowego,
• utrzymanie psa asystującego,
• zakup sprzętu rehabilitacyjnego,
• usługi opiekuńcze i pielęgniarskie.

Pomoc z PFRON?

Kiedy osoba posiada umiarkowany stopień niepełnosprawności, może otrzymać dofinansowanie z PFRON m.in. w ramach programu: „Aktywny Samorząd”. Program ten jest prowadzony przez Powiatowe Centra Pomocy Rodzinie. Umożliwia uzyskanie środków finansowych na różne cele, które obejmują, np.:

• dofinansowanie czesnego na studiach w celu uzyskania wyższego wykształcenia,
• zakup sprzętu rehabilitacyjnego i komputerowego,
• dofinansowanie na uzyskanie prawa jazdy kat. B,
• zakup oraz montaż oprzyrządowania do samochodu.

Inne programy obejmują wsparcie  finansowe w zakresie likwidacji barier architektonicznych, barier technicznych związanych z ułatwieniem wykonywania czynności życiowych i barier w komunikowaniu się. Szczegółowe informacje na temat składania wniosku osoba niepełnosprawna otrzyma, dzwoniąc lub udając się osobiście do placówki PCPR.

Czy osoba z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności może być zatrudniona?

Mimo że umiarkowany stopień niepełnosprawności z definicji oznacza całkowitą niezdolność do pracy, nie oznacza, że osoba nie może podjąć zatrudnienia. Niezdolność do pracy na orzeczeniu odnosi się do warunków „normalnych”, czyli nieuwzględniających przystosowania stanowiska.

Osoba z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności może zostać zatrudniona zarówno w Zakładzie Pracy Chronionej, jak i na otwartym rynku pracy. Warunkiem jest, że pracodawca odpowiednio przystosuje dla niej stanowisko zgodnie z naruszoną sprawnością organizmu lub zatrudni ją w formie zdalnej.

Umiarkowany stopień niepełnosprawności przywileje pracownicze

Pracownik, który przedstawi swojemu pracodawcy orzeczenie o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności, ma prawo do przywilejów w pracy.

Należą do nich:

• skrócony wymiar czasu pracy, wynoszący 7h w ciągu dnia oraz 35h w ciągu tygodnia,
• dodatkowy urlop, wynoszący 10 dni roboczych w ciągu roku kalendarzowego,  
• dodatkowa przerwa, wynosząca 15 min, która wliczana jest do ogólnego czasu pracy,
• zakaz wykonywania pracy w godzinach nocnych i nadliczbowych. Zakaz ten nie dotyczy pracy przy pilnowaniu i ochronie oraz w sytuacji, kiedy na wniosek osoby niepełnosprawnej lekarz medycyny pracy wyrazi na to zgodę.
• zwolnienie od pracy w celu uczestniczenia w turnusie rehabilitacyjnym. Łączny wymiar zwolnienia i dodatkowego urlopu nie może przekroczyć 21 dni roboczych w ciągu roku kalendarzowego,
• zwolnienie od pracy z zachowaniem prawa do wynagrodzenia w celu wykonania badań specjalistycznych, zabiegów leczniczych czy w celu uzyskania zaopatrzenia ortopedycznego i jego naprawy.

Uprawnienia pracodawcy zatrudniającego pracownika z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności

Pracodawca, który zdecyduje się stworzyć stanowisko pracy dla osoby niepełnosprawnej może obniżyć wysokość swojej wpłaty do PFRON. Otrzyma również wsparcie finansowe. Środki wypłaca Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. Pomoc obejmuje dofinansowanie do wynagrodzeń pracowników niepełnosprawnych. Dla umiarkowanego stopnia wynosi 1350  zł miesięcznie.

W przypadku, osoby z niepełnosprawnością z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności oraz schorzeniem specjalnym (choroba psychiczna, upośledzenie umysłowe, epilepsja, osoby niewidome oraz całościowe zaburzenia rozwoju), jej pracodawcy przysługuje wyższe dofinansowanie, które wynosi 2250 zł. Podane kwoty obowiązują od 2023 roku. Całość dofinansowania nie może przekroczyć 75% poniesionych wszystkich kosztów płacy.

Dodatkowo pracodawca zatrudniający osoby posiadające umiarkowany stopień niepełnosprawności może otrzymać:

• refundację kosztów wyposażenia i przystosowania stanowiska pracy,
• zwrot kosztów na zatrudnienie pracownika wspomagającego,
• zwrot kosztów szkolenia pracownika z niepełnosprawnością.

Umiarkowany stopień niepełnosprawności a składki ZUS dla osoby prowadzącej działalność gospodarczą.

Osoba niepełnosprawna może rozwijać się i otworzyć własną firmę. W tym przypadku przysługuje jej pomoc finansowa z PFRON. Wsparcie obejmuje:

• dofinansowanie  na rozpoczęcie własnej działalności gospodarczej,
• refundację składek ZUS, która dla umiarkowanego stopnia wynosi 80% ich wysokości.

Podsumowanie

Do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności zalicza się osoby z niepełnosprawnością, które

są całkowicie niezdolne do pracy i wymagają częściowej pomocy ze strony innych w celu pełnienia ról społecznych. Orzeczenie o stopniu niepełnosprawności otrzymuje się w Powiatowym Zespole ds. Orzekania o Niepełnosprawności. Aby je uzyskać, musi się złożyć odpowiedni wniosek wraz z zaświadczeniem lekarskim i dokumentacją medyczną opisującą historię choroby.

Orzeczenie równoważne to orzeczenie o całkowitej niezdolności do pracy wydane przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych lub dawne orzeczenie o II grupie inwalidzkiej. W świetle prawa funkcjonują one tak jak orzeczenie o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności i dają status osoby niepełnosprawnej.

Osoba niepełnosprawna z umiarkowanym stopniem może korzystać z szeregu ulg i uprawnień. Do kluczowych z nich należą zniżki w PKP i PKS dla osób z dysfunkcją wzroku oraz ulgi na przejazdy w komunikacji miejskiej, prawo do karty parkingowej oraz ulgi rehabilitacyjnej w PIT.

Prawo do zasiłku pielęgnacyjnego przysługuje osobie, która ma umiarkowany stopień niepełnosprawności pod warunkiem, że niepełnosprawność u tej osoby powstała przed ukończeniem 21 roku życia.

Osoba z umiarkowanym stopniem może otrzymać dofinansowanie z PFRON na zakup sprzętu rehabilitacyjnego, komputerowego czy na opłacenie studiów. Środki są wypłacane w ramach programu: „Aktywny Samorząd”, który jest realizowany przez Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie. Może dostać dodatkowe środki na przedmioty ortopedyczne, udział w turnusie rehabilitacyjnym, do zakupu pomocy technicznych ułatwiających wykonywanie czynności życiowych, czy dofinansowanie likwidacji barier architektonicznych.

Będąc zatrudniona, osoba z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności może korzystać z przywilejów pracowniczych, przykładowo skrócony wymiar czasu pracy czy dodatkowy urlop. Pracodawca osób niepełnosprawnych w umiarkowanym stopniu niepełnosprawności otrzyma m.in. dofinansowanie wynagrodzeń.