Urlop rehabilitacyjny - komu przysługuje i jak go wziąć

Urlop rehabilitacyjny to dodatkowa przerwa od pracy, która ma pomóc wrócić Ci do sił i zadbać o zdrowie. Jeśli masz orzeczenie o niepełnosprawności, możesz z niego skorzystać.

W artykule przeprowadzę Cię krok po kroku przez podstawy. Najpierw wyjaśnię, co dokładnie kryje się pod pojęciem “urlop rehabilitacyjny”. Potem pokażę, kto faktycznie ma do niego prawo, ile trwa i jak złożyć wniosek.

Czym jest urlop rehabilitacyjny?

Urlop rehabilitacyjny to dodatkowy urlop wypoczynkowy dla pracownika z orzeczeniem o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności. Przysługuje w wymiarze 10 dni roboczych w roku kalendarzowym i powiększa roczny limit urlopu [art. 19 ust. 1 ustawy o rehabilitacji].

Łączenie z turnusem i innymi uprawnieniami

Urlop rehabilitacyjny (10 dni) to co innego, niż zwolnienie od pracy na turnus rehabilitacyjny (do 21 dni roboczych). To drugie uprawnienie jest zwolnieniem za wynagrodzeniem, na udział w turnusie lub na badania i zabiegi, gdy nie da się ich zrobić po pracy.

Te dwa uprawnienia możesz jednak łączyć. Ich łączna liczba nie może przekroczyć 21 dni w roku [art. 20 ust. 1–3 ustawy o rehabilitacji].

Przykład
W praktyce możesz wziąć: 10 dni urlopu rehabilitacyjnego + maks. 11 dni na turnus, albo tylko 21 dni na turnus o ile tyle trwa.

Kto ma prawo do urlopu rehabilitacyjnego?

Jeśli masz orzeczenie o znacznym albo umiarkowanym stopniu niepełnosprawności, masz prawo do 10 dni tego urlopu w każdym roku kalendarzowym. To Twoje indywidualne uprawnienie, niezależne od stażu urlopowego z Kodeksu Pracy (KP) [art. 19 ust. 1 ustawy o rehabilitacji].

Jednak jeśli przysługuje Ci inny dodatkowy urlop z odrębnego tytułu (np. jesteś nauczycielem) tracisz dostęp do tego uprawnienia dla niepełnosprawnych pracowników. Wyjątkowo, gdy wymiar dodatkowego czasu wolnego jest niższy niż 10 dni, zamiast niego dostaniesz urlop rehabilitacyjny 10 dni. Dzięki temu nie stracisz na łącznym wymiarze odpoczynku [art. 19 ust. 2 ustawy o rehabilitacji].

Kiedy osoba niepełnosprawna ma prawo po raz pierwszy wziąć urlop rehabilitacyjny?

Urlop rehabilitacyjny dostaniesz po przepracowaniu roku od dnia zaliczenia Cię do osób umiarkowanie lub znacznie niepełnosprawnych. Po upływie tego czasu dostajesz od razu pełne 10 dni (nawet jeśli to końcówka roku).

W kolejnych latach prawo do całości nabywasz 1 stycznia każdego roku, o ile nadal jesteś zatrudniony [art. 19 ust. 1 ustawy o rehabilitacji].

Ile dni urlopu przysługuje i na co można go wykorzystać?

Masz prawo do 10 dni roboczych urlopu rehabilitacyjnego w każdym roku kalendarzowym.

Możesz go wykorzystać na realną regenerację i działania związane ze zdrowiem: wypoczynek, dojazdy na zabiegi i badania, konsultacje, a także zwykły reset, kiedy czujesz, że organizm potrzebuje przerwy.

Ponieważ to nadal urlop wypoczynkowy — nie musisz załączać do wniosku skierowań ani wskazywać medycznego celu. Ważne jest, by był wykorzystany zgodnie z przeznaczeniem i w uzgodnieniu z pracodawcą co do terminu [art. 19 ust. 1; art. 20 ust. 1–3 ustawy o rehabilitacji].

Praktyczne przykłady wykorzystania:
Bierzesz 5 dni „w 1 pakiecie” przed lub po serii zabiegów, żeby bez presji dojechać i dojść do siebie.
Dzielisz urlop na 2–3 krótsze bloki w roku, gdy np. wraca ból albo czeka Cię diagnostyka.
Wykorzystujesz 10 dni ciągiem na pełną regenerację, gdy czujesz wyraźne przeciążenie.
Łączysz: część dni jako urlop rehabilitacyjny, a w razie turnusu — reszta w ramach zwolnienia, ale łącznie nie więcej niż 21 dni.

Czy urlop rehabilitacyjny jest płatny?

Tak, jest płatny. Urlop rehabilitacyjny to dodatkowy urlop wypoczynkowy, więc za czas jego trwania zachowujesz prawo do wynagrodzenia na zasadach jak za zwykły urlop. Płaci pracodawca.

Wysokość liczona jest według reguł „wynagrodzenia urlopowego” z Kodeksu Pracy. Obejmuje stałe składniki oraz odpowiednio uśrednione zmienne, zgodnie z ogólnymi zasadami [art. 19 ust. 1 ustawy o rehabilitacji], [art. 172 Kodeksu Pracy].

Jak złożyć wniosek?

Zanim złożysz wniosek dostarcz orzeczenie do kadr — to podstawa do naliczenia 10 dni dodatkowego urlopu.
Sprawdź ile dni z limitu zostało Ci do wykorzystania (10 dni urlopu rehabilitacyjnego, łącznie z turnusem max 21 dni w roku).
Uzgodnij termin z przełożonym (jak zwykły urlop).
Złóż wniosek: wskaż rodzaj urlopu, podstawę prawną, termin, liczbę dni.
Jedziesz na turnus rehabilitacyjny? Złóż osobny wniosek o zwolnienie (do 21 dni). Dołącz skierowanie lub potwierdzenie od organizatora.

Mini-wzór wniosku

Proszę o udzielenie urlopu rehabilitacyjnego

w wymiarze ……….. dni w terminie od ………………. do ………………, tj. ………………. dni, za rok ……………………..

Oświadczam, że posiadam ważne orzeczenie o umiarkowanym (znacznym) stopniu niepełnosprawności. Podstawa prawna: art. 19 ust. 1 ustawy o rehabilitacji.

Data, podpis.

Jak liczyć dni urlopu rehabilitacyjnego?

Przy pełnym etacie sprawa jest prosta, masz do wykorzystania w ciągu roku pełne 10 dni roboczych urlopu rehabilitacyjnego — niezależnie, czy pracujesz 7 czy 8 godzin na dobę.
Przy części etatu liczysz proporcjonalnie do wymiaru zatrudnienia, a ułamek zaokrąglasz w górę do pełnego dnia. Zawsze możesz policzyć godzinowo według wzoru: 10 dni × 7 h = 70 h (lub 10 × 8 h = 80 h, jeśli masz zgodę na taki czas pracy) [art. 15 i art. 16 ustawy o rehabilitacji]. Następnie przeliczasz na swoje godziny pracy.
Weekendy i święta nie wchodzą w ten urlop, chyba że są Twoimi faktycznymi dniami pracy.

Wymiar etatu	Ile dni na rok	Jak liczyć w godzinach*
1 (pełny etat)	10 dni	70 h (lub 80 h* przy 8 h/dobę*)
7/8	8,75 → 9 dni	9 × 7 h = 63 h (lub 9 × 8 h = 72 h)
3/4	7,5 → 8 dni	8 × 7 h = 56 h (lub 8 × 8 h = 64 h)
2/3	6,67 → 7 dni	7 × 7 h = 49 h (lub 7 × 8 h = 56 h)
1/2	5 dni	5 × 7 h = 35 h (lub 5 × 8 h = 40 h)
1/3	3,33 → 4 dni	4 × 7 h = 28 h (lub 4 × 8 h = 32 h)
1/4	2,5 → 3 dni	3 × 7 h = 21 h (lub 3 × 8 h = 24 h)

* Jeśli masz obniżoną normę dobową 7 h, licz według 7 h.
Jeśli masz zgodę na 8 h, licz według 8 h. Urlopu udziela się w dniach lub godzinach wynikających z Twojego grafiku.

Kiedy możliwa jest odmowa urlopu rehabilitacyjnego?

Pracodawca może odmówić konkretnego terminu albo poprosić Cię o przesunięcie urlopu, gdy wymagają tego szczególne potrzeby zakładu (np. awaria, audyt, braki kadrowe). W takiej sytuacji powinien zaproponować Ci inny termin. Jeśli już jesteś na urlopie i wydarzyło się coś nieprzewidzianego, może nastąpić odwołanie z urlopu — z obowiązkiem zwrotu kosztów poniesionych z tego powodu (np. przebukowanie biletów) [art. 167 §1–2 KP].

Kiedy jeszcze odmowa jest zasadna?

Nie dostarczyłeś pracodawcy orzeczenia o znacznym lub umiarkowanym stopniu lub jest ono nieaktualne.
Nie minął jeszcze rok od przyznania Ci stopnia.
Masz już inny dodatkowy urlop z odrębnych przepisów i jego wymiar przekracza 26 dni albo nie spełniasz warunków z art. 19 ust. 2–3 .
Chcesz przekroczyć łączny limit 21 dni (w roku).

Zanim sięgniesz po urlop rehabilitacyjny – lista do sprawdzenia dla Ciebie

Mam ważne orzeczenie o stopniu znacznym lub umiarkowanym. Jeśli tak — przysługuje mi 10 dni urlopu rehabilitacyjnego.
Czy minął rok od zaliczenia do stopnia? Jeśli tak, pierwszy urlop rehabilitacyjny to pełne 10 dni, potem co roku liczony jest od 1 stycznia.
Znam mój limit łączny 21 dni (urlop rehabilitacyjny + zwolnienie na turnus). Nie przekraczam go.
Dostarczam orzeczenie do kadr i sprawdzam pulę dni lub godzin na ten rok.
Uzgadniam termin z przełożonym i składam wniosek.
Potrzebuję urlopu na turnus rehabilitacyjny? Składam osobny wniosek o zwolnienie, dodaję skierowanie lub potwierdzenie od organizatora.
W razie odmowy terminu proszę o pisemne uzasadnienie i proponuję alternatywę, przy sporze rozważam PIP.

FAQ

Czy niewykorzystany urlop rehabilitacyjny można przenieść na kolejny rok?

Tak. To urlop wypoczynkowy „dodatkowy”, więc stosujesz ogólne zasady z Kodeksu pracy: niewykorzystanego udziela się najpóźniej do 30 września następnego roku (jako zaległy) [art. 19 ust. 1 ustawy o rehabilitacji].

Czy pracownik tymczasowy dostanie urlop rehabilitacyjny?

Tak, jeśli ma orzeczenie o stopniu znacznym lub umiarkowanym i spełnia ustawowe warunki — status pracownika tymczasowego nic tu nie zmienia.

Czy można łączyć urlop rehabilitacyjny z częściową pracą zdalną w tym samym okresie?

Nie, w czasie urlopu nie świadczysz pracy. Możesz jednak zaplanować np. część dni pracy zdalnej, część dni urlopu w tym samym tygodniu. Rozdzielanie jednego dnia na pracę i urlop jest co do zasady dopuszczalne tylko w szczególnych sytuacjach (np. gdy do wykorzystania zostaje „końcówka” puli krótsza niż dobowy wymiar). Urlop zawsze udziela się w godzinach z grafiku.

Czy osoby z lekkim stopniem mają prawo do urlopu rehabilitacyjnego?

Nie, urlop rehabilitacyjny dotyczy wyłącznie stopnia znacznego i umiarkowanego [art. 19 ust. 1 ustawy o rehabilitacji].

Źródła

Obwieszczenie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 26 czerwca 2025 r., Dziennik Ustaw, https://dziennikustaw.gov.pl/D2025000091301.pdf
Ustawa z 27.08.1997 r. o rehabilitacji, Dz.U. 1997 Nr 123 poz 776, https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU19971230776/U/D19970776Lj.pdf
PIP, Zwolnienie na turnus rehabilitacyjny, https://www.pip.gov.pl/dla-pracodawcow/pytania-i-odpowiedzi/jakich-formalnosci-trzeba-dopelnic-aby-pracownik-mogl-skorzystac-ze-zwolnienia-na-turnus-rehabilitacyjny
PIP, Uprawnienia pracowników posiadających orzeczenie,
https://www.pip.gov.pl/dla-pracownikow/pytania-i-odpowiedzi/jakie-sa-uprawnienia-pracownikow-posiadajacych-orzeczenie-lekarskie-o-znacznym-lub-umiarkowanym-stopniu-niepelnosprawnosci
Portal rządowy (gov.pl), https://niepelnosprawni.gov.pl/baza-wiedzy/zatrudnienie-osob-niepelnosprawnych/niepelnosprawny-pracownik/prawo-do-korzystania-ze-zwolnien-od-pracy-pjm/
Portal rządowy (gov.pl) – FAQ: uprawnienia niepełnosprawnych pracowników (dodatkowy urlop 10 dni)
https://niepelnosprawni.gov.pl/baza-wiedzy/najczesciej-zadawane-pytania/uprawnienia-niepelnosprawnych-pracownikow/
Rozporządzenie MPiPS z 15.11.2007 r. w sprawie turnusów rehabilitacyjnych,
https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20072301694/O/D20071694.pdf

Czytaj inne artykuły: