Sprawdzamy, czy należy Ci się zwrot za leki dla niepełnosprawnych oraz ich opiekunów i jak skorzystasz z tej ulgi w PIT

Chorujesz przewlekle i z tego powodu przyjmujesz regularnie leki, za które płacisz co miesiąc w aptece wysoką kwotę? W związku z tym powinny Cię zainteresować kwestie związane ze zwrotem podatku w rozliczeniu rocznym PIT związane ze zwrotem za leki.

Zwrot za leki dla niepełnosprawnych to jedna z ulg, która umożliwia odliczenie części wydatków na leki na receptę od podatku dochodowego od osób fizycznych (PIT).

Czytając poniższy tekst, dowiesz się, kto może skorzystać z ulgi na leki, ile ona wynosi, jakie warunki trzeba spełnić i jakie dokumenty są niezbędne, abyś uzyskał ten zwrot.

Kto może odliczyć leki od podatku?

Zwrot za leki przysługuje wyłącznie osobom niepełnosprawnym oraz niektórym opiekunom osób niepełnosprawnych. Warto zaznaczyć, że osoba niepełnosprawna jest rozumiana jako ta, która posiada status osoby niepełnosprawnej. Dlatego chcąc uzyskać zwrot za leki, musisz posiadać jeden z poniższych dokumentów:

1. orzeczenie o zakwalifikowaniu do jednego z trzech stopni niepełnosprawności wydane przez Powiatowy/Miejski Zespół ds. Orzekania O Niepełnosprawności,
2. orzeczenie o niepełnosprawności w przypadku nieukończenia 16 roku życia,
3. decyzję o przyznaniu renty socjalnej, szkoleniowej lub renty z tytułu całkowitej bądź częściowej niezdolności do pracy, wydaną przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych.

Tylko te dokumenty zakwalifikują Cię m.in. do odliczenia wydatków na określone leki z tytułu niepełnosprawności osoby, czy też np. z tytułu zakupu urządzeń ułatwiających wykonywanie czynności życiowych.

Zwrot za leki mogą uzyskać osoby niepełnosprawne posiadające orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności, umiarkowanym stopniu niepełnosprawności i lekkim stopniu niepełnosprawności. Także opiekunowie dzieci niepełnosprawnych, osób z niepełnosprawnością, które wymagają wsparcia w celu pełnienia ról społecznych i niezdolnych do samodzielnej egzystencji (nie mogą zaspokajać bez pomocy drugich osób podstawowych potrzeb życiowych).

Kiedy należy się zwrot za leki w PIT dla opiekuna osoby niepełnosprawnej?

Z ulgi na leki możesz również skorzystać, gdy płacisz podatek, opiekujesz się osobą niepełnosprawną i pomagasz jej w zaspokajaniu podstawowych potrzeb życiowych. Ważnym kryterium otrzymania zwrotu jest sytuacja, gdy posiadasz na swoim utrzymaniu następujące osoby z niepełnosprawnością:

• małżonka,
• rodzica,
• rodzica swojego małżonka,
• rodzeństwo,
• własne dzieci, dzieci przysposobione, dzieci przyjęte do wychowania — pasierbowie,
• synową i zięcia
• macochę oraz ojczyma.

Odliczenie leków zrobisz pod warunkiem, że dochód Twojego podopiecznego nie przekracza 12-krotności wysokości renty socjalnej. Co istotne, do tych dochodów nie wliczaj: świadczenia uzupełniającego, świadczenie wspierającego, zasiłku pielęgnacyjnego oraz tzw. 13 emerytury.

Czy emeryt może odliczyć leki w PIT?

Wielu seniorów, będących w wieku emerytalnym, korzysta ze zwrotu za leki dla niepełnosprawnych. Nie jest to związane z ich statusem jako emerytów, lecz wynika to ze statusu osoby niepełnosprawnej. Jeśli jesteś w wieku emerytalnym i pobierasz świadczenie z ZUS lub KRUS, aby otrzymać zwrot za leki, zgodnie z ustawą o podatku dochodowym, musisz dodatkowo posiadać orzeczenie o stopniu niepełnosprawności. To jedyny dokument, który stanowi podstawę do skorzystania z  ulgi podatkowej.

Ministerstwo Finansów podkreśla, że samo bycie emerytem nie jest wystarczającym warunkiem do korzystania z tej ulgi.

Zwrot za leki dla seniorów a podwyższenie kwoty wolnej od podatku

Mówiąc o emerytach, ale i rencistach, należy również wspomnieć o tym, jaki wpływ ma podwyższenie kwoty wolnej od podatku na ulgę podatkową i  zwrot za leki w PIT. Kwota wolna od podatku ustalona na poziomie 30 000 złotych obowiązuje od roku 2022. W związku z podniesieniem kwoty wolnej od podatku wielu emerytów i rencistów, których emerytury i renty nie przekraczają 2500 złotych brutto, od roku 2022 nie płaci podatku dochodowego. W związku z tym, że nie opłacają podatku, z zasady nie mogą już korzystać z dotychczasowych ulg i odliczeń, w tym ulgi na leki.

Ile zwrotu za leki w rozliczeniu rocznym PIT?

Zwrot podatku otrzymasz wtedy, gdy suma poniesionych wydatków na leki przekracza 100 zł, chociaż w jednym miesiącu. Odliczyć możesz jedynie różnicę, która jest nadwyżką z kwoty 100 zł.

Przykład
Jeżeli w danym miesiącu przeznaczysz na leki 150 zł, to odliczyć od podatku możesz 50 zł. Jeżeli w innym miesiącu zapłacisz 85 zł, to nie możesz dokonać odliczenia za taki miesiąc.

Jak odliczać leki od podatku, by było to korzystne dla osoby niepełnosprawnej?

W odliczeniach za leki liczy się suma wydana w danym miesiącu. Oznacza to, że nie możesz sumować wydatków poniesionych w dwóch różnych miesiącach. Aby uzyskać większy zwrot, możesz zapłacić z góry za większą ilość danego leku, który starczy na dłuższy czas, np. na kilka miesięcy. Gdy zapłacisz 500 zł jednorazowo, to w tym miesiącu możesz odliczyć 400 zł.

Korzystne dla Ciebie jest kumulowanie wydatków na leki w jak najmniejszej liczbie miesięcy. Oczywiście nie zawsze możesz mieć taką możliwość ze względu na zbyt wysokie koszty leczenia. Jednak lekarz wypisuje Ci lek na 3 miesiące, najlepiej wykup go na raz.

Jak liczyć zwrot za leki dla niepełnosprawnych i opiekunów mających na utrzymaniu osobę niepełnosprawną?

Jeżeli jesteś niepełnosprawny i jednocześnie pokrywasz koszty zakupu leków zarówno dla siebie, jak i dla innej osoby niepełnosprawnej osoby, możesz zsumować wydatki poniesione na pokrycie zakupu leków. W takiej sytuacji dodajesz do siebie wspólne koszty miesięczne lekarstw, a potem obliczasz nadwyżkę ponad 100 złotych, którą możesz odliczyć w ramach swojej ulgi podatkowej. Daje to możliwość odliczenia wyższej kwoty, niżeli robiłbyś to osobno.

Jak dokumentować zwrot za leki?

Ze względu na ustaloną w przepisach minimalną kwotę 100 zł powyżej której skorzystać ze zwrotu za leki, powinieneś przechowywać faktury, czy rachunki z zakupu leków, na wypadek ewentualnej kontroli podatkowej. Dodatkowo niezbędne jest abyś posiadał kopie recept wystawionych przez lekarza specjalistę lub zaświadczenie lekarskie potwierdzające potrzebę korzystania z konkretnych leków.

Obecnie, elektronizacja procesu wystawiania recept znacznie ułatwia przechowywanie takich danych. Paragon, jaki otrzymasz w aptece, nie jest wystarczającym dokumentem. Konieczne jest jasne wskazanie, kto dokładnie nabył określony lek, dlatego koniecznie musisz poprosić o rachunek imienny. Organizacje podatkowe podkreślają, że nie zawsze musi to być faktura VAT, ale wystarcza jakikolwiek dokument zawierający informacje identyfikujące zarówno kupującego, jak i sprzedającego, rodzaj zakupionego leku oraz dokładną kwotę zapłaty.

Ministerstwo Finansów zaleca, aby określać wysokość wydatków kwalifikujących się do ulgi na leki na podstawie dokumentów potwierdzających ich poniesienie. Takie dokumenty mogą obejmować faktury, rachunki, dowody wpłaty na poczcie lub potwierdzenia przelewu bankowego, pod warunkiem że zawierają informacje dotyczące osoby dokonującej płatności, daty, odbiorcy, kwoty oraz celu płatności.

Najłatwiej jednak jest poprosić w aptece, gdy kupujesz leki, o wystawienie faktury. Warto zaznaczyć, że jeżeli utrzymujesz osobę niepełnosprawną, przykładowo jesteś rodzicem niepełnosprawnego dziecka, dokument potwierdzający wydatek uprawniający do odliczenia może być wystawiony zarówno na Ciebie, jak i na osobę niepełnosprawną.

Czy leki na receptę można odliczyć od podatku?

Zwrot za leki dla niepełnosprawnych otrzymasz, gdy posiadasz zaświadczenie od lekarza specjalisty o konieczności przyjmowania danego preparatu. Nie musi być to lek, który jest związany z niepełnosprawnością. Ważne, by był to produkt leczniczy w rozumieniu prawa farmaceutycznego. Abyś mógł  skorzystać z ulgi podatkowej, lek musi być wpisany zatem do rejestru produktów leczniczych. Mogą być to leki gotowe lub recepturowe wytwarzane na zamówienie, zgodnie ze wskazaniami od lekarza specjalisty.

Do odliczeń podatkowych nie wliczysz suplementów diety, czy wyrobów medycznych, także środków opatrunkowych.

Zwrot za leki w przypadku ich zakupu za granicą

Z ulgi w PIT możesz skorzystać również wtedy, gdy zakupisz leki za granicą. Wydatek taki udokumentuj kwotą w polskiej walucie. Zrobisz to przeliczając zapłaconą kwotę w obcej walucie na złotówki. Pamiętaj abyś przeliczając korzystał z kursu średniego Narodowego Banku Polskiego z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień, w którym dokonałeś płatności za leki.

Kontynuujemy cykl porad dla niepełnosprawnych dotyczących ulg i podatku? Przeczytaj inne wpisy ważne dla osób z dysfunkcjami:

Ulga na dziecko pełnoletnie. Kto i ile zwrotu podatku zyska?

Ulga rehabilitacyjna od A do Z. Jak najkorzystniej rozliczyć swój PIT?

Ulga na samochód dla niepełnosprawnych w rozliczeniu podatkowym

Ulga na dziecko w PIT od 2024 roku. Zniesiony limit dochodu dla rodziców niepełnosprawnych jedynaków

Zajrzyj do naszej witryny. Znajdziesz tam poradniki oraz artykuły poszerzające wiedzę z zakresu szeroko rozumianej niepełnosprawności. Zapraszamy!

Czy należy się zwrot za leki, gdy PFRON je dofinansował?

Zwrot za leki dla niepełnosprawnych otrzymasz tylko wtedy, gdy ich zakup nie był w całości sfinansowany ze środków:

• Zakładowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, 
• Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych
• Zakładowego Funduszu Aktywności,
• Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych,
• czy też środków Narodowego Funduszu Zdrowia.

W przypadku, gdy wydatki zostały częściowo pokryte z któregokolwiek z tych funduszy lub innych źródeł odzyskasz zwrot tylko części pieniędzy za leki. By tak się stało powinieneś odliczyć różnicę między rzeczywistymi  wydatkami, jakie poniosłeś, a  kwotą, która została Ci zwrócona w dowolnej formie. Odliczyć zatem możesz nadwyżkę 100 zł od ceny, jaką faktycznie zapłaciłeś, a nie od całkowitej ceny leku. Podobnie jest z lekami refundowanymi. Otrzymujesz zwrot od kwoty, którą faktycznie zostawiłeś w aptece.

Ulga na leki w zeznaniu rocznym PIT

Zwrot za leki otrzymasz, składając roczne zeznanie podatkowe:

1. PIT-37, jeśli osiągasz przychody opodatkowane zgodnie ze skalą podatkową za pośrednictwem płatnika (np. wynagrodzenie z umowy o pracę, zlecenia, emerytury),
2. PIT-36, jeśli osiągasz przychody opodatkowane zgodnie ze skalą podatkową bez pośrednictwa płatnika (np. z działalności gospodarczej, najmu, podnajmu, dzierżawy),
3. PIT-28, jeśli osiągasz przychody opodatkowane w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych (np. z działalności gospodarczej, najmu, podnajmu, dzierżawy).

Gdzie wpisać dane by uzyskać zwrot za leki dla niepełnosprawnych?

Chcąc wykorzystać ulgę na leki, powinieneś dodatkowo dołączyć do swojego zeznania załącznik PIT/O. Zwrot za leki jest możliwy w ramach ulgi rehabilitacyjnej, obejmującej łączne wydatki z tytułu niepełnosprawności. Odliczając ten wydatek, musisz wpisać go w sekcji: “Wydatki na cele rehabilitacyjne oraz wydatki związane z ułatwieniem wykonywania czynności życiowych”.

W papierowym formularzu PIT-O nie ma wyraźnej rubryki, w której możesz wpisać poszczególne wydatki na leki. Tu wpisujesz od razu należną Ci kwotę zwrotu (musisz ją sam obliczyć). Obliczoną kwotę wpisz w pozycji 27 lub pozycji 28, jeśli wydatki dotyczą współmałżonka, z którym dokonujesz wspólnego rozliczenia podatkowego. Inaczej jest ta sprawa rozwiązana w aplikacjach elektronicznych (gdzie po wpisaniu kwoty odliczenie wydatków na zakup leków dokonuje się automatycznie). Gdy rozliczasz się elektronicznie program sam wpisze kwotę w odpowiednią rubrykę.

Zwrot za leki dla niepełnosprawnych w pigułce

Podatnicy, którzy mogą skorzystać z ulgi na leki, to osoby niepełnosprawne oraz opiekunowie niepełnosprawnych i niezdolnych do samodzielnej egzystencji. Status osoby niepełnosprawnej obejmuje osoby posiadające orzeczenie o niepełnosprawności lub rentę socjalną bądź rentę z tytułu niezdolności do pracy. Warto abyś zwrócił uwagę i zapamiętał, że:

• Dla osób opiekunów osób niepełnosprawnych ważne jest, aby dochód podopiecznego nie przekraczał 12-krotności renty socjalnej. To warunek, który muszą spełnić, by wpisać wydatki na leki do swojego zeznania.
• Zwrot za leki jest możliwy, jeśli suma poniesionych wydatków przekracza 100 zł miesięcznie. Odliczenie dokonywane jest od nadwyżki powyżej tej kwoty. Wartość odliczenia zależy od sumy wydatków na leki poniesionych w danym miesiącu.
• Jeśli wydatki na leki były częściowo sfinansowane, odliczenie podlega różnicy między rzeczywistymi wydatkami a kwotą sfinansowaną. Poniesione koszty muszą być potwierdzone dokumentami, takimi jak faktury, rachunki, czy kopie recept. Należy pamiętać o tym, że dokumentacja zwrotu za leki powinna być starannie przechowywana w razie ewentualnej kontroli podatkowej.
• Sam fakt bycia  emerytem nie uprawnia do korzystania z ulgi na leki. Decydującym czynnikiem jest tu status osoby niepełnosprawnej. Istotne jest to, że otrzymasz zwrot nawet wtedy, gdy kupujesz leki niezwiązane z niepełnosprawnością ujętą na orzeczeniu.

Zwrot za leki to ważna ulga, która może pomóc poprawić sytuację ekonomiczną osób niepełnosprawnych oraz odciążyć budżet ich opiekunów.

Źródła

• art. 26 ust. 1 pkt 6, ust. 7-7g, ust. 13a, ust. 15 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (ustawa PIT) z dnia 26 lipca 1991 roku
• art. 11 ust. 1 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (ustawa o ryczałcie) z dnia 20 listopada 1998 roku
• https://sip.lex.pl/podatki-cta4/podatek-dochodowy-od-osob-fizycznych-cta35/ulga-rehabilitacyjna-cta2635