Choroby psychiczne lista. Zrozumieć chorobę pracownika z orzeczeniem 02-P
Choroby psychiczne to zwykle bardzo trudny temat dla ludzi. Unika się go, a tym samym świadomość społeczna w tematyce chorób psychicznych jest bardzo uboga. Ludzie z tymi chorobami żyją jednak pośród nas, nie tylko leczą się, ale także podejmują wszelkie role społeczne. Chcą pracować i samostanowić o sobie. Niestety pracodawcy zwykle obawiają się zatrudniać takich pracowników.
W artykule “Choroby psychiczne lista. Zrozumieć chorobę pracownika z orzeczeniem 02-P” podejmujemy temat niepełnosprawności psychicznej. Celem artykułu jest tylko i wyłącznie dostarczenie ogólnej wiedzy, głównie pracodawcom i zajmującym się procesami rekrutacyjnymi w firmach.
Powiemy, czego się spodziewać, gdy kandydat do zatrudnienia przyniesie orzeczenie o niepełnosprawności symbolem 02-P. Przedstawimy także listę chorób psychicznych, z którymi można się zetknąć w codzienności. Omówimy najczęstsze choroby psychiczne i ich objawy. Wskażemy też, jakie choroby psychiczne uprawniają do orzeczenia o niepełnosprawności.
Gdy pracownik przynosi orzeczenie o niepełnosprawności z symbolem 02-P
Pracodawcy unikają zatrudniania osób z niepełnosprawnością psychiczną. Wynika to głównie z obaw i niewiedzy. Aktualnie wiele chorób psychicznych jest leczonych na bardzo wysokim poziomie. Pozwala to osobom chorym na normalne lub zbliżone do normalnego funkcjonowanie w życiu społecznym i zawodowym.
Oczywiście przebieg każdej choroby psychicznej jest inny, różna także jest intensywność objawów. Bywa tak, że przez długi czas objawy nie są w ogóle zauważalne. Zmienność dotyczy także częstotliwości napadów i okresów remisji.
Aby pomóc pracodawcom, chcemy wyjaśnić, jakie są typy chorób psychicznych i jaki wpływ mogą mieć na potencjalnego pracownika.
Zaburzenia psychiczne – lista chorób z symbolem 02-P na orzeczeniu
W przypadku orzeczenia o niepełnosprawności i o stopniu niepełnosprawności nie możemy mówić o ścisłej liście chorób uprawniających do otrzymania dokumentu. Komisję zespołu orzekającego o niepełnosprawności interesuje bardziej niż jednostka chorobowa, stan funkcjonalny osoby wnioskującej.
Niemniej możemy wskazać listę chorób psychicznych uprawniających do orzeczenia o niepełnosprawności w stopniu znacznym, umiarkowany i lekkim.
Lista chorób do orzeczenia o niepełnosprawności:
- schizofrenia – schizofrenia paranoidalna, schizofrenia katatoniczna, schizofrenia urojeniowa, schizofrenia paranoidalna, wielopostaciowe zaburzenia psychotyczne
- cyklofrenia,
- uogólnione zaburzenia psychotyczne,
- zespoły otępienne – choroba Alzheimera, Parkinsona, Huntingtona, Creutzfeldta-Jakoba, Pica, otępienie naczyniowe,
- ciężka i umiarkowana postać zaburzeń nastroju — choroba afektywna jedno i dwubiegunowa — epizod maniakalny, epizod depresyjny; ciężka postać depresji i dystymii,
- znacznego stopnia utrwalone zaburzenia lękowe,
- upośledzenie umysłowe
- autyzm i całościowe zaburzenia rozwojowe
- guzy mózgu
- choroby zapalne centralnego układu nerwowego i uszkodzenia mózgu,
- epilepsja skutkująca zaburzenia psychicznymi
- zaburzenia osobowości – paranoiczna, schizoidalna
- organiczny zespół amnestyczny niezwiązany z użyciem substancji narkotycznych.
Najczęstsze choroby psychiczne
Około 15% społeczeństwa cierpi na zaburzenia nastroju. Z nimi wiążą się najczęstsze choroby psychiczne. Problemy te pojawiają się w każdym wieku. Częstym objawem jest stałe zmęczenie, apatyczność i brak energii. W postaci przewlekłej obniżony nastrój prowadzi do depresji, która objawia się z problemami z żywieniem, snem, niskim poczuciem wartości, a bywa myślami samobójczymi.
Drugą grupą chorób psychicznych najczęściej występujących w populacji są zaburzenia nerwicowe o różnym przebiegu. Przybierają one postać fobii i lęku uogólnionego lub napadowego. Zazwyczaj wtedy osoba chora odczuwa duszności, ból w klatce piersiowej, mdłości, zawroty głowy i tachykardię. Część osób doznaje zaburzeń obsesyjno-kompulsywnych – czyli nerwicy natręctw.
Zazwyczaj zaburzenia powyższe nie mają dużego wpływu na wypełnianie ról społecznych i roli pracownika. Przy prawidłowej farmakoterapii i terapii psychologicznej osoby dotknięte zaburzeniami nastroju oraz nerwicowymi funkcjonują normalnie. Często pracodawcy nie są informowani o tym, że ich pracownik posiada tego typu schorzenie psychiczne.
Rzadsze rodzaje chorób psychicznych
Inne rzadsze rodzaje chorób, z którymi może zetknąć się pracodawca to:
- Zespoły objawowe, otępienne i zaburzenia psychiczne w postaci organicznej.
- Zaburzenia psychiczne wynikające zużywania substancji psychoaktywnych.
- Zaburzenia schizotypowe.
- Zaburzenia afektywne dotyczące nastroju.
- Zespoły nerwicowe.
- Zespoły behawioralne połączone z zaburzeniami fizjologicznymi.
- Zaburzenia zachowania i osobowości u dorosłych.
- Niepełnosprawność umysłowa.
- Zaburzenia rozwoju psychicznego.
- Zaburzenia emocjonalne i zachowania trwające od dzieciństwa.
- Zaburzenia psychiczne o typie nieokreślonym.
Symbol niepełnosprawności 02 p — dofinansowanie PFRON do wynagrodzeń
Z powodu nieprzewidywalności przebiegu choroby psychicznej pracodawcy, którzy zatrudniają osoby niepełnosprawne z symbolem 02-P na orzeczeniu mogą ubiegać się o podwyższone dofinansowanie do wynagrodzeń z PFRON. Schorzenia psychiczne należą bowiem do tak zwanych schorzeń specjalnych uprawniających do wyższej dotacji.
Kwoty dofinansowania PFRON do wynagrodzeń pracowników posiadających schorzenie specjalne
Baza dofinansowania z PFRON do wynagrodzeń jest jednakowa dla wszystkich pracowników z niepełnosprawnością i uzależniona od stopnia niepełnosprawności. Ulega ona zwiększeniu, jeżeli pracownik posiada kod niepełnosprawności: 02-P, 01-U, 06-E, 12-C oraz 04-O (tylko w przypadku stopnia znacznego i umiarkowanego).
W roku 2023 pracodawca może uzyskać następujące łączne dopłaty z Funduszu do pracowników ze schorzeniem specjalnym:
- 3600 zł – gdy pracownik posiada stopień znaczny ze schorzeniem specjalnym – dodatkowa dotacja 1200 zł,
- 2250 zł – gdy pracownik posiada stopień umiarkowany ze schorzeniem specjalnym – dodatkowa dotacja 900 zł,
- 1100 zł – gdy pracownik posiada stopień lekki ze schorzeniem specjalnym – dodatkowa dotacja 600 zł.
Zatrudnienie osoby symbolem niepełnosprawności 02-P może okazać się zatem bardzo korzystne. Wielu przypadkach bowiem osoba z tym rodzajem niepełnosprawności funkcjonuje dokładnie tak jak człowiek zdrowy. Przy prawidłowym leczeniu, często nawet osoba ze schizofrenią w codzienności, długi czas nie manifestuje żadnych objawów.
Aby dowiedzieć się więcej to niepełnosprawności i błędnym jej postrzeganiu zajrzyj na naszego bloga. Rozprawiamy się tu z nieprawdziwymi przekonaniami i kontrowersyjnym postrzeganiem społeczeństwa osób dysfunkcjami.
Przeczytaj:
🔸 Stereotypy na temat niepełnosprawnych
🔸 Fakty i mity o zatrudnieniu niepełnosprawnych
🔸 Kim jest osoba niepełnosprawna?
🔸 Bariery zatrudnianiu osób niepełnosprawnych
Agencja My Wspieramy prowadzi akcję informacyjną i publikuje wiele artykułów dotyczących tematu niepełnosprawności i obszaru zatrudnienia osób niepełnosprawnych. Zapraszamy!
Choroba psychiczna a zaburzenie psychiczne, jak to rozróżnić?
Zgodnie z międzynarodową klasyfikacją ICD-10 wszystkie choroby psychiczne, inaczej nazywane są zaburzeniami psychicznymi. W życiu codziennym z uwagi na stygmatyzację odchodzi się od pojęcia „choroby psychicznej” na rzecz pojęcia „zaburzenie psychiczne”.
Jednak nazewnictwo to jest czysto umowne. Na powyższej klasyfikacji chorób psychicznych opierają się jednak instytucje, takie jak ZUS, NFZ, czy Powiatowy Zespół do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności.
W społeczeństwie przyjęło się traktować, jako chorobę psychiczną zespół cięższych objawów, mających wpływ na funkcjonowanie danego człowieka i jego otoczenie. Zaburzenie psychiczne zaś, w potocznym rozumieniu, objawia się mniej dolegliwymi symptomami.
Choroby psychiczne objawy
Choroby psychiczne o cięższym przebiegu manifestują się przede wszystkim takimi objawami jak:
- omamy,
- halucynacje,
- urojenia,
- otępienie,
- psychoza.
Wpływ powyższych objawów na osobę je doznającą oraz otoczenie jest dosyć istotny. Zazwyczaj w przypadku wystąpienia symptomów osoba ich doznająca nie ma świadomości i nie odróżnia świata realnego od fikcji, którą odczuwa.
Kiedy pojawia się którykolwiek z powyższych stanów chorobowych, zazwyczaj konieczna jest hospitalizacja pacjenta i wzmożone leczenie. Po ustabilizowaniu zazwyczaj chory funkcjonuje w stanie remisji. W tym okresie nic nie stoi na przeszkodzie, aby normalnie pracował i wypełniał dotychczasowe role społeczne.
Zaburzenia psychiczne objawy
Występowanie zaburzeń psychicznych kojarzymy przede wszystkim z takimi symptomami jak:
- problemy z samooceną, zazwyczaj jest ona niska,
- brak energii i chęci do życia z odczuwaniem ciągłego zmęczenia oraz apatia, połączone z problemami ze snem,
- stale obniżony nastrój i poczucie beznadziejności z wahaniami nastroju, a także nieuzasadnioną euforią,
- problemy w kontaktach z innymi ludźmi,
- ataki paniki oraz nieuzasadnione lęki,
- myśli samobójcze.
Można uznać, że zaburzenia psychiczne występują, wtedy gdy wywołują u konkretnej osoby cierpienie psychiczne i dyskomfort. Osoba zaś jest świadoma swoich problemów.
Podsumowanie
Aby zrozumieć chorobę psychiczną pracownika, trzeba wcześniej posiąść, chociaż minimalną wiedzę o jej skutkach i objawach. Z powyższego zestawienia wynika, że nie wszystkie zaburzenia i choroby psychiczne mają wpływ na codzienne funkcjonowanie osoby w roli pracownika. Osoba zdrowa także często posiada jakieś zaburzenia osobowości, może też doznawać okresowych zaburzeń nastroju i lęków.
Pracodawca zatrudniający osobę z kodem 02-P na orzeczeniu o stopniu niepełnosprawności, aby nie zostać zaskoczonym, powinien zapoznać się z procedurami, jak radzić sobie w sytuacji wystąpienia poważnego stanu. Przygotowanie takie pomaga opanować sytuację.
Doświadczenie pokazuje, że chorzy psychicznie potrafią być dobrymi pracownikami. Często posiadają bardzo wysokie kwalifikacje i umiejętności. To zaś, obok wyższego dofinansowania do wynagrodzenia pracownika z niepełnosprawnością psychiczną może okazać się bardzo korzystne dla firmy.
Depresja, jaki stopień niepełnosprawności otrzymam?
W zależności od stopnia wpływu depresji na codzienne funkcjonowanie danej osoby może ona otrzymać każdy z 3 stopni niepełnosprawności: lekki, umiarkowany oraz znaczny.
Jakie są kody chorób psychicznych na orzeczeniu?
Symbol, jakim oznacza się choroby psychiczne na orzeczeniu, to zazwyczaj 02-P. Niektóre jednak osoby mogą posiadać inne kody, z uwagi na główny czynnik wywołujący zaburzenie psychiczne. Są to następujące kody: 01-U, 06-E, 10-N i 12-C.
Jakie są choroby psychiczne?
Wyróżniamy szereg chorób psychicznych oraz zaburzeń wpływających na funkcjonowanie psychiczne i somatyczne człowieka. Najczystsze z nich to zaburzenia nastroju i depresje. Coraz częściej społeczeństwo dotykają choroby otępienne typu choroba Alzheimera. Do chorób, które najczęściej kojarzymy, zaliczamy wszelkie postacie schizofrenii.
Kogo dotyczą najcięższe choroby psychiczne?
Najcięższe choroby psychiczne to schizofrenia, zespoły psychotyczne oraz zespoły otępienne. Dotyczą ogółu populacji, kobiet i mężczyzn w każdym wieku.
Jak uzyskać symbol niepełnosprawności 02-P?
Osoby ze stwierdzoną chorobą psychiczną mogą się ubiegać o orzeczenie o stopniu niepełnosprawności w Powiatowym Zespole do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności. Aby to zrobić, powinny złożyć wniosek wraz z pełną dokumentacją medyczną.