Czym różnią się dodatek pielęgnacyjny i zasiłek pielęgnacyjny, a w czym są podobne?
Dodatek pielęgnacyjny a zasiłek pielęgnacyjny. Co wybrać? Te dwie formy wsparcia często są mylone lub używane zamiennie. Jednak oznaczają one zupełnie inne świadczenia, adresowane do odmiennych grup odbiorców. Zrozumienie, na czym polegają różnice, jest istotne dla potencjalnych świadczeniobiorców.
W tym artykule wyjaśnię Ci, na czym polegają obie formy pomocy, jakie są między nimi różnice i podobieństwa oraz kto jest uprawniony do ich otrzymania. Dowiesz się też, ile wynoszą kwoty tych zasiłków.
Artykuł ma charakter informacyjny, to nie porada prawna. W razie potrzeby skontaktuj się z ZUS lub Wydziałem Świadczeń w gminie.
Czym są zasiłek pielęgnacyjny i dodatek pielęgnacyjny? Przepisy prawa
Zbieżność nazw omawianych świadczeń mogła Cię zmylić nie jeden raz. Zasiłek i dodatek przyznawane są na zupełnie innych zasadach i podlegają różnym regulacjom prawnym. Element, który je łączy to cel, jakim jest częściowe pokrycie ponoszonych kosztów opieki i pielęgnacji dla osoby uprawnionej.
Kwestie prawne związane z dodatkiem pielęgnacyjnym znajdziesz w Ustawie o Emeryturach i Rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych z 17 grudnia 1998 roku. Natomiast jeśli potrzebujesz wiedzy o zasiłku pielęgnacyjnym, sięgnij do Ustawy o Świadczeniach Rodzinnych z 28 listopada 2003 roku.
Z przedstawionych powyżej Ustaw dowiesz się, którym przepisom podlegasz i jakie jest ich brzmienie.
Dla kogo jest dodatek a kto dostanie zasiłek pielęgnacyjny?
Z tych form pomocy skorzystasz, gdy jesteś niepełnosprawny i niezdolny do samodzielnej egzystencji*. To, o które wsparcie zawnioskujesz zależy od kilku czynników.
| *Jesteś niezdolny do samodzielnego funkcjonowania, kiedy niepełnosprawność powoduje konieczność ciągłej opieki i wsparcia innej osoby. Pomoc ta obejmuje podstawowe czynności typu: dbanie o higienę osobistą, żywienie się i zaopatrzenie w jedzenie, ubieranie się i przemieszczanie, leczenie i rehabilitacja, utrzymywanie porządku i opłaty rachunków itp. |
Kto ma prawo do dodatku pielęgnacyjnego?
Uprawnione są:
- osoby, które skończyły 75 lat i pobierają emeryturę lub rentę (automatycznie).
- osoby z orzeczeniem niezdolności do samodzielnej egzystencji przed ukończeniem 75 roku życia pobierające emeryturę lub rentę (na wniosek).
O dodatek pielęgnacyjny możesz ubiegać się, jeżeli pobierasz rentę lub emeryturę i jednocześnie posiadasz orzeczenie o całkowitej niezdolności do pracy i samodzielnej egzystencji (wydane przez lekarza orzecznika ZUS). Ten drugi warunek nie dotyczy Cię, jeżeli masz więcej niż 75 lat [art. 75 ustawy o FUS].
Wyjątkiem jest sytuacja, kiedy otrzymujesz rentę socjalną. Ta renta z ZUS nie stanowi podstawy przyznania dodatku pielęgnacyjnego.
Kto jest uprawniony do pobierania zasiłku pielęgnacyjnego?
Otrzymują go:
- dzieci z niepełnosprawnością.
- osoby niepełnosprawne po 16. roku życia z orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności.
- osoby niepełnosprawne po 16. roku życia z orzeczeniem o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności, gdy dysfunkcja powstała przed ukończeniem 21 roku życia.
- osoby powyżej 75 lat, nie pobierające emerytury lub renty [art. 16 ustawy o świadczeniach rodzinnych].
Zasiłek pielęgnacyjny otrzymasz na wniosek, w celu pokrycia wydatków na leczenie i opiekę, gdy potrzebujesz długotrwałej pomocy innej osoby.
Kto nie otrzyma dodatku i zasiłku pielęgnacyjnego?
Nie otrzymasz dodatku pielęgnacyjnego ani zasiłku pielęgnacyjnego, jeżeli:
- przebywasz w instytucji zapewniającej całodobowe nieodpłatne utrzymanie. Gdy dopłacasz zasiłek bywa wypłacany [art.16 ustawy o świadczeniach rodzinnych].
- masz poniżej 75 lat i Twoje orzeczenie o niezdolności do samodzielnej egzystencji było wydane na czas określony i wygasło.
- inny członek rodziny pobiera na Ciebie zagraniczne świadczenie dedykowane pokryciu wydatków związanych z opieką nad Tobą.
Uwaga
W wyjątkowych sytuacjach, kiedy Twój pobyt poza taką placówką jest dłuższy, niż 2 tygodnie w miesiącu masz prawo do pobierania dodatku pielęgnacyjnego [Informator ZUS].
Ile wynosi dodatek pielęgnacyjny a ile zasiłek pielęgnacyjny?
Świadczenia te, mimo iż mają podobny charakter, różnią się kwotą i sposobem waloryzacji.
- Dodatek pielęgnacyjny od 1 marca 2025 roku do 28 lutego 2026 r. wynosi 348,22 zł miesięcznie [Komunikat ZUS].
Ustawa zakłada jego waloryzację wraz z podwyżką rent i emerytur co roku Świadczenie jest cyklicznie odpowiednio podwyższane. - Zasiłek pielęgnacyjny to kwota 215,84 zł [Komunikat MRPiPS, gov.pl].
Waloryzacja nie dotyczy tego zasiłku. Co 3 lata jest dokonywana rekomendacja dotycząca podniesienia jego kwoty, lecz ostateczna decyzja należy do Rady Ministrów zgodnie z rekomendacją Ministra Rodziny i Polityki Społecznej.
Kto wypłaca dodatek pielęgnacyjny, a kto zasiłek pielęgnacyjny?
- Dodatek pielęgnacyjny – ponieważ świadczenie trafia głównie do emerytów i rencistów – przyznaje i wypłaca Zakład Ubezpieczeń Społecznych.
- Zasiłek pielęgnacyjny, jako forma pomocy socjalnej, w ramach koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego, wypłacana jest przez instytucje pomocy społecznej na mocy decyzji wójta burmistrza lub prezydenta.
Ważne
Jeśli masz prawo do dodatku, złóż wniosek do odpowiedniego oddziału ZUS, zgodnie z miejscem zamieszkania.
W celu ubiegania się o zasiłek pielęgnacyjny złóż swój wniosek do MOPR, MOPS, GOPS lub Centrum Świadczeń Rodzinnych działających przy Twoim Urzędzie Miasta, lub Gminy.
Czym się różni zasiłek pielęgnacyjny od dodatku pielęgnacyjnego?
| Różnice | Zasiłek pielęgnacyjny | Dodatek pielęgnacyjny |
| Wysokość świadczenia | 215,84 zł | 348,22 zł |
| Odbiorcy | – dzieci z niepełnosprawnością do 16 roku życia – osoby o znacznym stopniu niepełnosprawności – osoby o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności z dysfunkcją powstałą przed 21 rokiem życia – osoby powyżej 75 roku życia bez prawa do renty i emerytury | – osoby niezdolne do samodzielnej egzystencji – renciści i emeryci po 75 roku życia |
| Kryterium otrzymywania | przysługuje w celu pokrycia wydatków związanych z długotrwałą opieką i pomocą innej osoby w związku z brakiem możliwości samodzielnej egzystencji | przysługuje z racji osiągnięcia wieku podeszłego oraz z tytułu niezdolności do samodzielnej egzystencji |
| Instytucja wypłacająca | MOPS, MOPR, GOPS lub Centrum Świadczeń Społecznych | ZUS |
Co łączy dodatek pielęgnacyjny i zasiłek pielęgnacyjny?
| Podobieństwa | Zasiłek pielęgnacyjny i dodatek pielęgnacyjny |
| Cel | Częściowe wsparcie kosztów ponoszonych w związku z niezdolnością do samodzielnej egzystencji |
| Tytuł pomocy | Długotrwała potrzeba wsparcia i opieki |
| Ograniczenie pobierania | Pobyt w całodobowej instytucji opiekuńczej |
| Podleganie podatkom | Brak opodatkowania i zwolnienie z egzekucji |
Czy dodatek i zasiłek można pobierać jednocześnie?
Nie. Z uwagi na cel, charakter obydwóch świadczeń i rodzaj świadczeniobiorców nie możesz pobierać ich jednocześnie. Jeżeli otrzymujesz zasiłek pielęgnacyjny, oznacza to, że nie możesz pobierać dodatku pielęgnacyjnego i odwrotnie. Jeżeli pobierasz dodatek pielęgnacyjny, nie możesz pobierać zasiłku.
W sytuacji, gdy dotyczy Cię zbieg uprawnień, powinieneś, jak najszybciej zgłosić ten fakt do organu, który wypłaca Ci zasiłek pielęgnacyjny.
Co zrobić, gdy osoba otrzymywała dodatek i zasiłek pielęgnacyjny?
Brak zgłoszenia może skutkować koniecznością zwrotu nienależnie wypłaconego świadczenia. Najczęściej w tej sytuacji ZUS pomniejszy Twoją rentę lub emeryturę o nadpłaconą kwotę, którą pobrałeś w ramach zasiłku pielęgnacyjnego.
Które świadczenie należy się przy rencie socjalnej?
Zgodnie z Ustawą, gdy pobierasz rentę socjalną i spełniasz pozostałe warunki, masz prawo do ubiegania się tylko i wyłącznie o zasiłek pielęgnacyjny.
Sytuacja ta może się zmienić, jeżeli nabędziesz uprawnienie do renty rodzinnej. W tym momencie możesz ubiegać się o przyznanie Ci zamiast zasiłku, dodatku pielęgnacyjnego [art. 75 FUS, praktyka ZUS].
Ta zamiana będzie możliwa, gdy masz orzeczenie wydane przez komisję ZUS o niezdolności do samodzielnej egzystencji. Jeśli nie masz tego dokumentu złóż wniosek o jego wydanie (wraz z dokumentacją o przyznanie dodatku pielęgnacyjnego).
Dodatek pielęgnacyjny a zasiłek pielęgnacyjny — informacje uzupełniające
W kontekście wsparcia oferowanego przez system opieki społecznej, zarówno dodatek pielęgnacyjny, jak i zasiłek pielęgnacyjny stanowią element pomocy osobom niesamodzielnym i w podeszłym wieku. Różnice między tymi świadczeniami dotyczą przede wszystkim kręgu odbiorców, ich wysokości oraz instytucji, która je wypłaca. Podobieństwa zaś koncentrują się wokół celu, któremu mają służyć i kryterium niezdolności do samodzielnej egzystencji.
Zapamiętaj:
- W ramach dodatku pielęgnacyjnego w roku 2025 dostaniesz 348,22 zł, z tytułu zasiłku pielęgnacyjnego 215,84 zł.
- Wniosek o dodatek składasz w ZUS. Wniosek o zasiłek w MOPR, GOPS lub instytucji w tym celu wyznaczonej przez miasto, lub gminę.
- Zarówno od dodatku, jak i zasiłku pielęgnacyjnego nie płacisz podatku dochodowego. Obydwa świadczenia są z niego zwolnione. Nie musisz rozliczać się z nich w swoim PIT.
- Twoje dochody związane z pobieraniem zasiłku lub świadczenia pielęgnacyjnego są także zwolnione z egzekucji administracyjnej, sądowej i komorniczej.
- Przy zbiegu uprawnień wybierz jedno z tych świadczeń.
Co wybrać? (3 szybkie kroki)
- Masz emeryturę lub rentę?
→ Tak: 75+ (z urzędu) albo orzeczenie o niesamodzielności → Dodatek pielęgnacyjny ZUS. - Nie masz emerytury lub renty chorobowej?
→ Tak: Dziecko <16, znaczny stopień, umiarkowany (powstał <21 r.ż.) lub 75+ bez świadczeń ZUS → Zasiłek pielęgnacyjny z gminy. - Wyjątki:
→ Pobyt w placówce: dodatek – brak, gdy pobyt >14 dni na mies.; zasiłek – brak przy całodobowym nieodpłatnym utrzymaniu.
→ Renta socjalna co do zasady tylko zasiłek. Po nabyciu renty rodzinnej można ubiegać się o dodatek (jeśli masz orzeczenie o niesamodzielności).
FAQ
Czy dodatek pielęgnacyjny podlega opodatkowaniu?
Nie. Dodatek pielęgnacyjny nie podlega opodatkowaniu.
Czy można pobierać zasiłek pielęgnacyjny i dodatek pielęgnacyjny jednocześnie?
Nie. W sytuacji zbiegu uprawnień wybierz jedno z tych świadczeń.
Czy od dodatku pielęgnacyjnego płaci się składkę zdrowotną?
Nie, składka zdrowotna nie jest powiązana z dodatkiem pielęgnacyjnym.
Czym się różni dodatek pielęgnacyjny od zasiłku pielęgnacyjnego?
Kwotą, instytucją wypłacającą, kryterium otrzymywania oraz statusem osób uprawnionych.
Źródła
- https://lexlege.pl/ustawa-o-emeryturach-i-rentach-z-funduszu-ubezpieczen-spolecznych/dzial-i-przepisy-ogolne/1597/
- https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20032282255/U/D20032255Lj.pdf
- https://www.gov.pl/web/rodzina/zasilek-pielegnacyjny
- https://www.zus.pl/swiadczenia/dodatki-do-swiadczen-emerytalno-rentowych/dodatek-pielegnacyjny
A jak wygląda sprawa świadczenia wspierającego przy pobieraniu wyżej wymienionych w artykule;
– dodatku
– świadczenia
jeśli ON otrzyma 70 pkt WZOON?
Czy któreś uprawnia do otrzymania ŚW bez konieczności oczekiwania na 1.1.2026?
I ogólnie, skoro przyznano te 70
Pkt dziś, to czy to nie oznacza konieczności wsparcia z dniem przyznania tych pkt?
Czy to jest zgodne z Kondtyyucją? Ilość pkt świadczy o konieczności wsparcia JUŻ a ustawodawca każe na to wsparcie czekać dwa lata
Dziękujemy za wpis. Nie jesteśmy upoważnieni do interpretacji prawa i nie udzielamy indywidualnych konsultacji. W artykule przedstawiliśmy kolejne kroki i sposób przyznawania świadczenia wspierającego dla poszczególnych grup osób niepełnosprawnych, zgodnie z zapisami zawartymi w ustawie.