Płaskostopie u dzieci od A do Z. Wszystko, co warto wiedzieć o tej wadzie stóp

Czy wiesz, że zdrowe stopy są fundamentem dla prawidłowego rozwoju całego układu kostno-mięśniowego dziecka?

Płaskostopie to jedna z najczęstszych wad postawy u najmłodszych, która może prowadzić do długotrwałych problemów z chodzeniem, bólami i nawet zmianami w postawie ciała. Na szczęście, istnieje wiele skutecznych metod, które mogą pomóc w zapobieganiu tej dolegliwości. Właściwe podejście do nauki chodzenia, aktywność fizyczna i odpowiednie obuwie to kluczowe elementy, które powinieneś wziąć pod uwagę.

W naszym artykule przybliżymy Ci praktyczne wskazówki i metody, które pomogą zabezpieczyć stopy Twojego dziecka. Dowiesz się o przyczynach, objawach i leczeniu płaskostopia, a także jakie są odpowiednie ćwiczenia dla najmłodszych.

Czym jest płaskostopie u dzieci?

Zapewne spotkałeś się niejednokrotnie z nazwą potoczną płaskostopia, typu platfus lub płaska stopa. Oznaczają one deformację stopy, która traci swoje naturalne sklepienie. Normalnie zdrowa stopa dziecka nie dotyka całkowicie podłoża, lecz opiera się o nie za pomocą trzech punktów (pięcie, I i V kości śródstopia). Takie podparcie pozwala na utrzymanie łuku stopy.

W przypadku płaskostopia łuk stopy się obniża, co sprawia, że stopa staje się płaska i całkowicie styka się z ziemią.

Kiedy ustępuje płaskostopie fizjologiczne?

Płaskostopie u dzieci może mieć charakter wrodzony. Wynika wtedy ze słabości więzadeł oraz obecności tkanki tłuszczowej, która pokrywa stopy. Wada zazwyczaj ustępuje wraz z rozwojem dziecka samoistnie między 3 a 4 rokiem życia, kiedy to stopa zaczyna wyraźnie się wysklepiać.

Płaskostopie podłużne a płaskostopie poprzeczne

Istnieją dwa główne rodzaje płaskostopia:

• podłużne
  Z płaskostopiem podłużnym będziesz miał do czynienia, gdy zobaczysz zniżenie łuku podłużnego stopy od strony przyśrodkowej. Płaskostopie podłużne u starszych dzieci i młodzieży szkolnej powoduje nieprawidłowy rozkład obciążenia, obniżone napięcie mięśniowe, nadwagą i nieodpowiednie obuwie.

• poprzeczne
  Płaskostopie poprzeczne zobaczysz w postaci spłaszczenia łuku poprzecznego spowodowanego rozsunięciem się kości śródstopia. Przednia część stopy dziecka będzie wtedy szeroka. Płaskostopie poprzeczne zwykle wynika z otyłości, chorób układowych lub palca młoteczkowatego.

Przyczyny występowania płaskostopia

Wada może być wynikiem wrodzonych anomalii bądź nabytych. Nabyta, wynika przeważnie z osłabienia mięśni podtrzymujących właściwą krzywiznę stopy. Przyczynia się do tego najczęściej nieprawidłowy rozkład obciążenia, nadmierne obciążenie stóp, noszenie obuwia po starszym rodzeństwie lub zbyt ciasnych butów. Wśród przyczyn płaskostopia wymienia się także czynniki genetyczne.

Najczęstsze przyczyny płaskostopia, z którymi się spotkasz:

• osłabienie mięśni stopy,

• noszenie używanego obuwia lub niewłaściwie dobrane obuwie,

• zbyt wczesna pionizacja,

• długotrwałe siedzenie z opuszczonymi nogami,

• chodzenie po twardym podłożu,

• nadmierny ciężar ciała dziecka,

• uszkodzenie więzadeł, stawów i mięśni stopy,

• wrodzona wiotkość więzadeł stopy.

Jak rozpoznać płaskostopie u dzieci? Objawy

Wadę dostrzeżesz dopiero w wieku 2-3 lat dziecka. Większość maluchów z tym schorzeniem nie wykazuje żadnych dolegliwości. Niektóre z nich mogą manifestować jego objawy.

Objawy płaskostopia:

• ból, wrażliwość lub kurcze w stopie, nodze lub kolanie,

• wygięcie pięty na zewnątrz,

• zmiany w sposobie chodzenia,

• problemy z zakładaniem obuwia,

• unikanie i mniejsza energia podczas aktywności fizycznej.

Płaskostopie u dzieci. Kiedy do lekarza?

Jeśli masz wątpliwości co do prawidłowego rozwoju stopy dziecka, należy niezwłocznie skonsultować się z lekarzem.

Możesz cyklicznie robić prosty test, polegający na sprawdzeniu odbicia mokrej stopy na suchej powierzchni. Zobaczysz wtedy, czy stopa dziecka już prawidłowo się wykształciła, czy też dotyka podłogi w całości.

Płaskostopie u dzieci. Do jakiego lekarza się udać?

 Leczenie płaskostopia rozpocznij od konsultacji z ortopedą. Po przeprowadzeniu badań stóp i analizie postawy ciała postawi on twojemu dziecku diagnozę i zaplanuje odpowiedni proces terapeutyczny.

Z jakimi problemami zdrowotnymi możesz się spotkać? Sprawdź nasze artykuły, by zyskać wiedzę. Przeczytaj, m.in.:

Hemiplegia – wszystko, co warto wiedzieć o porażeniu połowicznym

Epilepsja. Od diagnozy, przez leczenie, aż po wpływ na życie osobiste i zawodowe

Wady wzroku. Jak je rozpoznać, leczyć i im zapobiegać?

Choroby oczu. Od niewinnych objawów do poważnych powikłań

Wejdź na nasz blog My Wspieramy i odkrywaj ważne dla Ciebie tematy!

Jak leczyć płaskostopie u dzieci?

Metody leczenia zależą od przyczyny i stopnia zaawansowania wady. U najmłodszych dzieci stosuje się leczenie zachowawcze. Obejmuje ono wzmacnianie mięśni stóp.

W przypadku starszych dzieci, które doświadczają bólów stóp i u których metody zachowawcze nie przynoszą pożądanych efektów, można rozważyć leczenie operacyjne. Operacje są stosowane rzadko. Polegają na usztywnieniu kości piętowej i skokowej w prawidłowej pozycji.

 Płaskostopie u dzieci. Jakie obuwie lub wkładki ortopedyczne?

W większości przypadków leczenie płaskostopia u dzieci obejmuje stosowanie specjalnie dobranych wkładek ortopedycznych. Nie używaj butów, czy wkładek “z drugiej ręki”. Może to pogłębiać wadę lub prowadzić do innych problemów z nogami i postawą. To ortopeda ma ocenić, czy konieczne jest stosowanie przez dziecko wkładek ortopedycznych, czy odpowiednich butów stabilizujących. Pierwsze i drugie muszą one być dopasowane do wieku i rodzaju wady, odpowiednio rozkładać ciężar ciała, wspomagając prawidłowe podpieranie układu kostnego oraz mięśniowo-więzadłowego Twojego malucha.

W okresie kształtowania się kości masz możliwość zadbania o sklepienie stopy dziecka. Odpowiednio dobrane obuwie i zastosowane wkładki mogą zapobiec rozwojowi problemów takich jak: płaskostopie, koślawość kolan czy kifoza piersiowa.

 Płaskostopie u dzieci. Ćwiczenia na płaskostopie u dzieci

Aby skutecznie walczyć z płaskostopiem u dziecka, ortopeda powinien zaproponować Ci kompleksowy program leczenia. Powinien on zawierać:

1. stosowanie diety,

2. używanie indywidualnie dopasowanych wkładek ortopedycznych,

3. odpowiednio dobrane ćwiczenia, które mają na celu wzmocnienie mięśni kluczowych dla prawidłowego wysklepienia stopy.

Pamiętaj, że rodzaj ćwiczeń różni się w zależności od diagnozy wady. Inne ćwiczenia stosuje się na początku, inne, gdy wada jest już zaawansowana.

Przykładowe ćwiczenia na płaskostopie:

• wspięcia na palce,

• przenoszenie stopami woreczków z ryżem lub szmacianych piłek,

• malowanie i rysowanie stopami,

• krążenia stopami do wewnątrz i na zewnątrz,

• bicie brawa stopami,

• chwytanie stopami,

• zdejmowanie skarpetek stopami itp.

Pamiętaj, gdy dziecko cierpi na płaskostopie, powinno unikać skakania na twardych powierzchniach oraz unikać noszenia ciężkich przedmiotów.

Jak zapobiegać płaskostopiu i innym wadom postawy u dziecka?

Jak możesz zapobiegać płaskostopiu u najmłodszych?

1. Unikaj używania chodzików
   Nie przyspieszaj nauki chodzenia dziecka poprzez stosowanie chodzików. Pozwól maluchowi wstać na nogi w swoim własnym tempie, kiedy jego układ kostny będzie odpowiednio rozwinięty.

2. Dbaj o prawidłową postawę podczas siedzenia
   Nie dopuszczaj, aby dziecko siedziało z nogami podwiniętymi pod pupę. Może to powodować koślawość kolan.

3. Zachęcaj do aktywności fizycznej
   Motywuj dziecko do regularnego ruchu. Sprawdzaj, czy jego waga jest proporcjonalna do wzrostu.

4. Stymuluj stopy naturalnie
   W cieplejszych miesiącach zachęcaj dziecko do chodzenia boso, na przykład po trawie, drobnych kamyczkach czy piasku. Kontakt z różnorodnymi powierzchniami naturalnie wzmacnia mięśnie stóp.

5. Dobierz odpowiednie obuwie
   Zapewnij dziecku właściwe obuwie, które dobrze wspiera stopy. Unikaj pozwolenia na noszenie butów po innych dzieciach.

Podsumowanie

Kluczowym aspektem w zapobieganiu płaskostopiu u dziecka jest zapewnienie odpowiednich warunków do naturalnego rozwoju stóp i postawy ciała. Nie ingerowanie w proces nauki chodzenia, dbanie o odpowiednią postawę podczas siedzenia, oraz stymulacja stóp przez chodzenie boso to tylko niektóre z czynności, które możesz wykonać w domowym zaciszu. Ważne jest, abyś był świadomy prostych, ale efektywnych metod wczesnej interwencji, które mogą mieć długofalowy wpływ na zdrowie stóp dziecka.

Nie zapomnij o znaczeniu aktywności fizycznej i odpowiedniego obuwia w profilaktyce płaskostopia. Regularne ćwiczenia wzmacniające oraz dobrze dobrany rozmiar i rodzaj obuwia to fundamenty, na których opiera się zdrowy rozwój stopy dziecka. Gdy masz wątpliwości, skonsultuj się z ortopedą, który przeprowadzi badanie i pomoże dobrać odpowiednie metody profilaktyki lub leczenia. W ten sposób przyczynisz się do zdrowego rozwoju stóp swojego dziecka, zapewniając mu lepszą jakość życia w przyszłości.

Płaskostopie u dzieci. Forum